Badania: Pierwszy lockdown pandemii COVID-19 zwiększył kreatywność ludzi

Badania: Pierwszy lockdown pandemii COVID-19 zwiększył kreatywność ludzi
Fot. Pixabay

Wyjątkowa sytuacja podczas pierwszego lockdownu wyzwoliła w ludziach kreatywność – informuje pismo „Frontiers in Psychology”.

Pandemia COVID-19 była zaskoczeniem dla wszystkich, a wyjątkowa sytuacja, jaką był pierwszy lockdown, wymagała dużych zdolności adaptacyjnych. Badanie przeprowadzone w paryskim Instytucie Mózgu (Institut de Cerveau, Inserm/CNRS/Sorbonne University/AP-HP) właśnie ujawniło, jak rozwijała się kreatywność ludzi w tym okresie, i jakie czynniki mogły mieć na nią wpływ. Mimo lockdownu ludzka kreatywność wzrosła i skupiła się głównie na działaniach związanych z sytuacją.

Kreatywność jest jedną z funkcji poznawczych, która pozwala ludziom być elastycznymi w nowych środowiskach i znajdować rozwiązania w nowych sytuacjach. Niezwykłe warunki pandemii COVID-19 zmusiły do przemyślenia nawyków, nałożyły nowe ograniczenia i zmusiły do dostosowania się – czyli do bycia kreatywnym.

Grupa badaczy z Frontlab w Paryskim Instytucie Mózgu przeprowadziła ankietę internetową w celu oceny wpływu lockdownu na kreatywność za pomocą dwuczęściowego kwestionariusza. Pierwsza część składała się z pytań, mających pomóc zrozumieć sytuację, w jakiej znaleźli się uczestnicy w marcu-kwietniu 2020 (Czy byłeś zamknięty sam czy z innymi? Czy miałeś więcej pracy lub czasu wolnego niż wcześniej?), ich stanu psychicznego w tym czasie (Czy czułeś się bardziej zmotywowany? Czy odczuwałeś spadek lub wzrost nastroju lub stres?) i wreszcie to, czy czuli się bardziej lub mniej kreatywni, niż wcześniej.

W drugiej części pytano uczestników o twórcze działania wykonywane podczas lockdownu, ich częstotliwość, dziedzinę, ocenę sukcesu i wartości oraz powody, które ich motywowały lub uniemożliwiały działanie. Naukowcy zebrali prawie 400 możliwych do przeanalizowania odpowiedzi.

– Nasze pierwsze spostrzeżenie jest takie, że lockdown był psychologicznie niepokojący dla większości uczestników, co wykazały inne badania, ale średnio czuli się bardziej kreatywni – powiedział Théophile Bieth, współautor badania. – Korelując te dwie informacje pokazaliśmy, że im lepiej ludzie się czuli, tym bardziej myśleli, że są kreatywni.

Natomiast gdy badacze pytali o liczbę przeszkód, na jakie napotkali respondenci, zaobserwowali nieliniowy związek.

Niezależnie od tego, czy zmiany w kreatywności były pozytywne, czy negatywne, uczestnicy czuli, że napotkali wiele przeszkód. Rzeczywiście wiele osób napotkało w ramach swoich zwykłych czynności przeszkody, a konieczność wykonania tych zadań zmuszała ich do bycia kreatywnymi. I odwrotnie, niektórzy ludzie uważali, że nie są kreatywni, ponieważ napotykają na zbyt wiele problemów.

Druga część kwestionariusza składała się z listy 30 różnych czynności, z których większość jest częścią międzynarodowych standardów stosowanych w badaniach nad kreatywnością (Inventory Creativty Activities and Achievements), takich jak gotowanie, malowanie, szycie, ogrodnictwo, dekorowanie i muzyka. Uczestników zapytano, czy angażowali się w te działania w ciągu ostatnich pięciu lat, czy ich praktykowanie wzrosło podczas lockdownu, dlaczego i jak często je wykonywali, a jeśli nie, to dlaczego spadła ich częstotliwość.

– W tej części kwestionariusza starano się bardziej obiektywnie zmierzyć ilościowe i jakościowe zmiany zachowań twórczych, podczas gdy pierwsza część opierała się na subiektywnym sprawozdaniu z sytuacji – wyjaśnia Emmanuelle Volle (Inserm), główna autorka badania. – Nasze wyniki pokazują, że ta miara twórczych zachowań jest zgodna z miarą subiektywnej zmiany zgłaszanej przez badanych. W obu przypadkach zaobserwowane zmiany dotyczyły czasu wolnego i uczuć emocjonalnych.

Pięć działań, które najbardziej wzrosły podczas blokady, to: gotowanie, zajęcia sportowe i taneczne, inicjatywy samopomocy i ogrodnictwo. Średnio spośród 28 zbadanych działań, które obejmowały również na przykład projektowanie wnętrz, szycie, tworzenie lub przerabianie obiektów, około 40 proc. osób już je praktykujących w ciągu pięciu lat przed lockdownem praktykowało je w większym zakresie.

Wyniki badania wskazują na ogólny wzrost kreatywności podczas pierwszego lockdownu. Ta pozytywna zmiana może być związana z posiadaniem większej ilości wolnego czasu, poczuciem większej motywacji, potrzebą rozwiązania problemu lub koniecznością przystosowania się do nowej sytuacji. Jednak gdy doświadczano negatywnych zmian w kreatywności, wiązały się one z negatywnymi emocjami, takimi jak stres lub lęk, poczucie presji, brak zasobów materialnych lub możliwości.

Związek między pozytywnym nastrojem a kreatywnością jest dość dyskusyjny. – W literaturze naukowej istnieją dowody na to, że aby być kreatywnym, trzeba czuć się dobrze, podczas gdy inne wskazują na to, że jest inaczej. Nie wiadomo też, w jakim kierunku ten proces zmierza: czy czujemy się dobrze, bo jesteśmy kreatywni, czy też nie? – konkluduje Alizée Lopez-Persem (Inserm), współautorka. – Tutaj jedna z naszych analiz sugeruje, że twórcza ekspresja umożliwiła jednostkom lepsze zarządzanie negatywnymi emocjami związanymi z lockdownem, a tym samym lepsze samopoczucie podczas tego trudnego okresu. (PAP)

Paweł Wernicki
Print Friendly, PDF & Email