23 kwietnia Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.
– Celem ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego jest zmiana lub doprecyzowanie niektórych norm, których stosowanie w praktyce spotykało się z trudnościami lub które wymagały korekty w związku ze zmieniającymi się warunkami społecznymi – wskazano w informacji o nowelizowanych aktach prawnych.
Część zmian została wprowadzona w odpowiedzi na postulaty napływające od podmiotów stosujących w praktyce przepisy z zakresu pomocy społecznej oraz od środowiska pracowników socjalnych.
Jak wskazał ustawodawca Ustawa zawiera 33 zmiany dotyczące m.in.:
- zwiększenia z 250 zł do 400 zł kwoty dodatku do wynagrodzenia pracownika socjalnego zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej;
- zmniejszenia z 5 lat do 3 lat okresu pracy pracowników socjalnych, od którego uzależniony jest dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni;
- ustalenia ścieżki awansu zawodowego dla pracowników socjalnych oraz wprowadzenia okresowej oceny pracowników socjalnych;
- doprecyzowania regulacji dotyczących pomocy psychologicznej dla pracowników socjalnych, którzy znajdą się w sytuacjach bezpośrednio zagrażających życiu lub zdrowiu w związku z wykonywanymi czynnościami służbowymi;
- niewliczania do dochodu rodziny: pomocy finansowej przyznawanej repatriantom, środków finansowych przyznawanych w ramach działań podejmowanych przez organy publiczne mających na celu poprawę jakości powietrza lub ochronę środowiska naturalnego (m.in. środki z programu „Czyste Powietrze”), środków stanowiących refundację, na podstawie ustawy – Prawo oświatowe, kosztów przejazdu dla rodziców dowożących dzieci niepełnosprawne do szkoły lub przedszkola i z powrotem, jeżeli gmina nie ma możliwości transportu;
- zniesienia odpłatności za korzystanie z usług świadczonych w trybie dziennym w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi;
- ustalania wysokości zasiłku okresowego w przypadku osoby samotnie gospodarującej;
- wprowadzenia możliwość przyznania, w szczególnych okolicznościach, przed wydaniem stosownej decyzji administracyjnej, usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych w trybie pilnym;
- wspólnego skierowania małżonków lub rodziców z dorosłymi dziećmi do tego samego domu pomocy społecznej;
- poszerzenia możliwości realizacji usług w ramach rodzinnego domu pomocy również o podmioty działające na terenie gminy sąsiadującej z gminą, która zawiera umowę na prowadzenie tego typu działalności, pod warunkiem braku możliwości realizacji takiej umowy z podmiotem działającym na jej terenie;
- zmiany kryteriów kwalifikacyjnych opiekunów w schroniskach dla bezdomnych, w schroniskach dla bezdomnych z usługami opiekuńczymi, w noclegowniach i ogrzewalniach, z preferencją na rzecz doświadczenia uzyskanego w praktyce świadczenia pracy z osobami, dla których są przeznaczone te placówki;
- uregulowania maksymalnej granicy potrąceń na świadczeniach z pomocy społecznej, na poziomie 50 %,
- podwyższenia kary pieniężnej za prowadzenie nielegalnej placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku oraz zwiększania kary pieniężnej za nierealizowanie zaleceń pokontrolnych, wydawanych przez wojewodów.
Ustawa wprowadza również zmiany do ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. poz. 1690 oraz z 2020 r. poz. 875), które wydłużają wprowadzone tą ustawą terminy na dojście do wymaganych kwalifikacji oraz wymagań w zakresie poziomu zatrudnienia w placówkach całodobowej opieki dla osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych lub w podeszłym wieku. Określone w ww. ustawie terminy przypadające na 1 czerwca 2021 r. i 31 maja 2022 r. na dojście do określonych wymogów zostały odpowiednio wydłużone o rok lub dwa lata.
Część przepisów zacznie działać później
Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem części przepisów.
Chodzi o te dotyczące wydłużania terminu na dojście do wymaganych standardów w zakresie kwalifikacji oraz wymagań w zakresie poziomu zatrudnienia w placówkach całodobowej opieki dla osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych lub w podeszłym wieku – które wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia;
Później zaczną obowiązywać także przepisy dotyczące rozszerzania kręgu osób, które będą uprawnione do wykonywania zawodu pracownika socjalnego i upoważnienia ustawowego do wydania przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego i nauki rozporządzenia, określającego minimalne wymogi programowe dla studiów podyplomowych z zakresu metodyki i metodologii pracy socjalnej prowadzonych przez uczelnie realizujące studia na kierunku praca socjalna lub w zakresie pracy socjalnej które wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.