„Mam 55 lat jestem osobą niepełnosprawną. Kilku lokatorów zaczęło mnie prześladować. Nie wiedziałem, że ja w tym nie jestem odosobniony. Znałem właśnie taką osobę Panią Irene, moją sąsiadkę z innej klatki. Pewnego dnia, spytała mnie, jak się czuję, jak sobie radzę. Powiedziałem: „Nie jest źle, ale żeby ludzie byli lepsi”. Powiedziała mi coś, co mnie zaskoczyło: „Panie Tomku, rozumiem Pana doskonale, ponieważ doznaje zła od ludzi”. Nie rozpytywałem o szczegóły. Kiedy odchodziła, powiedziała tylko: „Panie Tomaszu niech Pan się trzyma”. To była ostatnia rozmowa Pani Ireny ze mną. Następnego dnia zeszła ze skarpy, niedaleko naszego bloku, i odebrała sobie życie, rzucając się pod pociąg. Zginęła na miejscu”.
Pan Tomasz zamieścił ten wpis na jednym z forów prawniczych z prośbą o pomoc. Pomoc, która w tym przypadku nadejdzie zdecydowanie za późno. Przyczyną braku przeciwdziałania przemocy jest głównie brak wiedzy ludzi dotyczącej samego zjawiska jak i możliwości prawnych chroniących ofiarę przed sprawcą. Bardzo często spotykam się z osobami, które decydują się na rozwód z powodu niewłaściwego zachowania się męża lub żony. Dopiero po wyjaśnieniu przyczyn podjętej decyzji wychodzi na jaw, że jedna ze stron od dłuższego czasu jest poddana bezprawnym działaniom partnera z czego nie zdawała sobie nawet sprawy.
Czym zatem jest przemoc? Czy polega ona wyłącznie na uderzeniu drugiej osoby?
Otóż przemoc to każde działanie naruszające prawa lub dobra osobiste w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Przemoc może zatem przybrać formę fizyczną, polegająca na biciu popychaniu, szarpaniu, kopaniu, duszeniu czy policzkowaniu, jak również formę psychiczną polegającą na np. obrażaniu, wyzywaniu, wyśmiewaniu, szydzeniu, okazywaniu braku szacunku, poniżaniu w obecności innych osób, kontrolowaniu i ograniczaniu kontaktu z bliskimi, poddawaniu stałej krytyce. Jednym z rodzajów przemocy psychicznej jest przemoc ekonomiczna np. zmuszanie do oddawania uzyskiwanych środków finansowych, uniemożliwienie podjęcia pracy, niezaspakajanie podstawowych potrzeb materialnych. Jak wynika z powyższego, definicja przemocy jest bardzo szeroka i dotyczy czynów o bardzo różnym charakterze, które wcale nie muszą polegać na pobiciu drugiej osoby.
Co zrobić, gdy już stwierdzimy, że jesteśmy ofiarami przemocy? Mamy kilka możliwości. Możemy założyć tzw. Niebieską Kartę, która rozpocznie procedurę ochronną ze strony Interdyscyplinarnego Zespołu do spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Dokonać tego możemy np., w MOPS–ie. Niebieska Karta uprawnia nas również do skorzystania ze świadczeń Ośrodków Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem. Pomoc ośrodków polega na objęciu zainteresowanych kompleksową ochroną obejmującą wsparcie prawne, psychologiczne oraz finansowe, mające na celu likwidację skutków przestępstwa. W ramach wsparcia finansowane są m. in. udzielenie schronienia, dopłaty do czynszów, bony żywnościowe, wyprawki szkolne dla uczniów czy kursy zawodowe. Dodatkowo osoba, która w wyniku przestępstwa doznała niesprawności może liczyć na wsparcie w postaci sfinansowania remontu mieszkania w celu dostosowania go do jej potrzeb.
Możemy również złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do prokuratury lub w jednostce policji. Zawiadomienie takie nie musi spełniać wymogów formalnych przewidzianych dla niektórych pism sądowych czy urzędowych. Nie musimy znać konkretnego paragrafu z kodeksu karnego. Najważniejsze aby z zawiadomienia wynikało jasno kto je składa oraz był szczegółowo podany obraz naszej sytuacji. Jeśli uznamy, że samo złożenie pisma w urzędzie jest dla nas zbyt dużym wyzwaniem, możemy dokonać zawiadomienia ustnie w komisariacie policji.
Jak rozwiązać kwestię mieszkania ? W przypadku przemocy w rodzinie istotną jest zawsze kwestia wspólnego mieszkania. Wiele osób nie widzi sensu bronienia swoich praw, gdyż w przypadku innym niż skazanie sprawcy na karę więzienia, dalej będą musieli żyć pod jednym dachem ze sprawcą, co może jedynie zaognić sytuację. Rozwiązanie tego problemu przynosi art. 11a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Daje on możliwość nakazania sprawcy przemocy w rodzinie opuszczenia mieszkania. Ponadto w ustawie określony jest szybszy tryb załatwiania tej sprawy przez sąd, który ma obowiązek przeprowadzenia rozprawy nie później niż 30 dni od złożenia wniosku. Warto podkreślić, że nakaz opuszczenia mieszkania może być wydany nawet w stosunku do osoby, która jest jedynym właścicielem mieszkania a ofiara z nim tylko zamieszkuje.
Szczególna ochrona Osób Niepełnosprawnych. W art. 207 kodeksu karnego określone jest przestępstwo znęcania się nad osobą najbliższą, czyli tzw. przestępstwo domowe. Ten przepis stanowi głównie ochronę dla ofiar przemocy w rodzinie. Jednak z ochrony tego przepisu mogą korzystać również i osoby nieporadne ze względu na ich stan psychiczny lub fizyczny, które nie koniecznie muszą być osobami najbliższymi. Zaczepianie, prześladowanie, wyzywanie, groźby czy wyśmiewanie Osób Niepełnosprawnych wypełniają znamiona wymienionego wyżej przestępstwa, dzięki czemu mamy szanse na skuteczną ochronę.
Warto znać swoje prawa oraz instytucje i organizacje, które świadczą pomoc ofiarom przestępstw. Warto również udać się po pomoc do specjalistów, którzy pokierują i wspomogą. Warto nie odkładać problemu w nieskończoność, gdyż tak jak w przypadku Pana Tomasza, może okazać się za późno.
Informacji osobom pokrzywdzonym przestępstwem udziela się w Elbląskim Centrum Mediacji i Aktywizacji Społecznej ul. Zw. Jaszczurczego 17 w Elblągu lub pod nr tel: 55 611 44 25
Ośrodki prowadzone są na terenie całego kraju.
Fot.freeimages.com
Piotr Puchalski Wersja archiwalna wpisu dostępna pod adresem: http://razemztoba.pl/beta/index.php?NS=srodek_new_&nrartyk= 12147
