Chcesz zatrudnić opiekunkę do dziecka? Dzięki umowie uaktywniającej nie opłacasz za nianię składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne (finansuje je budżet państwa). To optymalne rozwiązanie.
Właśnie mija pięć lat od kiedy rodzice mogą zatrudniać do opieki nad dziećmi nianie na podstawie tzw. umowy uaktywniającej. W województwie warmińsko–mazurskim przez ten okres zgłoszonych było około 1900 niań (Oddział ZUS w Olsztynie około 1,4 tyś niań; Oddział ZUS w Elblągu około 500 niań). Według najnowszych danych zgłoszonych jest 231 niań z terenu Oddziału w Olsztynie i 70 niań z terenu Oddziału w Elblągu.
Opiekunkę zatrudnimy, na podstawie umowy uaktywniającej, gdy dziecko, którym niania będzie się opiekować, ma od 20 tygodni do 3 lat (ewentualnie do 4 lat, jeżeli nie ma możliwości zapewnienia dziecku opieki przedszkolnej).
Umowa uaktywniająca to nic innego jak umowa zlecenie zawierana na czas opieki nad naszą pociechą. Warunkiem jest, iż nie może być to żaden z rodziców, ani osoba niepełnoletnia. Może natomiast być to babcia, dziadek lub inna osoba spokrewniona. Po podpisaniu umowy rodzic musi zgłosić ten fakt w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, zgłaszając siebie jako płatnika składek (formularz ZUS ZFA) oraz opiekunkę jako osobę ubezpieczoną (formularz ZUS ZUA – jeżeli niania będzie podlegała ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu).
Nianie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowemu oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. Natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Oficjalnym płatnikiem składek jest jeden z rodziców dziecka, ale w praktyce składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe niań finansuje budżet państwa. Ewentualną składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe finansuje zatrudniona opiekunka. Rodzic potrąca tę składkę z pensji i odprowadza do ZUS. Oczywiście niania obowiązkowo podlega także ubezpieczeniu zdrowotnemu, a składkę tę finansuje budżet państwa.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaca za nianię składki finansowane przez budżet państwa w następujących przypadkach: gdy rodzice są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy agencyjnej, umowy zlecenia), prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą, prowadzą działalność rolniczą (z wyjątkiem osoby podlegającej ubezpieczeniu społecznemu rolników jako domownik).
Rodzic, który podpisał umowę uaktywniającą z nianią, musi do 15. dnia następnego miesiąca dostarczyć do ZUS dokumenty rozliczeniowe. Składki należy rozliczać w deklaracji ZUS DRA oraz załączonych do niej imiennych raportach miesięcznych ZUS RCA lub ZUS RZA wskazując kod tytułu ubezpieczenia 0430 z rozliczonymi składkami od podstawy wymiaru nie przekraczającej kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Jednak gdy pensja opiekunki jest wyższa niż minimalne wynagrodzenie dokumenty rozliczeniowe trzeba składać w ZUS–ie co miesiąc, jak również opłacić i rozliczyć nadwyżkę, wykazując dodatkowy raport z kodem tytułu ubezpieczenia 0431. Nie trzeba tego robić osobiście, rodzice mogą również składać dokumenty korzystając z Platformy Usług Elektronicznych za pośrednictwem programu e–płatnik.
Nie ma potrzeby comiesięcznego składania dokumentów rozliczeniowych za nianię jeśli złożymy komplet dokumentów za pełny poprzedni miesiąc. Dokumenty będą co miesiąc tworzone systemowo. Uwaga: jeśli w przyszłości miesięczne wynagrodzenie niani zmieni się, rodzic zobowiązany jest do ponownego złożenia rozliczenia.
W przypadku utraty przez rodzica zatrudnienia, zaprzestania świadczenia usług lub działalności gospodarczej, budżet państwa opłaca składki jeszcze przez 3 miesiące. Dzieje się tak też w przypadku, gdy rodzic zatrudniający nianię przebywa na urlopie bezpłatnym lub nie podlega ubezpieczeniom społecznym z uwagi na zawieszenie działalności gospodarczej. W przypadku wygaśnięcia umowy z nianią lub jej rozwiązania, trzeba w ciągu 7 dni złożyć w ZUS odpowiednią informację na druku ZUS ZWUA. Jako datę wyrejestrowania należy podać następny dzień po dniu rozwiązania lub wygaśnięcia umowy. Jeżeli rodzic, po wyrejestrowaniu niani z ubezpieczeń, przestaje być płatnikiem składek, powinien złożyć druk ZUS ZWPA.
Pomocy przy wypełnieniu dokumentów udzieli pracownik Sali obsługi klienta ZUS.
Monika Górecka Wersja archiwalna wpisu dostępna pod adresem: http://razemztoba.pl/beta/index.php?NS=srodek_new_&nrartyk= 14683
