Rząd pracuje nad nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS), która ma dostosować sposób obliczania rent do nowego systemu emerytalnego. Od początku przyszłego roku renty będą obliczane na nowych zasadach – według wysokości składek zgromadzonych na koncie, a nie jak tak jak dotychczas, na podstawie stażu ubezpieczeniowego. Stracą osoby, które zarabiają najmniej. Za to, prawdopodobnie – bo taki zapis znalazł się w projekcie – na rencie będzie można zarabiać bez ograniczeń.
Według autorów projektu nowelizacja ustawy ma zapewnić stabilność finansową systemu ubezpieczeń społecznych poprzez dostosowanie wysokości świadczeń do kwoty opłaconych składek oraz zwiększyć zależność wysokości indywidualnego świadczenia od indywidualnie wnoszonych składek.
Czy realne jest zniesienie limitów?
W planowanym systemie, co jest zupełną nowością, rencista pobierający świadczenie z FUS, także uprawniony do renty socjalnej, mógłby zarabiać bez żadnych ograniczeń. Obecnie po przekroczeniu kwot limitu (odpowiednio 30 i 70% przeciętnego wynagrodzenia), świadczenie jest zmniejszane lub zwieszone całkowicie. Jeśli projekt zostanie przyjęty, zniesienie ograniczeń od 1 stycznia 2009 r. obejmie wszystkich rencistów, także tych, którym świadczenia zostały przyznane na starych zasadach.
Uzasadnienie wydaje się logiczne. Lepiej zarabiający renciści będą mogli płacić wyższe składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na swoje przyszłe emerytury, które wzrosną na skutek wyższych zarobków. Decydując się na takie rozwiązanie, rząd zapewne wziął pod uwagę fakt, że świadczenia obliczane według nowych zasad będą niższe od obecnych.
Nie wszyscy jednak to rozwiązanie popierają, zwłaszcza, że pozostawia się ograniczenia zarobków w wypadku wcześniejszych emerytów, a także osób pobierających renty rodzinne. O ile młodzi emeryci nie mają chyba wielu argumentów, to limitowanie zarobków osób uprawnionych do renty rodzinnej wydaje się kontrowersyjne. Jak skomentowała ten zapis Aleksandra Wiktorow, były prezes ZUS, “w wielu wypadkach świadczenia rodzinne pobierają kobiety, które po śmierci męża opiekują się dziećmi. W ich sytuacji wydaje się, że utrzymywanie możliwości zawieszenia tego świadczenia po przekroczeniu limitów zarobków nie ma najmniejszego uzasadnienia.”
Nowe obliczanie
Po 1 stycznia 2009 r., nowe świadczenia będą obliczone według nowych, skomplikowanych zasad. O wysokości świadczenia zadecyduje nie tyle staż pracy, co kwota zgromadzonych na koncie emerytalnym, zwaloryzowanych składek. Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wyniesie 100 proc. obliczonej kwoty, natomiast świadczenie dla osoby częściowo niezdolnej do pracy – tylko 75 proc. Renta nie zmniejszy wartości konta ubezpieczonego. Gdy będzie przechodził na emeryturę, zostanie ona wyliczona ze wszystkich zgromadzonych i zwaloryzowanych na nim składek.
Warto dodać, aby uspokoić obecnych rencistów, że stare renty pozostaną bez zmian, także te przyznane okresowo. Zgodnie z projektem, nowe zasady obliczania będą stosowane wyłącznie do osób urodzonych po 1948 r., którzy wniosek o rentę, po wprowadzeniu nowych regulacji, zgłoszą pierwszy raz. Oznacza to również, że jeśli ktoś miał już wcześniej przyznaną rentę na starych zasadach i okresowo ją utracił, a ponownie nabędzie prawa do świadczenia w ciągu 18 miesięcy, to może liczyć na “stary portfel”, który teraz może okazać się atrakcyjny.
Trzeba podkreślić, że w przypadku rent obliczonych według nowej formuły, zachowana byłaby obecnie obowiązująca zasada gwarantowania wypłaty świadczenia w co
najmniej minimalnej wysokości – bez względu na długość stażu ubezpieczeniowego. W wymiarze renty oprócz okresów składkowych i nieskładkowych mogą być uwzględnione także tzw. okresy hipotetyczne, uzupełniające staż ubezpieczeniowy brakujący do pełnych 25 lat.
Należy dodać, że nie ulegną zmianie przepisy określające warunki, których spełnienie uprawnia do renty z tytułu niezdolności do pracy.
źródła: Projekt nowelizacji ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych; dziennik Rzeczpospolita http://www.rp.pl
ESzC Wersja archiwalna wpisu dostępna pod adresem: http://razemztoba.pl/beta/index.php?NS=srodek_new_&nrartyk= 2428
