W Elblągu trwają konsultacje społeczne, dotyczące projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy-miasta Elbląga, na lata 2006 – 2020. Projekt zaprezentowano na debacie publicznej, 2 sierpnia, w sali konferencyjnej Ratusza. Dokument jest dostępny w Miejskim Biurze Urbanistycznym, do 21 sierpnia. Tam też można uzyskać szczegółowe wyjaśnienia i złożyć swoje wnioski.
„Wprawdzie, o każdym prawie mieście, można powiedzieć, że jest w jakiś sposób wyjątkowe, ale w przypadku Elbląga, stwierdzenie takie wydaje się bardziej zasadne, niż w przypadku wielu miast o podobnych cechach zewnętrznych” – napisał we wstępie do opinii na temat ”Studium” prof. Mieczysław Kochanowski.
Jak planuje swoją przyszłość to wyjątkowe miasto – opowiedział Urbanista Miejski, Jacek Bocheński, prezentując projekt Studium na debacie publicznej, 2 sierpnia, w sali konferencyjnej Ratusza.
Uwarunkowania i prognozy
”Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy-miasta Elbląga” jest jedynym opracowaniem strategicznym, dotyczącym rozwoju przestrzennego miasta – mówi J. Bocheński, Generalny Projektant Studium.
Projekt Studium powstał w okresie około trzech lat, w Miejskim Biurze Urbanistycznym w Elblągu. Tyle czasu wymagało dokonanie specjalistycznych badań, analiz i prognoz, dotyczących tkanki kulturowej, środowiska przyrodniczego, komunikacji, zaopatrzenia w wodę, utylizacji odpadów, odwodnienia i innych ważnych aspektów życia w mieście. W oparciu o te badania, a także o analizę słabych i mocnych stron miasta oraz szans i zagrożeń zewnętrznych, zbudowana została wizja Elbląga XXI wieku.
Ważne prognozy demograficzne
Budując wizję miasta przyszłości, wzięto też pod uwagę prognozy demograficzne, z których wynika, ile będzie potrzebnych miejsc pracy, czy miejsc w szkołach i przedszkolach.
Prognoza demograficzna ostrzega, że tak, jak w całym kraju, liczba ludności w Elblągu będzie systematycznie malała – do 107 tys. osób w roku 2020, przy czym zwiększy się procentowy udział osób starszych. Na podstawie tej prognozy oszacowana też została ilość gospodarstw domowych, a co za tym idzie – ilość potrzebnych mieszkań.
Korzystne położenie
Szansą dla Elbląga jest jego położenie na terenie o dużych walorach przyrodniczych i kulturowych, w pobliżu granicy z Obwodem Kaliningradzkim, a także, przy ważnych trasach komunikacyjnych: drogowych, kolejowych i wodnych. Duże znaczenie ma też posiadanie portu morskiego i lotniska.
Ważne ośrodki o znaczeniu regionalnym
W mieście funkcjonują ośrodki o znaczeniu regionalnym: Szpital Wojewódzki, który ma wysokie miejsce w rankingu krajowym, Centrum Kultury i Współpracy Międzynarodowej ”Światowid”, teatr, Muzeum, Galeria EL, Biblioteka Miejska.
Niekorzystne, bo bezmyślne
Natomiast, jak elblążanie zdążyli się przekonać, bardzo niekorzystny jest, bezmyślny – jak to podkreślił Jacek Bocheński – podział na dwa województwa funkcjonalnego obszaru Żuław, Delty Wisły i otoczenia Zalewu Wiślanego, przez co Elbląg stracił rolę naturalnego ośrodka obsługi tego subregionu. Rozwój portu ograniczony jest brakiem swobodnego dostępu do morza.
Elbląg ciągle odczuwa też skutki pozbawienia go statusu miasta wojewódzkiego. Spowodowało to nie tylko utratę wielu miejsc pracy, ale i odpływ fachowej kadry do Gdańska i Olsztyna.
Elbląg XXI w. – kierunki rozwoju
Część druga Studium – to kierunki rozwoju. Miasto XXI wieku musi spełniać współczesne standardy mieszkania, pracy, obsługi i wypoczynku. Takie właśnie cztery obszary życia zostały w Studium uwzględnione.
