Tablice trwania życia są, co roku publikowane przez GUS. Co do zasady nie dotyczą one osób, które już przeszły na emeryturę. Nie ma zatem sensu składanie wniosków o ponowne przeliczenie już otrzymywanej emerytury.
GUS opublikował nową tablicę trwania życia na podstawie danych o śmiertelności za 2023 r. W ubiegłym roku odnotowano 408 tys. zgonów, czyli mniej o 39 tys. niż w 2022 r.
Według nowych tablic statystyczny 60 latek ma przed sobą 264,2 miesiące życia (w 2023 – 254,3), 65 latek 218,9 (2023 – 210,0) a po ukończeniu 70 lat już tylko 177,5.*
– Chyba dopiero teraz można powiedzieć, że pod względem liczby zgonów właśnie teraz ostatecznie wyszliśmy z pandemii. Zrównaliśmy się, bowiem z ostatnim przedpandemicznym, 2019 rokiem, kiedy również zmarło 408 tys. osób. To bardzo symboliczny moment – mówi Iwona Kowalska-Matis, regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku.
Tablica jest kluczowym elementem przy wyliczaniu emerytury dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku.
– Ustalenie wysokości świadczenia opiera się na prostym działaniu matematycznym. Polega na podzieleniu kapitał emerytalnego przez przeciętne dalsze trwanie życia. Im większy licznik oraz mniejszy mianownik tym wysokość emerytury, będzie wyższa – wyjaśnia Kowalska-Matis.
Rzeczniczka wskazuje, że osoby, które osiągną wiek emerytalny między kwietniem br. a marcem przyszłego roku, nie muszą spieszyć się z przejściem na emeryturę, aby skorzystać z tegorocznej tablicy GUS. Przyznając emeryturę ZUS zawsze sprawdza, czy dla zainteresowanego korzystniejsza jest tablica obowiązująca w momencie złożenia wniosku o emeryturę, czy ta, która obowiązywała w momencie, gdy ukończył on swój wiek emerytalny – i przyjmuje do obliczeń korzystniejszą z nich.
– Od 1 kwietnia br. ZUS będzie korzystał z nowej tablicy GUS obliczając wysokość nowo przyznawanych emerytur. Najnowsza tablica trwania życia powoduje obliczenie emerytury osoby w wieku 60 lat niższej o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż na podstawie poprzedniej tablicy – wyjaśnia Kowalska-Matis.
Kilka przykładów:
- 60-latka z kapitałem 700 tys. zł otrzyma emeryturę w kwocie 2649,51 zł, czyli mniejszej o ok. 103 zł (z uwagi na to, że kapitał zostanie podzielony przez 264,2 zamiast 254,3 miesięcy).
- 65-latek z kapitałem 700 tys. zł otrzyma emeryturę w kwocie 3197,81 zł, czyli mniejszej o ok. 136 zł (z uwagi na to, że kapitał zostanie podzielony przez 218,9 zamiast 210,0 miesięcy).
Tablica powoduje także obliczenie emerytury niższej niż przed pandemią o 1,0 proc. dla 60-latki oraz 0,7 proc. dla 65-latka. W rezultacie 60-letnia kobieta z kapitałem 500 tys. zł może otrzymać mniej o ok. 27 zł niż na podstawie tablicy z 2020 r. (kapitał dzielony przez 264,2 zamiast 261,5 miesięcy), a 65-letni mężczyzna z tym samym kapitałem – mniej o ok. 19 zł (kapitał dzielony przez 218,9 zamiast 217,6 miesięcy).
Według rzeczniczki, co do zasady nowe tablice nie dotyczą osób, które już przeszły na emeryturę. Nie ma, zatem sensu składanie wniosków o przeliczenie emerytury tylko z powodu ogłoszenia nowej tablicy GUS.
Rzeczniczka zastrzega, że w przypadku osób, które pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego pracowały dłużej, ZUS przy wyliczaniu emerytury porównuje dwie tablice.
– Bierzemy pod uwagę tą z miesiąca, w którym ktoś osiągnął wiek emerytalny i tą z miesiąca, w którym złożył wniosek o przyznanie emerytury. Zawsze uwzględniamy wyliczenia z zastosowaniem tej tablicy, która jest dla naszego klienta korzystniejsza – zapewnia.
– Najlepszym sposobem na naprawdę wysoką emeryturę jest dłuższa praca. Z naszych obliczeń wynika, że każdy, dodatkowy rok aktywności zawodowej podnosi ją o kilkanaście procent – twierdzi Kowalska-Matis.
Przeliczenie emerytury jest możliwe w ściśle określonych sytuacjach. Jest możliwe na przykład, gdy emeryt po przyznaniu świadczenia pracował i odprowadzał składki emerytalne. Raz na rok lub po ustaniu zatrudnienia może on je sobie doliczyć do świadczenia. Jednak najnowsza tablica zostanie wykorzystana wyłącznie w odniesieniu do dodatkowych składek, a nie do całego świadczenia.
Zgodnie z nowymi tablicami GUS wzrost dalszego trwania życia nastąpił we wszystkich grupach wiekowych. Osoba w wieku 30 lat będzie żyła dłużej o: 12,7 miesiąca, 60-latek o 9,9 miesiąca, a 80-latek o 6,1 miesięcy niż wskazywały statystki w roku ubiegłym.