21 listopada obchodzony jest Dzień Pracownika Socjalnego. To święto wszystkich osób, które zaangażowane są w działania na rzecz tych, którzy z różnych powodów mają trudności w codziennym funkcjonowaniu i potrzebują wsparcia.
– Razem możemy więcej! Wspólne działania wielu instytucji i organizacji, które zajmują się pomocą społeczną, a także wsparcie miasta pozwalają skutecznie pomagać osobom potrzebującym – mówi Andrzej Czekaj, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie. – Dzień Pracownika Socjalnego to nasze wspólne święto i z tej okazji składam wszystkim serdeczne podziękowania za współpracę na rzecz mieszkańców Sopotu, którzy znajdują się w trudnej sytuacji życiowej. Życzę, aby każdy dzień tej odpowiedzialnej pracy przynosił satysfakcję, zadowolenie oraz oczekiwane efekty.
Różne okoliczności: losowe, zdrowotne, wynikające z bezradności, niepełnosprawności, bezdomności, przemocy, uzależnień sprawiają, że osoba, która ich doświadcza nie radzi sobie w codziennym funkcjonowaniu i potrzebuje wsparcia. Dlatego tak ważne jest indywidualne podejście, otwartość i zrozumienie potrzeb drugiego człowieka. To pozwala na odpowiednie dopasowanie form wsparcia.
Oprócz pomocy finansowej sopocki MOPS od wielu lat wprowadza indywidualizację w pracy z osobą potrzebującą oraz aktywne formy integracji, poradnictwo psychologiczne, pedagogiczne, prawne, grupy wsparcia, terapię oraz bogatą ofertę usług społecznych.
Szczególną rolę na drodze do zmiany sytuacji życiowej, usamodzielnienia i uniezależnienia od pomocy społecznej pełni asystowanie osobie, która boryka się z trudnościami. Asystent wspiera w codziennych czynnościach, towarzyszy w podejmowaniu różnych działań, pomaga znaleźć rozwiązanie problemów, które uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie. Praca asystenta jest uzupełnieniem działań pracownika socjalnego i opiera się na współpracy z różnymi instytucjami, organizacjami, które działają na rzecz osób potrzebujących.
Asystentura polega na indywidualnej pracy z osobą potrzebującą wsparcia. To pomaganie „jeden na jeden”, dostosowane do potrzeb i możliwości danej osoby. Bezpośredni, pogłębiony kontakt, pozwala na bardziej precyzyjne zdiagnozowanie przyczyny ograniczeń i zaproponowanie odpowiednich form wsparcia.
Sopocki MOPS od wielu lat rozwija asystenturę jako ważne narzędzie pracy z osobami i rodzinami potrzebującymi wsparcia. Obecnie zapewnia wsparcie asystenta rodziny, osoby z niepełnosprawnością, asystenta międzykulturowego, integracyjnego oraz asystowanie osobom w kryzysie bezdomności.
Asystowanie jako ważna forma wsparcia osób z różnymi potrzebami
W 2006 r., na bazie doświadczeń pracowników socjalnych Działu Pracy Socjalnej MOPS Sopot oraz potrzeb samych rodzin korzystających z pomocy, został stworzony projekt „Asystent rodziny”. 21 listopada 2007 r., sopocki MOPS otrzymał za ten projekt wyróżnienie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ośrodek został doceniony za nowatorskie metody pracy i podejmowanie działań na rzecz dziecka i rodziny.
Projekt opracowywany przez MOPS Sopot oraz projekty stworzone przez inne instytucje pomocy społecznej dały początek zawodu asystenta rodziny w Polsce. Został on wprowadzony w ustawie z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Asystent rodziny to osoba, która współpracuje z rodziną, aby pomóc jej w codziennym funkcjonowaniu. Wspiera rodziny z problemami, w których pojawiają się trudności z pełnieniem ról wychowawczo-opiekuńczych ze strony rodziców oraz rodziny, których dziecko przebywa w pieczy zastępczej. Pomaga odnaleźć to, co w nich dobre, odkryć umiejętności i zasoby. Towarzyszy w zmianie funkcjonowania oraz pomaga stwarzać warunki sprzyjające prawidłowemu i bezpiecznemu rozwojowi wszystkich członków rodziny.
Głównym celem asystentury jest podniesienie umiejętności opiekuńczo-wychowawczych, prowadzenia gospodarstwa domowego, radzenia sobie z sytuacjami dnia codziennego. Asystent rodziny przez pewien czas wspiera rodzinę, aby w przyszłości samodzielnie potrafiła pokonywać trudności życiowe. Prowadzi pracę z rodziną w miejscu jej zamieszkania lub w miejscu wskazanym przez rodzinę.
Jeśli jest taka potrzeba, towarzyszy członkom rodziny przy załatwianiu spraw urzędowych, wizyt lekarskich. Współpracuje z pracownikami różnych instytucji i organizacji, które działają na rzecz rodziny.
