Unia Europejska nie patrzy bezczynnie na skutki zmian klimatycznych, stanowiących ogromne zagrożenie dla wszystkich mieszkańców Ziemi. Przyjęty został program Europejski Zielony Ład, który ma łagodzić rosnące problemy.
W zachodzące zmiany klimatu nikt już nie może wątpić. Moje wnuki, żeby pozjeżdżać na sankach będą pewnie musiały wyjeżdżać w góry, coraz częściej huragany zrywają dachy z domów, coraz bardziej brakuje wody w glebie, a w niektórych częściach Polski także w kranach.
Z Polski nie widać pustynniejących obszarów Afryki czy Azji ani coraz większych gór lodowych z topniejących lądolodów. Nie zdajemy też sobie sprawy z ubożenia świata zwierzęcego, za to widać coraz częściej zwierzęta, zwłaszcza te najmniejsze, które przywędrowały do nas z południa nigdy tu wcześniej niewidziane. To wszystko i znacznie więcej właśnie się dzieje.
Unia Europejska postawiła sobie za cel łagodzenie zagrożeń wynikających ze zmian klimatu i degradacji środowiska przyrodniczego. Ma temu służyć strategia na rzecz wzrostu gospodarczego, mająca przekształcić UE w „sprawiedliwe i dostatnie społeczeństwo, z myślą o poprawie jakości życia aktualnych i przyszłych pokoleń, którego gospodarka będzie nowoczesna, zasobooszczędna i konkurencyjna i w którym w 2050 r. nie będzie emisji netto gazów cieplarnianych, a wzrost gospodarczy będzie oddzielony od wykorzystania zasobów.
W komunikacie w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu potwierdzono, że ambicją Komisji jest to, by do 2050 r. Europa stała się pierwszym kontynentem neutralnym dla klimatu” (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4.03 2020).
Europejski Zielony Ład zawiera plan działań umożliwiających przejście na tzw. czystą gospodarkę racjonalnie wykorzystującą zasoby i niewytwarzającą odpadów (o obiegu zamkniętym), przeciwdziałającą utracie różnorodności biologicznej, a także zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń. Omówiono w nim konieczne inwestycje i dostępne narzędzia finansowe. Wyjaśniono, w jaki sposób zapewnić transformację, która będzie sprawiedliwa i sprzyjająca włączeniu społecznemu.
Europejski Zielony Ład obejmuje działania w następujących dziedzinach:
- Różnorodność biologiczna – ochrona ekosystemu;
- Od pola do stołu – sposoby na bardziej zrównoważony łańcuch żywnościowy;
- Rolnictwo zrównoważone – zrównoważony rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich w UE dzięki wspólnej polityce rolnej;
- Czysta energia;
- Zrównoważony przemysł – sposoby na bardziej zrównoważone i przyjazne środowisku cykle produkcyjne;
- Budowa i renowacja – sektor budowlany musi stać się bardziej ekologiczny;
- Zrównoważona mobilność – promowanie bardziej zrównoważonych środków transportu;
- Eliminowanie zanieczyszczeń – działania mające na celu szybkie i skuteczne ograniczenie zanieczyszczeń;
- Działania w dziedzinie klimatu – osiągnięcie przez UE neutralności klimatycznej do 2050 r..
Opracowany został harmonogram wdrażania tych działań, który jest realizowany od marca 2020 r. W ramach tego harmonogramu w 2020 roku przedłożono już najważniejsze dokumenty strategiczne w poszczególnych dziedzinach, m.in.:
- w marcu przyjęto europejską strategię przemysłową – planu na rzecz gospodarki gotowej na przyszłość;
- w maju zaprezentowano strategię „od pola do pola”, przewidującą stworzenie bardziej zrównoważonych systemów żywnościowych oraz unijną strategię na rzecz bioróżnorodności 2030 w celu ochrony wrażliwych zasobów naturalnych na naszej planecie;
- w lipcu przyjęto strategię UE na rzecz integracji systemów energetycznych w celu stworzenia w pełni bezemisyjnego, bardziej wydajnego i wzajemnie połączonego sektora energetycznego.
Jednocześnie UE zapewnia wsparcie finansowe i pomoc techniczną dla tych państw i regionów, które najbardziej odczuwają skutki przejścia na gospodarkę ekologiczną. Służyć temu ma „mechanizm sprawiedliwej transformacji”, w ramach którego najbardziej dotknięte regiony mają otrzymać 100 mld euro w latach 2021–2027.