Ośrodek wielofunkcyjny
W ostatnich dekadach nastąpiły w Elblągu istotne zmiany. Z miasta, w którym dominowały zakłady wielkoprzemysłowe, Elbląg przekształca się w ośrodek wielofunkcyjny: rozwija się szkolnictwo wyższe (na koniec 2004 roku w Elblągu studiowało ponad 7 tysięcy studentów), powstają ośrodki usługowe o rozmaitym charakterze. Rozwijają się usługi transportowe, odżywają tradycje portu morskiego.
Postawmy na turystykę
Ważną funkcją miastotwórczą powinna stać się obsługa turystyki – motorowej, wodnej, rowerowej, w zakresie usług dla całego regionu Żuław, Zalewu Wiślanego, Wysoczyzny Elbląskiej, Kanału Elbląskiego i Pasłęki.
Rozwijać się będą usługi ponadlokalne w dziedzinie ochrony zdrowia, nauki, kultury i oświaty.
Kierunki rozwoju przestrzennego
Biorąc pod uwagę wszystkie dokonane analizy i prognozy, w projekcie Studium założono dwa kierunki rozwoju przestrzennego: wewnętrzny, obejmujący lepsze wykorzystanie terenów zainwestowanych oraz zewnętrzny – na terenach dotychczas wolnych od zabudowy.
Intensyfikacja istniejącej zabudowy
Z przeprowadzonych analiz wynika między innymi, że w mieście obecnie jest sporo obszarów zbyt luźno zabudowanych,. Aby optymalnie wykorzystać tę przestrzeń, wykonane zostało studium zintensyfikowania zabudowy, które pokazuje, że w obecnych granicach zabudowy może zmieścić się połowa potrzebnych, nowych mieszkań i wiele miejsc pracy.
Jednym z najważniejszych przedsięwzięć będzie kontynuacja rewitalizacji Starego Miasta – przywracająca ciągłość historyczną miasta i jego niepowtarzalny wizerunek. Planowana jest także rewitalizacja pozostałych starych dzielnic: Wyspy Spichrzów, Osieka, wschodniej i północnej części Śródmieścia oraz niektórych peryferyjnych zespołów zabudowy. Ma to na celu między innymi radykalną poprawę warunków zamieszkania.
Elbląski Europark
Nowe planowane przedsięwzięcie, to budowa Europarku – kompleksu rekreacyjno-sportowego, obejmującego zespół basenów przy ulicy Spacerowej, dolinę Kumieli oraz Góry Chrobrego i Gęsią. Na przestrzeni około 200 ha będzie można spacerować, jeździć na rowerach i konno, uprawiać paralotniarstwo, sporty wodne i zimowe (saneczkarstwo, łyżwiarstwo, narciarstwo).
Kierunek – Modrzewina
Na nowych terenach musi znaleźć się miejsce na drugą połowę potrzebnych mieszkań, nowe miejsca pracy i wypoczynku. Elbląg, w swoich granicach, posiada jeszcze wiele terenów do zagospodarowania.
W efekcie wielokierunkowej analizy, w tym ekonomicznej, za najkorzystniejszy uznany został rozwój przestrzenny w kierunku północnym. Przemawia za takim rozwiązaniem wiele względów: dostępność i atrakcyjność terenu przekazanego miastu przez wojsko, bliskość oczyszczalni ścieków i elektrociepłowni, możliwość zbudowania wspólnej infrastruktury technicznej dla projektowanego na Modrzewinie Parku Technologicznego i terenów mieszkaniowych.
Szansa dla młodych (nie tylko informatyków)
Duże nadzieje pokładają władze Elbląga w utworzeniu Parku Technologicznego. Istotą Parku jest połączenie nauki z przemysłem, czego pierwowzorem jest amerykańska Dolina Krzemowa. Nasz Park ma duży, rozwojowy teren, za dawną fabryką domów – około 200 ha.
Park będzie powstawał etapowo. W I etapie powstanie inkubator przedsiębiorczości, umiejscowiony w nowej hali widowiskowej przy ul. Grunwaldzkiej. Stroną naukową zajmie się Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, przy pomocy Politechniki Gdańskiej, a także uczelni z Kaliningradu.