Czas trwania spotkań i ich częstotliwość ustalany jest z rodziną indywidualnie, uzasadniony jest aktualną sytuacją rodziny i problemami w niej występującymi.
Asystent osoby z niepełnosprawnością wspiera w codziennym funkcjonowaniu osoby o szczególnych potrzebach. Główną rolą asystenta jest zapobieganie izolacji osób z niepełnosprawnością i przywracanie im wiary w możliwość funkcjonowania w społeczeństwie, poprzez odpowiednie motywowanie, aktywizację i wsparcie. Asystent pomaga odnaleźć się w codziennym życiu oraz zwiększa szansę osób z niepełnosprawnościami na prowadzenie bardziej samodzielnego i aktywnego życia.
Zadaniem asystenta jest ułatwienie osobie z niepełnosprawnością kontaktu z otoczeniem oraz udziału w życiu społecznym. W zależności od potrzeb oraz indywidualnej sytuacji danej osoby asystent udziela wsparcia m.in. w rozwijaniu umiejętności samodzielnego dbania o swoje otoczenie oraz zaspokajanie własnych potrzeb, nawiązywaniu kontaktów społecznych, a także w aktywizacji zawodowej. Zadania asystenta są różne w zależności od stopnia niepełnosprawności osoby, z którą współpracuje. To m.in: pomoc w dotarciu do szkoły, pracy, urzędu czy lekarza, wsparcie w zakupach i załatwieniu spraw urzędowych, a także towarzyszenie podczas uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych, sportowych czy społecznych.
Z usług asystenta mogą skorzystać dzieci, młodzież oraz osoby dorosłe posiadające aktualne orzeczenie o niepełnosprawności. Sopocki MOPS od 4 lat oferuje wsparcie asystenta. Zadanie to jest finansowane z budżetu miasta. Pozyskuje również środki z rządowego programu „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej”.
Asystowanie osobie w kryzysie bezdomności
Szczególną rolę w pracy z osobami doświadczającymi bezdomności stanowi asystowanie pracownika socjalnego tym osobom w powrocie do funkcjonowania w społeczeństwie. Celem tej pracy jest doprowadzenie do uzyskania i utrzymania samodzielności życiowej osoby objętej asystenturą. Asystowanie, to metoda pracy oparta na indywidualnym prowadzeniu osoby doświadczającej bezdomności przez cały proces reintegracji społecznej i zawodowej.
Indywidualne podejście, pozwala na bardziej precyzyjne rozpoznanie ograniczeń i trudności tej osoby oraz zaproponowanie form wsparcia odpowiednich do jej potrzeb i możliwości.
Zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych jest pierwszym, ale nie jedynym elementem wsparcia osób w kryzysie bezdomności. Problemy społeczne występujące wśród osób doświadczających bezdomności często nakładają się na siebie i wymagają kompleksowego podejścia i długotrwałej pracy z osobą w kryzysie bezdomności. To m.in. motywowanie do pojęcia terapii uzależnień, wpieranie w poszukiwaniu i utrzymaniu pracy, wspieranie przy staraniu się o lokal socjalny z zasobów Gminy Miasta Sopotu.
Proces wychodzenia z bezdomności jest długotrwały. Przyjmuje się, że całkowite wyjście/przezwyciężenie problemu kryzysu bezdomności zajmuje tyle samo czasu, ile dana osoba pozostawała w kryzysie.
W asystowaniu istotne jest również przełamywanie stereotypu postrzegania osoby w kryzysie bezdomności przez społeczeństwo i instytucje, jak również stereotypu myślenia samych osób doświadczających bezdomności o możliwościach zmiany swojej sytuacji życiowej.
Asystent integracyjny/międzykulturowy
Rolą asystentów integracyjnych jest udzielanie wsparcia rodzinom cudzoziemskim w procesie integracji i aktywnego włączenia do społeczeństwa. Na podstawie planu pracy z rodziną ustalane są indywidualne obszary funkcjonowania rodziny, które wymagają wsparcia.
– To w ostatnim czasie bardzo potrzebna, a także skuteczna forma wsparcia – mówi Magdalena Czarzyńska-Jachim, wiceprezydentka Sopotu. – Pracujące w Sopocie asystentki międzykulturowe to osoby, które przyjechały do nas z zagranicy, znają więc język, kulturę, mentalność osób, z którymi współpracuję. Asystenci pomagają w rozwiązywaniu problemów socjalnych czy wychowawczych, wspierają w załatwianiu spraw urzędowych, w kontaktach z instytucjami, szkołą, przedszkolem czy też w korzystaniu z opieki zdrowotnej.
Bardzo ważne jest też przekazywanie informacji i porad o przysługujących obcokrajowcom świadczeniach i obowiązujących w Polsce przepisach. Wsparcie w procesie integracyjnym zwiększa poczucie bezpieczeństwa, sprzyja samodzielnemu pokonywaniu życiowych trudności, zwiększa szansę na znalezienie pracy, a w rezultacie na trwałe usamodzielnienie. Praca asystenta międzykulturowego jest uzupełnieniem działań pracownika socjalnego.
