Jest to dokument oparty o szeroki społeczny konsensus i myślę, że to jest gwarancją tego, że idziemy w kierunku, jakiego osoby z niepełnosprawnościami od nas oczekują – mówił podczas dzisiejszej konferencji prasowej pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Paweł Wdówik. Zaprezentowana dziś strategia składa się z ośmiu obszarów priorytetowych.
– Musimy pomagać osobom z niepełnosprawnościami, żeby mogły w życiu społecznym i zawodowym funkcjonować jak najpełniej. To podstawowy wyznacznik wiarygodności naszej polityki. Naszym zadaniem jest sprawić, żeby ich codzienność była coraz lepsza – podkreślił podczas konferencji prasowej Mateusz Morawiecki. – Przez ostatnie 5 lat najważniejsze są nasze działania, które mogą być potwierdzone przez środki budżetowe, które przeznaczamy na osoby z niepełnosprawnościami. To przyrost o ok. 90 procent z nieco ponad 15 mld zł do 30 mld zł w tym bieżącym roku – dodał.
Premier zaznaczył także, że w ostatnich latach jego rząd wprowadził m.in. świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji w wys. 500 zł.
– Wdrożyliśmy nasz system solidarnościowy, żeby system był jak najbardziej sprawiedliwy. To wszystko jest zaledwie bazą do dalszych działań. Miarą skuteczności jest polepszanie życia osób z niepełnosprawnościami – mówił Morawiecki.
– To wspólne działania i zaangażowanie Pawła Wdówika spowodowały, że jesteśmy dzisiaj gotowi ze strategią na rzecz osób niepełnosprawnych, której fundamentem jest Plan na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju – wskazała Marlena Maląg, minister rodziny i polityki społecznej.
Strategia na najbliższe 10 lat
– Strategia na lata 2021-2030, którą przyjęliśmy dziś na Radzie Ministrów to pierwsza tak wszechstronna i kompleksowa strategia dla osób z niepełnosprawnościami. Wyznacza też ona symboliczny początek tej bardzo profesjonalnej polityki dla osób z niepełnosprawnościami – podkreślił szef rządu.
Jednym z priorytetów będzie aktywizacja osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy. – Obecnie współczynnik aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnościami to nieco ponad 28 proc. Stawiamy sobie za cel co najmniej 45% za 10 lat. To cel ambitny – zaznaczył premier.
W strategii wyróżniono osiem obszarów priorytetowych, tj.: niezależne życie, dostępność, edukacja, praca, warunki życia i ochrona socjalna, zdrowie, budowanie świadomości, koordynacja.
Ważnym aspektem strategii – o którym wspomniał premier – jest dostęp do edukacji. – Chcemy, żeby osoby z niepełnosprawnościami miały zapewniony lepszy dostęp do edukacji. W obszarze pracy opracowany zostanie narodowy program zatrudnienia OzN. Nadal będziemy kontynuować poprawę warunków życia i ochronę socjalną – przekazał Morawiecki.
Jak wskazano podczas dzisiejszej konferencji prasowej w obszarze zdrowia zwiększona zostanie dostępność usług rehabilitacyjnych.
Każdy z punktów strategii omówił Paweł Wdówik, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych.
– To jest ważny dzień, dlatego że my w tej chwili rozpoczynamy nowy etap w polityce państwa. Strategia na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami, to jest mapa drogowa dla polityk krajowych, dla różnych wymiarów tej polityki. Ona opiera się o wdrożenie konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, coś na co osoby niepełnosprawne bardzo długo czekały – wskazał Paweł Wdówik, wiceminister rodziny i polityki społecznej.
Minister Wdówik podkreślił, że pierwszym i najważniejszym priorytetem we wspomnianej strategii jest prawo do niezależnego życia. – Osoba niepełnosprawna nie jest przede wszystkim biorcą świadczeń, kimś kto się domaga, żeby się nad nim pochylić, jest obywatelem, który chce żyć na miarę swoich możliwości, a zadaniem państwa jest udzielenie pomocy adekwatnej do potrzeb tej osoby – zaznaczył.
Wyjaśnił, że w tym punkcie strategii rząd skupi się na usługach asystenckich, opiece wytchnieniowej i mieszkalnictwie wspomaganym.
Kolejnym priorytetem omówionym podczas konferencji prasowej była dostępność, która – jak wskazał Paweł Wdówik – ma pozwalać na uczestnictwo osób z niepełnosprawnościami w różnych wymiarach życia. – Między innymi poprzez likwidację barier, zarówno tych architektonicznych jak i tych transportowych, żeby każdy z nas mógł wsiąść do pociągu, wsiąść do autobusu, przemieszczać się tam gdzie chce razem z innymi osobami, które takiej niepełnosprawności nie posiadają. To już się zaczęło dziać, strategia ta będzie to w sposób uporządkowany wdrażać tak, żeby wszystkie te aspekty życia były tą dostępnością objęte – wyjaśnił.