Komunikacja
Komunikacja, to ”układ nerwowy” miasta. Sprawność komunikacji w dużym stopniu decyduje o jakości życia w mieście. Wobec rosnącej liczby samochodów, zapewnienie odpowiedniej szerokości ulic i potrzebnej ilości miejsc parkingowych, właściwej organizacji ruchu – to jedno z najtrudniejszych zadań dla urbanisty, zwłaszcza w starej tkance miejskiej.
Wszelkie zmiany w układzie komunikacyjnym zaprojektowane zostały w oparciu o badania natężenia ruchu. Przewidywane nowe inwestycje, to tzw. ”obwodnica wschodnia” – kolejna wersja, tym razem z tunelem na odcinku od skrzyżowania ulic Łęczyckiej i Bema do ul. Podchorążych (pod osiedlem Winnica), rozbudowa sieci tramwajowej o odcinek łączący Plac Kazimierza Jagiellończyka z Placem Konstytucji, ulicami 12 Lutego i Grota- Roweckiego oraz w ciągu ulic Odrodzenia i Mazurskiej. W dalszej przyszłości przewiduje się budowę linii tramwajowej w ulicach Fromborskiej i Królewieckiej, a następnie w kierunku Modrzewiny.
Wodociągi i kanalizacja
Oczywiście w Studium nie zapomniano o ochronie przed specjalnymi zagrożeniami, modernizacji i dalszej rozbudowie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych oraz zakładów utylizacji ścieków i odpadów stałych, systemów ogrzewania.
Komu się nie dogodzi
Nie wszystkim elblążanom rozwiązania przyjęte w Studium się podobają. W debacie uczestniczyła grupa mieszkańców Okólnika w dzielnicy Warszawskie Przedmieście, zainteresowanych sprzedażą i kupnem działek budowlanych.. Niestety, w najbliższym czasie nie będzie można uzyskać pozwolenia na budowę domu na tym terenie, z uwagi na przekroczone progi infrastrukturalne. Istniejąca sieć kanalizacyjna nie przyjmie już więcej ścieków – potrzebny jest nowy kolektor. Jest to inwestycja bardzo droga, a wybierając północny kierunek rozwoju, miasto tam skieruje wszystkie środki na uzbrojenia. Te wyjaśnienia nie do końca trafiły do właścicieli działek, którzy nie kryli swego niezadowolenia.
Wszyscy niezadowoleni mają jeszcze czas na złożenie odpowiednich wniosków.
Oryginalne i innowacyjne – opinia prof. Mieczysława Kochanowskiego
Jak napisał w swojej opinii prof. Kochanowski, prezentowany dokument różni się od poprzednich i wielu mu współczesnych oryginalnością i innowacyjnością podejścia do polityki przestrzennej.
Studium nie ogranicza się do wskazania przeznaczenia poszczególnych terenów, ale określa rodzaje polityki przestrzennej, jaką należy prowadzić na wyodrębnionym obszarze. Może to być polityka, w której przeważają działania ochronne (przyrody, kultury), lub przekształcenia strukturalne (np. zagęszczenie zabudowy) czy wręcz przekształcenia dynamiczne (całkowita zmiana funkcji terenu). Takie podejście pozwala władzom miasta prowadzić racjonalną, aktywną politykę przestrzenną, modyfikując żywiołowy rozwój miasta przy pomocy nie tylko planów miejscowych, ale i różnego rodzaju systemów zachęt i …utrudnień.
Zaletą Studium – wg profesora – są także rzetelne analizy, uwzględniające bogactwo walorów w obrębie miasta i jego sąsiedztwa.
Cały dokument, do 21 sierpnia, można zobaczyć w Miejskim Biurze Urbanistycznym. Tam też można uzyskać szczegółowe wyjaśnienia i złożyć swoje wnioski.
Teresa Bocheńska Wersja archiwalna wpisu dostępna pod adresem: http://razemztoba.pl/beta/index.php?NS=srodek_new_&nrartyk= 1233
