Podczas sezonu letniego zatrucia pokarmowe mogą się pojawiać i pojawiają się ze zwiększoną częstotliwością. Objawy są bardzo uciążliwe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, dlatego lepiej im zapobiegać niż je leczyć.
Czasami mogą przybierać postać zachorowań masowych (ogniska) pojawiających się w miejscach zorganizowanego żywienia zbiorowego (stołówki w przedszkolach, żłobkach, szkołach, ośrodkach wypoczynku dzieci i dorosłych w szpitalach, domach pomocy społecznej itp.), a także w środowiskach rodzinnych (uroczystości rodzinne).
Wzrostowi liczby zakażeń (w tym ognisk) sprzyjają między innymi letnie i wczesno jesienne temperatury powietrza, spożywanie licznych o tych porach roku owoców i warzyw nie poddawanych obróbce termicznej, funkcjonowanie punktów żywieniowych o uproszczonej formie działania (tymczasowe obiekty typu stragany, smażalnie, grille itp.), zatrudnianie w tym czasie pracowników tymczasowych, posiadających ograniczoną wiedzę dotyczącą zasad higienicznych przy produkcji żywności itp.
Sprawcami zatruć pokarmowych są przede wszystkim chorobotwórcze wirusy i bakterie. Niektóre z nich (np. norowirusy i rotawirusy) przenoszą się wyjątkowo łatwo, a do wywołania objawów wystarczy niewielka ich ilość (nawet do 10 kopii).
Mechanizm przenoszenia tych drobnoustrojów opiera się na braku higieny rąk u wszystkich osób związanych z każdym etapem łańcucha „od pola na talerz”. Żywność na każdym z tych etapów – zbiorów płodów rolnych, hodowla (ubój i rozbiór tuszy) zwierząt hodowlanych, przetwarzanie, transport, przechowywanie oraz sprzedaż końcowych produktów, ale także warunki higieniczne konsumpcji – może ulegać zanieczyszczeniu mikroorganizmami.
Ważne jest więc przestrzeganie podstawowych zasad ograniczających do minimum ryzyko zakażenia i zachorowania.
Zapobieganie infekcjom pokarmowym przede wszystkim polega na:
1. Przestrzeganiu zasad higieny
- zawsze myj ręce po wyjściu z toalety i przed przystąpieniem do przygotowywania posiłków;
- dbaj o czystość naczyń i sprzętu kuchennego (ulubionym siedliskiem bakterii są wilgotne gąbki, zmywaki, drewniane deski do krojenia mięsa);
- zwalczaj owady i gryzonie przenoszące choroby.
2. Bezpiecznej wodzie i żywności
- do przygotowywania żywności używaj tylko wody zdatnej do picia;
- kupuj żywność z wiadomego i pewnego źródła, oznakowaną, sprzedawaną w sposób higieniczny i w odpowiednich warunkach;
- stosuj zasadę ograniczonego zaufania do sprzedawcy – unikaj wyrobów garmażeryjnych, przechowywanych poza urządzeniem chłodniczym;
- myj dokładnie owoce i warzywa pod bieżącą, ciepłą wodą, szczególnie jeśli będziesz spożywać je na surowo;
- zwracaj uwagę na datę przydatności do spożycia produktów;
- unikaj spożywania produktów, na których pojawiła się pleśń nawet na małym jego fragmencie.
3. Właściwej obróbce termicznej
- całkowicie rozmrażaj drób, mięso, ryby i ich przetwory przed przystąpieniem do obróbki termicznej;
- dokładnie gotuj produkty wymagające obróbki termicznej (mięso, drób, jaja i owoce morza);
- potrawy typu zupy, sosy i gulasze przed podaniem zawsze doprowadzaj do wrzenia, aby mieć pewność, że osiągnęły temperaturę 70oC;
- przed podaniem mięsa i drobiu zwróć uwagę na sok z ich wnętrza, który powinien być jasny, a nie różowy;
- myj i wyparzaj jaja przed ich użyciem do produkcji potraw.
4. Segregowaniu produktów
- oddzielaj produkty surowe od gotowych do spożycia. Zwróć szczególną uwagę na sposób przechowywania surowego mięsa, drobiu i owoców morza w urządzeniu chłodniczym;
- używaj oddzielnych noży i desek do przygotowywania surowej żywności.
5. Odpowiedniej temperaturze
- nie pozostawiaj ugotowanej żywności długo w temperaturze pokojowej. Po jak najszybszym schłodzeniu umieść ją natychmiast w urządzeniu chłodniczym (najlepiej poniżej 5oC);
- nie przechowuj żywności zbyt długo, nawet jeśli znajduje się ona w urządzeniu chłodniczym;
- skracaj do minimum czas rozmrażania produktów. Najlepiej użyj do tego celu ciepłej wody lub skorzystaj z urządzeń grzejnych;
- wystrzegaj się spożywania częściowo rozmrożonych lodów, ciast kremowych przechowywanych poza urządzeniem chłodniczym;
- unikaj kilkakrotnego zamrażania i odmrażania produktów.
