Tylko 31 proc. młodych Polaków do 30. r.ż. oszczędza na emeryturę, przy czym jedynie 21 proc. inwestuje w PPK. Najważniejszym kryterium, które może skłonić młodych ludzi do inwestowania w IKE/IKZE/PPK, jest przekonanie ich, że ich pieniądze będą tam bezpieczne i że nikt ich im nie zabierze. Zdaniem 70 proc. młodych Polaków emerytalne instrumenty finansowe powinny przede wszystkich chronić kapitał, pozostali uważają, że powinny one raczej starać się go pomnażać – takie wnioski płyną z badania świadomości emerytalnej i postaw wobec systemu emerytalnego Polaków do 30. roku życia przeprowadzonego na zlecenie Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych.
Ocena oferty produktowej emerytalnych instrumentów finansowych
Tylko co czwarty młody mężczyzna i co piąta młoda kobieta uznają aktualną ofertę produktów długoterminowego oszczędzania jako dobrze dopasowaną do ich potrzeb. Co ciekawe, zdaniem 19 proc. kobiet i 24 proc. mężczyzn oferta ta jest zbyt rozbudowana, a 15-16 proc. dorosłych chciałoby ją rozbudować. Najbardziej niepokojący jest jednak wynik dotyczący braku zdania w tym zakresie, który oddaje niski poziom zainteresowania tematem i trudność w zrozumieniu ofert. Brak zdania w tym temacie wyraża 44 proc. kobiet i 36 proc. mężczyzn.
Większość młodych dorosłych ma przekonanie, że dostępne produkty emerytalne nie pozwalają im realnie zabezpieczyć się na czas emerytury, jedynie co czwarty młody Polak uważa, że korzystając z dostępnych instrumentów finansowych, może naprawdę zabezpieczyć swoją przyszłość. Warto również zauważyć, że co piąty młody dorosły nie ma zdania na ten temat.
Jednocześnie 70 roc. młodych dorosłych wskazuje, że ich zdaniem emerytalne instrumenty finansowe powinny przede wszystkim chronić kapitał, a pozostałe 30 proc. uważa, że powinny przede wszystkim dawać szansę dużych zysków.
Temat bezpieczeństwa środków ulokowanych w instrumentach emerytalnych jest odzwierciedlony również w innych przekonaniach młodych Polaków. Prawie 70 proc. Polaków nie jest pewne, czy ich pieniądze są bezpieczne w IKE/IKZE/PPK. Obawiają się oni z jednej strony, że zostaną one źle zainwestowane (66 proc.), z drugiej zaś, że zostaną pozbawieni swoich środków na skutek zmian w prawie, które mogą wprowadzić politycy (68 proc.) lub z dowolnego powodu (67 proc.).
Większość młodych Polaków uważa, że instrumenty finansowe długoterminowego oszczędzania są skomplikowane a mechanizmy ich działania nie są jasne. Takie przekonanie w obu przypadkach dotyczy około 60 proc. badanych. Jedynie co piąty Polak i Polka uważa, że instrumenty finansowe są proste, a ich działanie przejrzyste. Jednocześnie niemal połowa młodych dorosłych przyznaje, że nie rozumie, jak działają instrumenty emerytalne, a kolejne 22 proc. deklaruje, że nie ma na ten temat zdania.
– Wyniki badania w obszarze oceny produktowej długoterminowego oszczędzania i preferencji związanych z ryzykiem wskazują na dwie istotne kwestie. Po pierwsze wyraźną potrzebę informacji i edukacji w zakresie zarządzania finansami osobistymi oraz przygotowania emerytalnego. Po drugie niechęć młodego pokolenia do podejmowania ryzyka przy inwestycjach finansowych. Przy skali wyzwań emerytalnych tych osób, obie kwestie wydają się szczególnie niepokojące – zauważa dr Katarzyna Sekścińska, autorka badania z Uniwersytetu Warszawskiego.
Wyzwania systemu emerytalnego
Tylko 31 proc. młodych Polaków oszczędza na emeryturę, przy czym 21 proc. inwestuje w PPK, po 11 proc. w IKE i OFE oraz niespełna 9 proc. w IKZE. W przypadku PPK liczba ta może być niedoszacowana, bowiem 15 proc. deklaruje, że nie wie, czy jest w programie, czy też nie, a z uwagi na autozapis należy założyć, że jeśli się z programu świadomie nie wypisali, to w nim są.
Znakomita większość młodych dorosłych nie odkłada środków w emerytalnych instrumentach finansowych. Spójnie z postawami i przekonaniami wobec IKE/IKZE, wyrażonymi m.in. przez 70 proc. osób niebędących pewnymi, czy ich pieniądze w IKE/IKZE są bezpieczne, zagwarantowanie poczucia bezpieczeństwa jest tym, co młodzi Polacy najczęściej wskazują jako warunek konieczny do zainwestowania w te instrumenty finansowe.
