Dance for PD® to powstała przeszło dwie dekady temu w Stanach Zjednoczonych innowacyjna metoda warsztatów tańca dla osób chorych na Parkinsona. Obecna jest już w 28. państwach na świecie. Ale w naszym kraju pojawiła się dopiero niedawno – w Trójmieście zapoczątkowała ją Magdalena Kowala, gdańska tancerka, członkini nagradzanego zespołu Hertz Haus, jako jedna z kilku osób w Polsce mająca kompetencje i uprawnienia do prowadzenia tego typu zajęć.
„Zatańcz z Parkinsonem” to całoroczne, bezpłatne, odbywające się na terenie Trójmiasta warsztaty tańca dla osób chorych na Parkinsona oraz ich najbliższych i opiekunów, którzy mogą uczestniczyć lub obserwować zajęcia. Pierwsze odbyły się w styczniu, a ostatnie zaplanowano na 14 grudnia – ich zwieńczeniem będzie pokaz warsztatowy w nowej siedzibie Instytutu Kultury Miejskiej przy Targu Rakowym.
Partnerami projektu są Stowarzyszenie PARK ON z siedzibą przy ulicy Cystersów w Gdańsku (pełna nazwa: Stowarzyszenie dla Osób z Chorobą Parkinsona i Chorobami Zwyrodnieniowymi Mózgu oraz Opiekunów PARK ON) oraz Stowarzyszenie Chorych na Chorobę Parkinsona i Ich Rodzin z Siedzibą w Gdyni, działające przy ulicy Żołnierzy I Armii Wojska Polskiego.
Zajęcia raz w tygodniu w obu siedzibach prowadzi Magdalena Kowala – trójmiejska tancerka, choreografka, od 2019 współzałożycielka i członkini nagradzanego teatru tańca Hertz Haus (który współtworzą Natalia Murawska, Anna Zglenicka i Joanna Woźna), a także nauczycielka jogi i edukatorka tańca. Jako jedna z zaledwie kilku osób w Polsce posiada kompetencje do prowadzenia zajęć według innowacyjnej metody Dance for PD®.
Z Nowego Jorku do Gdańska
– „Zatańcz z Parkinsonem” to warsztaty taneczne o charakterze artystycznym, inspirowane stworzoną na potrzeby chorych na Parkinsona, powstałą w Stanach Zjednoczonych metodą Dance for PD®. Do korzystania z niej zapraszani są tancerze profesjonalni. Na początku była to oddolna inicjatywa teatru tańca Mark Morris Dance Group w Nowym Jorku. Do swojej teatralnej przestrzeni zaprosili osoby z tą chorobą neurologiczną i zaczęli prowadzić zajęcia według nabierającej stopniowo swoich kształtów, dziś uznanej i popartej badaniami metody – opowiada Magdalena Kowala, która w 2021 roku ukończyła w trybie online kurs wstępny o nazwie „Zatańcz z Parkinsonem Dance for PD® – pierwszy kurs w Polsce”, zorganizowany przez Stowarzyszenie Park On w Gdańsku we współpracy z Dance for PD® Mark Morris Dance Group, a w 2023 roku – kurs Dance for PD® Training Workshop w Barcelonie podczas Międzynarodowego Kongresu Choroby Parkinsona.
Metoda słynnej grupy, okrzykniętej najwybitniejszym zespołem teatru tańca współczesnego naszych czasów, jest nieprzerwanie rozwijana od 2001 roku. Obecnie, jak szczyci się Mark Morris Dance Group, Dance for PD® jest obecna w ponad 28 krajach na sześciu kontynentach – przede wszystkim w USA, ale także na przykład w Skandynawii i Wielkiej Brytanii. Zajęcia, podobnie jak szkolenia i mentoring, prowadzone są zarówno stacjonarnie, jak i online.
– Aktualnie tworzymy taki parasol europejski, ponieważ w Stanach ta metoda jest już bardzo rozwinięta, zajęcia odbywają się kilka razy w tygodniu, oferowane są warsztaty online – słowem, to bardzo sprawnie działająca na wielu polach machina. W Europie dopiero się kształtuje, są duże grupy osób pracujące tą metodą w niektórych krajach, ale nadal w wielu państwach, w tym w naszym, wymaga to wzmocnienia – zauważa trójmiejska prekursorka metody.