Kolejnym z punktów jest edukacja. Jak podkreślił pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych, to właśnie ona pomaga później realizować marzenia i aspiracje. Dodał, że chce, aby to była edukacja włączająca. – To nie znaczy, że to jest jakaś ideologia, to znaczy po prostu tyle, żeby dziecko z niepełnosprawnością mogło się uczyć tam, gdzie mieszka, żeby to była nauka na najwyższym poziomie, zapewniająca wszystko to, co takiemu dziecku jest potrzebne. Mamy doskonałą współpracę z Ministerstwem Edukacji (i Nauki – red.), które to działanie wspiera i jest dla nas wspaniałym partnerem do wdrożenia tych rozwiązań – przekazał Wdówik.
– Następnym ważnym priorytetem jest praca. My mamy ustawę, która już umożliwia zatrudnianie osób niepełnosprawnych, ale jest to rozwiązanie sprzed trzydziestu lat. W tej chwili, w XXI wieku, potrzebujemy nowego podejścia, takiego które postawi nas w czołówce krajów oferującym osobom niepełnosprawnym możliwość realizacji niezależnego życia także poprzez to, że będą mogły same na siebie zarabiać – wyjaśnił wiceminister rodziny i polityki społecznej, podkreślając, że wszelkie zmiany czynione są i będą w porozumieniu z pracownikami i pracodawcami.
Zmiany w systemach świadczeń, ujednolicenie systemu orzecznictwa
Minister Wdówik wyjaśnił także co kryje się za terminem „warunki życia i ochrona socjalna”.
– Tutaj za najważniejszy element uważamy zmiany w systemach świadczeń na rzecz osób z niepełnosprawnościami tak, by te osoby były podmiotowo traktowane, by to one były odbiorcą świadczeń, by one mogły decydować same o sobie – mówił.
– Zwracam też uwagę na ważny aspekt jakim jest przeciwdziałanie wykluczeniu opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy bardzo podkreślają chęć współdziałania z całym otoczeniem – przez aktywność zawodową. To są te zadania, które ta strategia będzie w bardzo konkretny sposób wdrażać – przekazał wiceminister rodziny i polityki społecznej.
Wspomniane w wypowiedzi premiera elementy strategii z obszaru zdrowia mają być – jak przekazał Paweł Wdówik – „wprowadzone już niebawem”.
– Powiem tutaj o czymś co wydaje się może wstydliwe czy krępujące, ale nasz rząd ma świadomość także tego, że tak trudne jest w tej chwili korzystanie z gabinetów ginekologicznych dla kobiet niepełnosprawnych i to jest też rzecz, która w tej strategii jest uwzględniona i też nastąpi w tej materii zasadnicza zmiana – mówił Wdwówik.
W ramach strategii rząd zamierza też budować świadomość Polaków w kwestii niepełnosprawności i osób z niepełnosprawnościami, byśmy, jak powiedział minister Wdówik przestali mówić o osobach niepełnosprawnych „ten niepełnosprawny”, „ta niepełnosprawna”, a spojrzeli na taką osobę jak na „mężczyznę czy kobietę który/która chce normalnie żyć”.
Strategia obejmuje też zmiany w systemie orzecznictwa o niepełnosprawności. I w tym segmencie planowana jest ustawa, która ma ujednolicić liczne systemy orzecznictwa, co ma pozwolić „na skierowanie pomocy do osób, które jej najbardziej potrzebują”. – To nie jest żaden zamach, żaden krok, który coś ma zabrać, my chcemy tę pomoc kierować jak najcelniej – wyjaśnił Paweł Wdówik.
Drugą planowaną ustawą jest ustawa o wyrównywaniu szans osób niepełnosprawnych. – Docelowo zastąpi ona ustawę o rehabilitacji i zatrudnieniu. Wychodzimy z terminów rehabilitacyjnych po to, żeby pokazać, że obywatel z niepełnosprawnością ma prawo do normalnego życia we wszystkich aspektach i ta ustawa w czasie realizacji tej strategii będzie także wdrożona – zapowiedział pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych.
Jak podkreślono, zaprezentowana dziś strategia to wynik szerokich konsultacji, w trakcie których zebrano 1600 stron sugestii ze strony osób z niepełnosprawnościami i środowisk tych osób, a także osób pełnosprawnych zainteresowanych tym obszarem.
– Jest to dokument oparty o szeroki społeczny konsensus i myślę, że to jest gwarancją tego, że idziemy w kierunku, jakiego osoby z niepełnosprawnościami od nas oczekują – zaznaczył Wdówik.
