Dziś, 15 czerwca z okazji Światowego Dnia Świadomości Znęcania się nad Osobami Starszymi Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do wszystkich o zwiększenie zaangażowania w działania służące wyeliminowaniu wszelkich form przemocy i nadużyć wobec osób starszych.
Według danych ONZ około 4–6 proc. osób starszych doświadczyło maltretowania w swoim domu. Znęcanie się nad osobami starszymi może prowadzić do poważnych fizycznych i psychicznych konsekwencji o charakterze długoterminowym. Przewiduje się, że liczba osób starszych doświadczających przemocy i nadużyć będzie wzrastać, wraz z procesem starzenia się społeczeństw –liczba osób 60+ na świecie zwiększy się ponad dwukrotnie z 542 mln w 1995 r. do 1,2 miliarda w 2025 r. Przemoc wobec osób starszych przyjmuje rozmaite formy – przemocy fizycznej, psychicznej, finansowej, seksualnej, jak również zaniedbania, którego skutkiem mogą być niedożywienie, nieleczone problemy medyczne czy depresja.
Trudnej do oszacowania skali przemocy doświadczają osoby starsze w Polsce. Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają sygnały o przemocy nie tylko w środowisku rodzinnym, ale także w instytucjach opieki. Rzecznik m. in. podjął interwencję w przypadku niedawno ujawnionego przypadku znęcania się nad pensjonariuszami domu pomocy społecznej w Trzciance pod Warszawą. W opinii Rzecznika domy spokojnej starości prowadzące działalność gospodarczą należy poddawać regularnej kontroli, w celu zapobiegania nadużyciom i przemocy, jak również w celu wypracowywania kultury szacunku dla pensjonariuszy.
Rzecznik nie tylko interweniuje w konkretnych przypadkach łamania podstawowych praw osób starszych, ale monitoruje również systemowe rozwiązania w tym zakresie. Wielokrotnie zwracał uwagę na niedostateczną ochronę prawną osób starszych przed dyskryminacją i przemocą motywowaną uprzedzeniami. W raporcie z badań antydyskryminacyjnych pt. „Przeciwdziałanie przemocy wobec kobiet, w tym kobiet starszych i kobiet z niepełnosprawnościami” Rzecznik podkreślił, że kobiety starsze i z niepełnosprawnościami są bardziej narażone na przemoc, w tym przemoc instytucjonalną. Ze względu na współwystępujące cechy, które implikują narażenie na dyskryminację krzyżową, Rzecznik rekomendował uwzględnienie definicji dyskryminacji wielokrotnej i krzyżowej w ustawie z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania. Rzecznik zwracał także uwagę na konieczność nowelizacji Kodeksu karnego i rozszerzenie kategorii przestępstw z nienawiści na przestępstwa motywowane uprzedzeniami m. in. względem osób starszych.
Rzecznik z uznaniem odnotowuje, że jednym z celów Krajowego Programu Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2013–2016 jest „zwiększenie świadomości społecznej na temat zjawiska przemocy wobec osób starszych i osób z niepełnosprawnością”. Należy jednak znacząco zwiększyć aktywność na rzecz jego realizacji, gdyż wykazywane w raporcie z realizacji Programu w 2014 roku działania nie mogą zostać uznane za w pełni adekwatne i wystarczające.
Pełnej realizacji praw człowieka osób starszych – w tym bezpieczeństwa osobistego, wolności od przemocy, tortur, poniżającego i nieludzkiego traktowania – służyłoby z pewnością uchwalenie międzynarodowej konwencji odnoszącej się bezpośrednio do praw i wolności seniorów. W celu kontynuowania dyskusji na temat potrzeby jej uchwalenia przez ONZ, Rzecznik zainicjował w kwietniu br. akcję pt. „Za starość naszą i waszą! Rozmawiajmy o Konwencji o prawach osób starszych”, jako wyraz poparcia dla opracowania Konwencji. Stanowisko Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wobec opracowania i przyjęcia Konwencji jest aktualnie negatywne.
Źródło www.rpo.gov.pl
Red. Wersja archiwalna wpisu dostępna pod adresem: http://razemztoba.pl/beta/index.php?NS=srodek_new_&nrartyk= 14053