Chorzy zyskują sprawność i poczucie własnej wartości
Jak tłumaczy gdańska tancerka i instruktorka, warsztaty „Zatańcz z Parkinsonem” bezpośrednio wpływają na funkcje motoryczne – udowodniono, że stanowiąca inspiracje metoda powoduje powiększenie zakresu ruchowego, poprawę postawy i elastyczność ciała, usprawnia również koordynację ruchową. Ponadto pozytywnie wpływa na funkcje poznawcze – takie jak poprawa pamięci, aktywacja procesów sensorycznych, czy ekspresja artystyczna. Warsztaty pozwalają również nauczyć się nowych umiejętności.
– Istotą metody Dance for PD® jest spotkanie z ruchem i tańcem. Na zajęciach staramy się wdrażać nazewnictwo taneczne, korzystamy z pojęć baletowych i tak dalej. Wspólnie z uczestnikami mówimy o sobie, że wszyscy jesteśmy tancerzami. Dzięki temu to jest pełne doświadczenie – mówi Magdalena Kowala. – Bardzo dużą rolę pełni także muzyka w połączeniu z ruchem i rytmizacja. To aktywuje inne ośrodki w mózgu, co powoduje, że osoby z chorobą mają większą kontrolę nad ruchem, ruch jest płynny, znika drżenie. Wytwarza się dopamina, której brak w tej chorobie.
Wreszcie, wykorzystywana podczas warsztatów pełni niezwykle ważne funkcje psychosocjalne – zapewnia możliwość interakcji społecznych, a więc okazję do spotkania się z drugim człowiekiem, daje poczucie akceptacji, pozytywnie wpływa też na tworzenie nowych relacji. A to znacznie zwiększa poczucie własnej wartości.
– Doświadczenie społeczności jest bardzo ważnym aspektem. Osoby, które uczestniczą w zajęciach, mają ogromną chęć i potrzebę spotkania z drugim człowiekiem. To niezwykle ważne, szczególnie w przypadku osoby chorej czy starszej – zauważa tancerka i instruktorka. – Na warsztatach tworzą się silne więzi, pojawia się otwartość i chęć wspólnego pomagania. Budujemy wspólną przestrzeń, w której uczestnicy warsztatów czują się swobodnie, mają do siebie wzajemnie zaufanie. To nie są zajęcia z gimnastyki, świadomego ruchu czy chodu – nie umniejszając takim zajęciom, bo uważam, że i one są potrzebne. Nasz projekt to zupełnie inne doznanie, podczas którego odbywa się doświadczenie obcowania ze sztuką tańca, a terapia wydarza się niejako samoistnie.
Projekt dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury
– Projekt „Zatańcz z Parkinsonem” jest możliwy przede wszystkim dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach stypendium, które otrzymałam w tym roku. Co niezwykle istotne, jest to stypendium całoroczne, a więc pozwala na pełen rok zajęć od stycznia do grudnia – podkreśla Magdalena Kowala. – W ubiegłym roku Stowarzyszenie Chorych na Chorobę Parkinsona i Ich Rodzin z Siedzibą w Gdyni otrzymało grant, niestety tylko na 30 godzin, ale to zapoczątkowało te zajęcia w Trójmieście. Gdy skończyły się środki, z dużym smutkiem zakończyłam zajęcia, więc w sierpniu złożyłam wniosek o stypendium. Udało się. Dzięki temu warsztaty taneczne dla osób z chorobą Parkinsona mogą być bezpłatne, co było dla mnie ogromnie ważne.
Jak dołączyć do zajęć?
Zajęcia odbywają się raz w tygodniu w Gdańsku i Gdyni w siedzibach partnerskich Stowarzyszeń: w piątki w PARK ON z siedzibą w Gdańsku i w środy w placówce Stowarzyszenia Chorych na Chorobę Parkinsona i Ich Rodzin z Siedzibą w Gdyni. Spotkania trwają 60 minut i są całkowicie bezpłatne. Można do nich dołączyć w każdym momencie.
Osoby zainteresowane udziałem w warsztatach mogą skontaktować się bezpośrednio z prowadzącą warsztaty, Magdaleną Kowalą, pod numerem telefonu lub adresem e-mail: 664 740 716, magdakowala@gmail.com.
Warsztaty są realizowane w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
