Marzenia o własnym mieszkaniu czy usamodzielnieniu się trudniej jest zrealizować osobom z niepełnosprawnościami. Teraz szansę na rozpoczęcie życia we własnym domu mogą im dać dwa programy – „Mieszkanie dla absolwenta” oraz „Dostępne mieszkanie”. W Poznaniu ich realizatorem jest Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie.
Oba programy finansuje Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Mieszkanie dla absolwenta
Dofinansowanie w programie „Mieszkanie dla absolwenta” jest przyznawane maksymalnie na trzy lata. Dotyczy ono wszystkich kosztów wymienionych w umowie najmu mieszkania lub domu jednorodzinnego, które ponosi uczestnik projektu. Wysokość wsparcia zależy od lokalizacji obiektu oraz od rodzaju niepełnosprawności absolwenta. Na wyższą pomoc finansową mogą liczyć osoby poruszające się na wózkach, ponieważ ich mieszkanie nie może mieć barier architektonicznych.
Maksymalne wsparcie osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim może wynieść 38 proc. wartości średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 mkw powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych, ogłaszanej przez Bank Gospodarstwa Krajowego w programie „Mieszkanie na start” na dany kwartał. Natomiast w przypadku osób, które mogą przemieszczać się bez wózka inwalidzkiego, ta pomoc nie może przekroczyć 28 proc. wspomnianej wartości.
Wskaźnik ten inny jest dla miasta Poznania, gmin sąsiadujących z Poznaniem i dla pozostałych terenów województwa wielkopolskiego. Dla Poznania w 4 kwartale 2022 wynosi on 7 505,50 zł. To oznacza, że mieszkająca w stolicy Wielkopolski osoba na wózku inwalidzkim może liczyć maksymalnie na dofinansowanie w wysokości 2 852,09 zł, a pozostałe na – 2 101,54.
– Program ma nie tylko wspierać, ale i motywować do aktywności na rynku pracy. Skłania do tego degresywny charakter udzielanej pomocy – wskazuje Piotr Czajka, zastępca dyrektora MOPR. – W pierwszym roku wnioskodawca otrzyma 100 procent przysługującego mu dofinansowania, w drugim 70 procent, a w trzecim roku 40 procent.
O wsparcie w ramach programu „Mieszkanie dla absolwenta” mogą ubiegać się osoby, które:
- posiadają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, a w przypadku osób z niepełnosprawnością narządu słuchu, także w stopniu umiarkowanym lub orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, a w przypadku osób z niepełnosprawnością narządu słuchu również na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
- są absolwentami szkoły podstawowej, ponadpodstawowej lub wyższej, którzy ukończyli ją w okresie 36 miesięcy poprzedzającym dzień złożenia wniosku;
- posiadają pełną zdolność do czynności prawnych;
- złożą oświadczenie o braku możliwości zamieszkania w miejscowości realizowania aktywności zawodowej;
- złożą oświadczenie o poszukiwaniu zatrudnienia lub o podjętym zatrudnieniu.
Wnioski o dofinansowanie można składać do 31 grudnia 2023 r. wyłącznie w „Systemie Obsługi Wsparcia” (SOW).
Dopłata do mieszkania bez barier architektonicznych
Program „Dostępne mieszkanie” zakłada dopłatę do zakupu mieszkania pozbawionego barier architektonicznych. Musi ono być również tak zlokalizowane, aby osoba z niepełnosprawnością mogła samodzielnie opuścić budynek..
Wysokość dofinansowania stanowi różnicę pomiędzy ceną mieszkania nabywanego i sprzedawanego, ale nie może być ona większa niż równowartość iloczynu 15 mkw i wartości średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 mkw powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych, ogłaszanej przez Bank Gospodarstwa Krajowego w programie „Mieszkanie na start” na dany kwartał.
Dla Poznania wskaźnik przeliczeniowy kosztu odtworzenia 1 mkw powierzchni mieszkalnej w 4 kwartale 2022 wynosi 7 505,50 zł.
15 x 7 505,50 zł = 112 582,50 zł
Przykładowo, gdy ktoś sprzeda swoje mieszkanie za 360 tys. i kupi lokal, który spełnia wymogi programu „Dostępne mieszkanie”, za 540 tys. zł, może liczyć na dopłatę w wysokości 112 585,50 zł. Pozostałą kwotę 67 417,50 zł musi wyłożyć z własnej kieszeni.
Natomiast w sytuacji sprzedaży mieszkania za 440 tys. zł, a kupna za 540 tys. zł, można liczyć na dopłatę w wysokości 100 tys. zł.
Program skierowany jest do osób, które spełniają następujące warunki:
- posiadają orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, z tytułu niepełnosprawności narządu ruchu uniemożliwiającej poruszanie się bez użycia wózka;
- złożą oświadczenie, wraz z dokumentacją fotograficzną, o barierach architektonicznych w mieszkaniu i/lub w budynku, uniemożliwiających samodzielne wyjście na zewnątrz na poziom zero;
- złożą oświadczenie o dysponowaniu tytułem prawnym do lokalu na mocy prawa własności lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
- w momencie składania wniosku nie ukończą 65. roku życia.
– W przypadku osoby małoletniej lub ubezwłasnowolnionej wniosek składa jej opiekun prawny – dodaje Piotr Czajka. – Wtedy do wniosku dołącza się oświadczenie, że opiekun i osoba z niepełnosprawnością wspólnie mieszkają oraz orzeczenie o niepełnosprawności, uniemożliwiającej poruszanie się bez użycia wózka.
Wnioski o pomoc z programu „Dostępne mieszkanie” można składać do 31 grudnia 2024 roku. Są one przyjmowane wyłącznie drogą elektroniczną w „Systemie Obsługi Wsparcia” (SOW) finansowanego ze środków PFRON.
Szczegółowe informacje, dotyczące programów „Mieszkanie dla absolwenta” i „Dostępne mieszkanie”, można znaleźć na stronie www.pfron.org.pl.