W okresie od 2 września do 27 grudnia 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w całym kraju wpłynęły 469 275 wniosków, z czego 231 605 osób otrzymało już świadczenie specjalne. Na Warmii i Mazurach wniosków wpłynęło 20 165 a 9 322 osobom zostało przyznane świadczenie.
W skali kraju ZUS wydał nieco ponad 34 tys. decyzji odmownych. Przede wszystkim ze względu na brak niezdolności do samodzielnej egzystencji (75 proc.), przekroczenie kryterium 1600 zł (24 proc.), mieszkanie zagranicą (73 decyzje), przebywanie w zakładzie karnym (20 decyzji), wiek poniżej 18 roku życia (48 decyzji).
Uzyskanie prawa do świadczenia uzupełniającego uzależnione jest od łącznego spełnienia kilku warunków. Świadczenie to przeznaczone jest wyłącznie osobom, które ukończyły 18 lat i są niezdolne do samodzielnej egzystencji, a niezdolność ta jest udokumentowana orzeczeniem lekarza orzecznika. Kolejnym warunkiem żeby otrzymać dodatkowe pieniądze, kwota emerytury, renty lub świadczeń finansowanych ze środków publicznych jakie ma osoba wnioskująca o dodatek, nie może łącznie przekroczyć 1600 złotych. Do kryterium dochodowego są brane pod uwagę prawie wszystkie świadczenia stałe finansowane ze środków publicznych, m.in. emerytury, renty, świadczenia przedemerytalne, świadczenia z pomocy społecznej. Istotne są także świadczenia emerytalno-rentowe z zagranicy. O dodatek mogą się ubiegać także obcokrajowcy, w tym obywatele państw członkowskich UE, którzy legalnie przebywają na terytorium RP.
O wypłatę świadczenia mogą ubiegać się osoby, które ukończyły 75 lat. Osoby te otrzymują co miesiąc z ZUS dodatek pielęgnacyjny. Maksymalna wysokość świadczenia wynosi 500 zł netto. Ponowne ustalenie prawa do świadczenia uzupełniającego lub jego wysokości nastąpi w przypadku gdy zmianie ulegną okoliczności dotyczące jego ustalenia.
– Do części składanych wniosków jest dołączone orzeczenie wydane przez lekarza orzecznika i pacjenci nie muszą już odbywać badania. W przypadku pozostałych wniosków o świadczenie 500+ niezbędne będzie przeprowadzenie badania – mówi Anna Ilukiewicz, rzecznik ZUS województwa warmińsko-mazurskiego.
Tzw. 500 plus dla osób niesamodzielnych przysługuje od miesiąca, w którym zostały spełnione warunki wymagane do jego przyznania, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.
Przy wypłacie dodatku obowiązuje zasada złotówka za złotówkę. Maksymalnie dochód może wynieść 1600 zł, więc przykładowo, jeżeli suma pobieranych dotychczas świadczeń wynosi 1200 zł, to świadczenie uzupełniające zostanie przyznane w kwocie 400 zł. Z kolei jeśli suma świadczeń ze środków publicznych wynosi 1500 zł, to osoba uprawniona otrzyma 100 zł. Świadczenie może być przyznane nawet w kwocie kilku złotych, jeżeli dana osoba osiąga dochód bliski 1600 zł.
Prawa do świadczenia uzupełniającego nie mają osoby tymczasowo aresztowane lub odbywające karę pozbawienia wolności. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy taka osoba odbywa karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.