Aby zainwestować w IKE/IKZE, 41 proc. kobiet i 34 proc. mężczyzn potrzebuje gwarancji, że nikt im nie zabierze pieniędzy ulokowanych w IKE/IKZE, a ok. 33 proc. kobiet i mężczyzn chce swoistej gwarancji bezpieczeństwa swoich środków w tych instrumentach. Połączona z tym wynikiem jest z pewnością deklaracja mniej więcej co czwartego Polaka, że dla podjęcia takiej decyzji inwestycyjnej potrzebuje on zwiększyć swoje zaufanie do polityków.
27 proc. badanych uznaje, że konieczny byłby w ich przypadku wzrost zarobków. Co piąty młody człowiek potrzebuje większej przejrzystości i ułatwienia zasad działania IKE/IKZE i lepszego zrozumienia, czym te instrumenty są. Co piąty młody Polak jako kryterium przystąpienia do IKE/IKZE wskazuje zwiększenie ich opłacalności – lepsze warunki, wyższe stopy zwrotu. Niezależnie od możliwych zmian wciąż 22 proc. Polaków, 23 proc. kobiet i 21 proc. mężczyzn, deklaruje, że nieważne, co się zmieni, oni w IKE/IKZE nie zainwestują.
Podobnie jak w przypadku IKE/IKZE, młodzi Polacy wśród najczęściej wymienianych kryteriów, które musiałyby zostać spełnione, by pozostali/wrócili do PPK, są kwestie związane z bezpieczeństwem ich pieniędzy, a więc zagwarantowanie, że pieniądze są bezpieczne i że nikt ich nigdy konsumentowi nie zabierze, choć odsetek osób wskazujących na te kryteria jest nieco niższy niż w przypadku IKE/IKZE i wynosi odpowiednio 26 proc. i 30 proc.
Co piąty młody Polak wskazuje również na konieczność swojego wzrostu zaufania do polityków, co niewątpliwie wiąże się ze wspominanym poczuciem bezpieczeństwa. Podobnie jak w przypadku IKE/IKZE, mniej więcej co czwarty młody Polak uzależnia swój powrót do PPK od wysokości swoich zarobków, które musiałyby wzrosnąć, by zdecydował się na pozostanie w programie. Na lepsze zrozumienie, czym jest PPK, i jego bardziej przejrzyste zasady wskazuje kilkanaście procent badanych, zaś 16 proc. chciałoby wyższej stopy zwrotu z PPK, a 17 proc. młodych dorosłych generalnie korzystniejszych warunków programu. W porównaniu z IKE/IKZE o 6 proc. więcej młodych dorosłych nie wróciłoby do PPK niezależnie od tego, jakie zmiany by nastąpiły, przy czym dotyczy to 27 proc. mężczyzn i 30 proc. kobiet.
– Po raz kolejny okazuje się, jak istotna jest kwestia zaufania, doinformowania i poczucia bezpieczeństwa w świecie finansów. Deklaracje młodych osób pokazują dużą liczbę obaw związanych z oszczędzaniem w produktach długoterminowego oszczędzania. Branża OFE, którą reprezentuje IGTE, prowadzi liczne inicjatywy edukacyjne wspierające młode osoby w rozwoju sprawności finansowej i przygotowaniu do emerytury – podsumowuje Małgorzata Rusewicz, prezes IGTE.
Pełna treść: Ekspertyzy IGTE 14/2023 „Postawy i przekonania młodych dorosłych na temat systemu emerytalnego i dostępnych emerytalnych instrumentów oszczędnościowych” dostępna jest tutaj – KLIKNIJ TU.
„Badanie świadomości emerytalnej i postaw wobec systemu emerytalnego Polaków do 30. roku życia” na zlecenie Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych przeprowadziła dr Katarzyna Sekścińska na Ogólnopolskim Panelu badawczym Ariadna. Badanie zrealizowano w terminie: 25.04.2023-8.05.2023 r., w metodologii CAWI na próbie 1108 dorosłych Polaków w wieku 18-30 lat (średnia 26 lat), próba reprezentatywna ogólnopolska, 53,6 proc. próby stanowiły kobiety, 46,2 proc. mężczyźni oraz 0,2 proc. osoby nie identyfikujące się z żadną płcią.
Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych to założona w 1999 roku organizacja samorządu gospodarczego reprezentująca branżę Powszechnych Towarzystw Emerytalnych, instytucji zarządzających Otwartymi Funduszami Emerytalnymi oraz Dobrowolnymi Funduszami Emerytalnymi. Izba zrzesza 7 towarzystw reprezentujących interesy około 15 mln swoich klientów. Członkowie Izby zarządzają aktywami o wartości stu kilkudziesięciu miliardów złotych, które inwestują głównie w polską gospodarkę. IGTE prowadzi działania wspierające tworzenie legislacji sprzyjającej efektywnemu systemowi emerytalnemu, rozwija wiedzę ekspercką w zakresie zabezpieczenia emerytalnego i rynku kapitałowego, buduje relacje z interesariuszami, przekazuje wyniki swoich prac opinii społecznej oraz podejmuje inicjatywy edukacyjne.
Źródło informacji: Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych
PAP MediaRoom
