24 lutego minęły dwa lata od rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wraz z całym polskim środowiskiem akademickim od samego jej początku działają na rzecz wspierania obywateli ukraińskich, którzy znaleźli schronienie w naszym kraju – podało MNiSW w komunikacie.
Od momentu wybuchu wojny polskie uczelnie solidaryzowały się z ukraińskim społeczeństwem i deklarowały wsparcie dla tamtejszych studentów i naukowców – podkreśliło MNiSW. Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich i kolegia rektorskie poszczególnych szkół wyższych wydały oświadczenia o gotowości udzielenia wszelkiej pomocy studentom i naukowcom z Ukrainy, jednocześnie stanowczo potępiając brutalną agresję zbrojną Rosji na Ukrainę.
Zgodnie z ustawą o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa od ukraińskich studentów uczelni publicznych nie były pobierane opłaty za kształcenie na studiach stacjonarnych w języku polskim; mieli oni także możliwość ubiegania się o stypendia socjalne i kredyty studenckie, a ukraińscy nauczyciele akademiccy mogli być zatrudnieni w polskiej uczelni bez przeprowadzenia konkursu – przypomniano w komunikacie, opublikowanym w piątek na stronie internetowej resortu nauki.
Wymieniono różne formy wsparcia. Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej uruchomiła specjalny program „Solidarni z Ukrainą” dla studentów i doktorantów. Jego celem było umożliwienie uchodźcom przybyłym do Polski po 24.02.2022 r. kontynuowania studiów w naszym kraju, prowadzenia prac nad rozprawami doktorskimi lub dowolnych form kształcenia w polskich uczelniach i instytutach w okresie od marca do września 2022 roku. Łączny budżet programu wyniósł 25,7 mln zł, a wnioski o wsparcie złożyło w sumie 6288 osób.
Także Narodowe Centrum Nauki stworzyło specjalny program, w ramach którego sfinansowało roczny pobyt ukraińskich naukowców w polskich jednostkach badawczych, co umożliwiło im kontynuację rozpoczętych w swojej ojczyźnie badań. Budżet programu wyniósł 6 mln zł.
Polska Akademia Nauk w ramach porozumienia z Narodową Akademią Nauk Ukrainy wdrożyła program wsparcia współpracy z tym państwem. Inicjatywa umożliwiała finansowanie kosztów związanych z podróżami i pobytem ukraińskich naukowców w jednostkach PAN.
Dodatkowo ta sama instytucja w marcu 2023 r. uruchomiła nowy program wsparcia, w porozumieniu z amerykańską Narodową Akademią Nauk, dzięki któremu kolejni badacze z Ukrainy cały czas mogą wnioskować o finansowanie swoich pobytów w instytutach PAN.
Zgodnie z danymi ze Zintegrowanego Systemu Informacji o Szkolnictwie Wyższym i Nauce POL-on w grudniu 2023 r. w Polsce studiowało blisko 35,5 tysiąca obywateli Ukrainy. W charakterze nauczycieli akademickich i pracowników naukowych zatrudnionych było 545 osób.
W roku akademickim 2022/2023 większość ukraińskich studentów kształciła się na uczelniach niepublicznych – 29 414 osób. W szkołach publicznych studiowało 17 578 osób, a na uczelniach kościelnych – 634 osoby. Zdecydowaną przewagę stanowili studenci studiów stacjonarnych, a wśród najpopularniejszych kierunków znalazły się: zarządzanie, informatyka i logistyka.
Jeżeli chodzi o liczbę doktorantów i osób ubiegających się o stopień doktora, a będących obywatelami Ukrainy, to w ubiegłym roku akademickim wynosiła ona 296 osób. Największa grupa doktorantów kształciła się na Uniwersytecie Jagiellońskim, Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytecie Wrocławskim oraz Uniwersytecie Warszawskim.
Na uczelniach i w instytutach w ubiegłym roku akademickim zatrudnienie znalazło 1 187 naukowców z Ukrainy. W tym przypadku przodował Uniwersytet Warszawski, a zaraz po nim Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Rzeszowski, Politechnika Wrocławska i Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. (PAP)
Katarzyna Czechowicz
Nauka w Polsce
