Dzisiaj są urodziny Torunia. Dokładnie 28 grudnia 1233 r. uzyskał prawa miejskie. Przywilej lokacyjny wydali Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego Hermann von Salza i jego pruski namiestnik mistrz krajowy Hermann von Balk. Założenie Torunia miało wielkie znaczenie w dziejach Pomorza, Polski i całej Europy środkowo-wschodniej.
Lokowany w ramach kolonizacji niemieckiej Toruń był na tych ziemiach pionierem władzy samorządowej i najważniejszym ośrodkiem kształtowania się poczucia tożsamości stanowej mieszczaństwa. Razem z lokacją Torunia w 1233 r. pojawił się zachodni, nowoczesny model miasta, różniącego się od wsi w sensie prawnym i gospodarczym.
Przywilej regulował wszystkie sfery życia społeczno – gospodarczego i politycznego miasta, wprowadzał nowatorskie zasady ustrojowe, prawne, gospodarcze i przestrzenne, powszechne na Zachodzie Europy. Ustanawiał nieznaną wcześniej instytucję rady miejskiej oraz liberalne przepisy dotyczące służby wojskowej i dziedziczenia (dopuszczał prawo dziedziczenia przez kobiety na równi z mężczyznami). Przyznawał miastu samodzielność sądowniczą, wyznaczał obszar zabudowy i ramy działalności gospodarczej. Dawał prawo wolności targowej i handlowej, określał własny system miar, wag oraz stopę menniczą. Przyznawał prawo przewozu towarów przez Wisłę, zwalniał miasto od wszystkich niesłusznych podatków, stwarzał dla mieszkańców doskonałe warunki do rozwoju i życia. Był fundamentem ich bogactwa, wspaniałego rozkwitu rzemiosła, handlu, architektury i sztuki.
Dokument stał się wzorcem ustrojowym dla ponad 220 innych miast zlokalizowanych na terenie państwa Zakonu Krzyżackiego oraz na Kujawach, ziemi dobrzyńskiej, Mazowszu (np. Warszawa i Płock), Podlasiu, a nawet w Siedmiogrodzie.
UM Toruń
