Mieszkania dla osób z niepełnosprawnościami, samochody, finansowanie tworzenia nowych Warsztatów Terapii Zajęciowej i Zakładów Aktywności Zawodowej, a także wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego – z tych elementów składa się pakiet dodatkowych instrumentów wsparcia pod nazwą „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!”(S-A-M!). Na działania te w ciągu najbliższych trzech lat przeznaczony zostanie miliard złotych. Adresatami będą osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności.
I. PROGRAM MIESZKANIE DLA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI
Program ma na celu zapewnienie możliwości niezależnego życia osobom z niepełnosprawnościami w stopniu znacznym, szczególnie tym wymagającym wsparcia w czynnościach życia codziennego, oraz osobom młodym opuszczającym system edukacyjny. Program składa się z trzech modułów, z których każdy realizuje inny cel:
- Moduł A: Przewiduje dofinansowanie wynajmu mieszkania dla absolwentów, opuszczających uczelnie lub szkoły średnie i policealne, na okres rozpoczęcia zatrudnienia w tym poszukiwania pracy. Ze wsparcia skorzystać ma co najmniej 3 tys. absolwentów. Przewidywany koszt realizacji wsparcia to 150 mln zł w ciągu 3 lat. Operatorem wsparcia będzie samorząd powiatowy właściwy ze względu na miejscowość. Planowany termin rozpoczęcia naboru wniosków to marzec 2022 r.
- Moduł B: Przewiduje dofinansowanie zamiany mieszkania obarczonego barierami architektonicznymi dla osób z dysfunkcją narządu ruchu. W ciągu trzech lat ze wsparcia na łączną kwotę 150 mln zł ma skorzystać co najmniej 2,5 tys. osób. Tak jak w module A, operatorem wsparcia będzie samorząd powiatowy, a planowany termin rozpoczęcia naboru wniosków to marzec 2022 r.
- Moduł C: Program dla organizacji pozarządowych na tworzenie mieszkań wspomaganych oraz wspomaganych społeczności mieszkaniowych dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności wymagających stałego wsparcia. Ta forma pomocy zakłada się uruchomienie ok. 150 – 250 nowych projektów mieszkań wspomaganych i wspomaganych społeczności mieszkaniowych. W ciągu trzech lat na ten cel przeznaczone zostanie 300 mln zł. Operatorem wsparcia będą oddziały Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
II. PROGRAM SAMOCHODOWY
Celem tego programu będzie zaopatrzenie w specjalnie dostosowane środki transportu osoby z niepełnosprawnością w stopniu znacznym, wymagające do przemieszczania się specjalnie dostosowanego samochodu.
- Moduł A: Zapewnienie osobie z niepełnosprawnością samochodu dostosowanego do jej indywidualnych potrzeb. W ciągu trzech lat na tę formę wsparcia przeznaczone zostanie 60 mln zł. Środki będą dostępne od kwietnia 2022 r., a za cały proces odpowiadać będzie PFRON.
- Moduł B: Zapewnienie mieszkańcom gmin wiejskich transportu samochodowego wraz z niezbędnym wsparciem. Za tę formę wsparcia również odpowiedzialny będzie PFRON, a budżet to 33 mln zł na trzy lata.
- Moduł C: Dofinansowanie lub refundacja kosztów kursu lub egzaminów na prawo jazdy dla osób korzystających z zakupu samochodu w ramach modułu. W ciągu trzech lat na ten cel przeznaczone zostanie 6,75 mln zł, a ze wsparcia skorzysta ok. 900 osób. Operatorem wsparcia będzie samorząd powiatowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby z niepełnosprawnością.
III. FINANSOWANIE TWORZENIA NOWYCH WARSZTATÓW TERAPII ZAJĘCIOWEJ I ZAKŁADÓW AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ
Celem programu jest zwiększenie liczby placówek aktywizujących pod kątem zawodowym osoby z najcięższą niepełnosprawnością. Planowane jest zwolnienie samorządu z partycypacji w kosztach na 3 lata (przejęcie finansowania utworzonych placówek na ten okres, zmiana przepisów).
Przewidywana liczebność grupy korzystającej ze wsparcia w ciągu trzech lat to nawet 1200 osób w przypadku warsztatów terapii zajęciowej oraz do 900 osób w przypadku zakładów aktywności zawodowej. Budżet w tym okresie to 40 mln zł dla WTZ oraz 60 mln zł dla ZAZ.
IV. WYPOŻYCZALNIA SPRZĘTU REHABILITACYJNEGO, WYROBÓW MEDYCZNYCH I TECHNOLOGII ASYSTUJĄCYCH
Celem programu przewidującego współpracę Narodowego Funduszu Zdrowia, Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych i Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych jest zapewnienie dostępu osobom z niepełnosprawnością do potrzebnych im technologii, urządzeń i sprzętu bez konieczności ponoszenia przez nie kosztów ich zakupu poprzez zbudowanie zasobu, który dzięki mechanizmowi wypożyczania, składowania, konserwowania i modernizacji będzie mógł służyć wielu kolejnym użytkownikom. Dzięki temu zostanie zapewniona nie tylko większa dostępność tak potrzebnego sprzętu, ale również poprawi się efektywność jego wykorzystania.
Budżet to 200 mln zł.