Dziś (11 października) obchodzimy Światowy Dzień Wzroku. Z tej okazji pytamy, czy nowe przepisy to realne ułatwienie dla pacjentów? Czy jak zapowiada Ministerstwo Zdrowia zagwarantują zmniejszenie kolejek?
Długie oczekiwanie na zoperowanie zaćmy to realny problem, który miało rozwiązać wprowadzone rozporządzenie. Mimo przekazania przez NFZ w listopadzie ubiegłego roku dodatkowych środków na realizację tych zabiegów, średnia długość oczekiwania w kolejce wynosiła 50 tyg.* Ile teraz potrwa oczekiwanie na wizytę kwalifikacyjną?
Dotychczas by zakwalifikować się na operację zaćmy w Polsce, wystarczyło udać się do lekarza okulisty i uzyskać skierowanie na zabieg. Na tej podstawie pacjent miał możliwość wybrania jednej z trzech metod leczenia. Osoba ze zdiagnozowaną zaćmą mogła zapisać się do kolejki oczekujących na zabieg w wybranej placówce w Polsce, która posiadała kontrakt z NFZ. Pacjent mógł także zdecydować się na wyjazd do zagranicznej kliniki i leczenie zaćmy w ramach dyrektywy transgranicznej. Na jej podstawie NFZ zwracał koszty leczenia do wysokości świadczenia i w przypadku zaćmy niepowikłanej była to kwota 2214,10 PLN. Ostatnią z opcji było skorzystanie z usług komercyjnych w prywatnej klinice okulistycznej. Od teraz pacjent będzie wpisywany do kolejki NFZ dopiero po potwierdzeniu diagnozy i spełnieniu nowych wytycznych PTO na wizycie kwalifikacyjnej, która może się odbywać tylko i wyłącznie u lekarzy, w jednostkach, które mają podpisaną umowę z NFZ i prowadzą tzw. listę pacjentów oczekujących na zabieg do danego ośrodka.
Polscy pacjenci z zaćmą, mają także możliwość odbycia wizyty kwalifikacyjnej w klinikach zagranicznych.
Wg nowych wytycznych Polskiego Towarzystwa Okulistycznego (PTO), do których odnosi się rozporządzenie NFZ, teraz na refundowany zabieg mają szansę jedynie osoby, z widzeniem gorszym niż 60% ostrości. Z krótką listą wyjątków, na której znajdują się również zawodowi kierowcy, czyli tylko tacy, z uprawnieniami do prowadzenia pojazdów pow. 3,5 t. Wszyscy inni, których widzenie jest lepsze, nie będą mogli bezpłatnie zrealizować zabiegu, choć poziom choroby może znacznie zmniejszać ich komfort funkcjonowania. Dla przykładu osoba, której widzenie jest na poziomie np. 65% ostrości może nie dostrzec z odpowiednim wyprzedzeniem zbliżającego się pojazdu czy innego zagrożenia. – Przypomnijmy, że w Polsce już i tak statystyki wypadków śmiertelnych są jednymi z najwyższych w Europie – dodaje na koniec.
Dodatkowo wg. nowych zasad, refundacja procesu usunięcia zaćmy przez NFZ wcześniej rozliczana jednorazowo została podzielona na trzy osobne świadczenia. Teraz refundacje za każde ze świadczeń rozliczane są osobno – wizyta kwalifikacyjna, zabieg i wizyta kontrolna, która musi odbyć się wg przepisów w okresie od 14 do 28 dni po zabiegu. Co to oznacza w praktyce dla szpitali i pacjentów?
– Realnie wszystkie polskie szpitale będą miały obniżony koszt świadczenia o kilkaset złotych – wynikający z rozdzielenia opłaty refundacyjnej na trzy osobne świadczenia. Dlaczego? Bo infrastruktura medyczna jaką dysponują te szpitale wg. nas nie pozwoli zaoferować pacjentom wizyty kontrolnej w wyznaczonym czasie – mówi Jarosław Paliński, Prezes sieci klinik okulistycznych Optegra. – Mówimy o 300 000 dodatkowych wizyt w ciągu roku. Muszą się one odbyć w placówkach, które mają podpisane kontrakty z NFZ. Co stanie się, gdy przyjmiemy wariant pesymistyczny? Jeśli okaże się, że nie będzie logistycznych możliwości by przebadać wszystkich? Za każdą osobę ze zrealizowaną operacją usunięcia zaćmy, której nie udało się odbyć wizyty kontrolnej, placówka otrzyma zwrot z NFZ niższy ok. 440 zł. To z kolei prowokuje do zadania pytania – jak wiele szpitali zgodzi się na taką obniżkę, a ile z nich po prostu wymówi NFZ realizacje tych kontraktów, automatycznie powodując wydłużenie kolejki?
– Obawiamy się, że wielu spośród pacjentów, którzy po operacji nie będą odczuwać żadnych dolegliwości, nie zdecyduje się na pojawienie się w szpitalu na dodatkowej kontroli. Prawdopodobieństwo dotarcia na wizytę kontrolną po operacji, będzie jeszcze mniejsze wśród osób, które na zabieg musiały dojechać z mniejszej miejscowości pokonując kilkadziesiąt czy kilkaset kilometrów. Szacujemy, że na „teoretycznie obowiązkowej” wizycie kontrolnej, może nie pojawić się nawet 50% operowanych. A to może stanowić realne zagrożenie dla zdrowia pacjenta. Praktyka medyczna na całym świecie wymaga bezwzględnego skontrolowania pacjenta jeden dzień, i w razie potrzeby kolejny raz 7 dni po zabiegu usunięcia zaćmy a nie miedzy 14 a 28 dniem po zabiegu. Tylko szybka reakcja na ewentualne powikłania czy też nieprzewidziane reakcje organizmu, pozwala na wdrożenie leczenia, które w sytuacjach ekstremalnych będzie w stanie uratować wzrok pacjenta – mówi Lek. Anna Siemiątkowska współpracująca z siecią klinik Optegra. Kolejną przeszkodą w realizacji zabiegów w najbliższym czasie może być brak wyceny tzw. punktów, które realnie określają wartość świadczenia refundowaną przez NFZ. O ile prywatne placówki i firmy realizujące leczenie w ramach transgraniki może zdecydują się na podjęcie ryzyka finansowego, to można zastanawiać się na ile szpitale w Polsce będą skłonne operować pacjentów nie wiedząc jaki zwrot otrzymają za ich leczenie? NFZ nie przygotował wyceny jednego z najbardziej popularnych zabiegów w Polsce, bo nie został na czas stworzony program, który przeliczy przyznane za zabieg punkty na złotówki. Co to oznacza dla Kowalskiego? Najprawdopodobniej dopóki NFZ nie poradzi sobie z tym błędem, nie będzie rozpatrywał wniosków o refundację operacji zaćmy zarówno firm realizujących usługi w ramach tzw. usług transgranicznych ale też polskich szpitali.
Czy z tej perspektywy nowe zarządzenie NFZ, które weszło w życie to ułatwienie dla pacjentów oczekujących w kolejkach na operację zaćmy w Polsce i za granicą?
* Raport na temat zmian w dostępności do gwarantowanych świadczeń zdrowotnych w Polsce z czerwca 2018 r. dostępny TUTAJ
Patrycja Sawicka – Sikora Wersja archiwalna wpisu dostępna pod adresem: http://razemztoba.pl/beta/index.php?NS=srodek_new_&nrartyk= 19017
