Pomorskie: Pierwsza metropolia w kraju ze standardem dla osób z niepełnosprawnościami

Pomorskie: Pierwsza metropolia w kraju ze standardem dla osób z niepełnosprawnościami
Fot. Pixabay

Szkolenia dla przedstawicieli służby zdrowia, nauczycieli i urzędników, działania edukacyjne, zamówienia publiczne z klauzulami społecznymi, bezpłatne punkty porad prawnych, doradztwo zawodowe, metropolitalna baza danych obejmująca np. gabinety lekarskie ze specjalnym wyposażeniem i procedurami – to tylko niektóre z rozwiązań mających ułatwić życie osobom z niepełnosprawnością w naszej metropolii. Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot, jako pierwsza metropolia w Polsce, wprowadza na szeroką skalę rozwiązania systemowe dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Zostały ujęte w Standardzie Minimum na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami i Otoczenia. Według danych GUS, w co czwartej rodzinie w woj. pomorskim żyje osoba z niepełnosprawnością.

Standard Minimum na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami to zbiór działań, które zostaną wdrożone w 59 samorządach OMGGS. Są to dokładne wytyczne dla włodarzy, jak wprowadzać w metropolitalnych miastach, gminach i powiatach działania na rzecz poprawy jakości życia osób z niepełnosprawnościami i ich otoczenia. 

– Proponowane rozwiązania są praktyczne, uniwersalne, oparte na doświadczeniu naszych mieszkańców mających na co dzień do czynienia z tym problemem tak niedocenianym przez władze państwowe. Wykorzystują lokalne zasoby i funkcjonujące już dobre praktyki. Są odpowiedzią na realne, zdiagnozowane potrzeby środowiska, na rzecz którego powstały. Nie było do tej pory takiego ujednoliconego i uniwersalnego standardu obejmującego swym zasięgiem tak rozległy obszar i tyle samorządów. Każdy samorząd prowadził własną, odrębną i z reguły nieskoordynowaną z innymi politykę. Mam nadzieję, że Standard posłuży też innym samorządom w całej Polsce w zmienianiu rzeczywistości osób z niepełnosprawnościami i ich otoczenia. To nasz obowiązek, a jego rozwiązanie zależy tylko od nas – mówi Jacek Karnowski, prezydent Sopotu oraz prezes Rady OMGGS. 

Standard powstał przy współpracy ponad 80 ekspertów, m.in. przedstawicieli samorządów, osób niepełnosprawnych i ich opiekunów, reprezentantów służby zdrowia, placówek edukacyjnych i terapeutycznych oraz  poradni psychologiczno-pedagogicznych. 

– Metropolitalny Standard to praca i zaangażowanie wielu środowisk. To wiele spotkań i dyskusji, trudne zderzenie różnych poglądów i punktów widzenia, które w efekcie doprowadziły do powstania dokumentu, będącego wspólnym głosem. Od początku wszystkim nam zależało, aby każda mieszkanka i każdy mieszkaniec metropolii miał równy dostęp do informacji i wsparcia, niezależnie od stopnia niepełnosprawności, metody komunikacji i miejsca, w którym żyje. Teraz rozpoczyna się praca nad wdrażaniem dokumentu. Będziemy edukować i szkolić urzędników, a każdy z samorządów dostanie od nas jasne wytyczne,  jak wprowadzać Standard – tłumaczy Beata Rutkiewicz, wiceprezydent Wejherowa oraz współprzewodnicząca Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych OMGGS. 

Standard obejmuje 30 konkretnych zadań dla samorządów, stawiając w pierwszej kolejności na świadomość i edukację. 

– Chcemy sprawić, żeby każdy z nas: urzędnik, nauczyciel, pracownik pomocy społecznej, lekarz, kierowca autobusu itp. zweryfikował systemowo podejście do osoby z niepełnosprawnością i samej niepełnosprawności, żeby wiedział jak się komunikować, jak formułować ogólnodostępne informacje, by były jasne także dla osób z niepełnosprawnościami. Standard zakłada szereg konkretnych szkoleń dla pracowników wszystkich stowarzyszonych samorządów m.in. z dostępności, z obsługi urzędowej osoby z niepełnosprawnością. Zobowiązujemy się także do stworzenia metropolitalnego poradnika savoir-vivre w kontaktach z osobą z niepełnosprawnością, czy zawarcia porozumień międzygminnych i międzypowiatowych dotyczących transportu osób z niepełnosprawnościami do placówek. Przewidujemy nawet obligatoryjny wymóg tworzenia samorządów szkolnych w szkołach specjalnych – mówi Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydent Gdyni oraz współprzewodnicząca Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych OMGGS. 

Wśród głównych działań zapisanych w Standardzie znalazły się m.in.:

1. Zwiększenie świadomości społecznej

  • podręcznik zasad dla pracowników obsługi klienta w samorządach;
  • kampania społeczna nt. roli i potrzeb osób niepełnosprawnych. 
  • ankieta badająca poziom satysfakcji oceniająca skuteczność działań;

2. Edukacja

  • odpowiedzialne zamówienia publiczne – obligatoryjne stosowanie w zamówieniach publicznych klauzul społecznych;
  • edukacja antydyskryminacyjna – programy dla przedszkoli i szkół nt. równego traktowania;
  • monitoring absolwentów – każdego roku gminy będą zbierać informacje o liczbie absolwentów z niepełnosprawnością, zapewni to możliwość dalszej aktywności i kształcenia;
  • Metropolitalna Akademia Samorządowa – każda gmina otrzyma i wdroży program obligatoryjnych szkoleń urzędników z dostępności; 

3. Opieka medyczna i rehabilitacja

  • dostępna metropolia – wspólna regionalna baza danych dot. usług dla osób z niepełnosprawnością, baza gabinetów lekarskich ze specjalistycznym wyposażeniem i procedurami (np. jak znaleźć dentystę dla osób z porażeniem mózgowym);
  • zespół ds. zdrowia – program szkoleń dla lekarzy i służb medycznych, we wszystkich gminach dostępny tłumacz języka migowego on-line; 

4. Niezależne życie

  • bezpłatne punkty pomocy prawnej; 
  • mieszkalnictwo – inwentaryzacja zasobów w gminach i powiatach pod kątem wykorzystywania ich przez osoby z niepełnosprawnością;
  • dostęp do wiedzy – samorządy sięgają po środki na asystenturę i opiekę wytchnieniową;

5. Dostępność i mobilność

  • transport – dla osób z niepełnosprawnością do placówek opiekuńczych i edukacyjnych;
  • uniwersalne projektowanie – regularny monitoring inwestycji w metropolii pod kątem dostępności;
  • dostęp do wiedzy – informacje dla niepełnosprawnych na stronach samorządowych;

6. Czas wolny

  • dostępne imprezy miejskie – wydarzenia rekreacyjne, sportowe i kulturalne dostosowane do aktywnego uczestnictwa osób z niepełnosprawnością;
  • budżet obywatelski – dodatkowe punkty dla projektów związanych z dostępnością;
  • katalog dostępnego wypoczynku – informator z ofertą turystyczną (mapy i trasy) spełniającą kryteria dostępności;
  • wspólne zakupy – opracowanie standardu dla nowo budowanych placów zabaw dostępnych również dla dzieci ze szczególnymi potrzebami;

7. Praca

  • udostępnianie lokali miejskich – preferencyjne warunki dla organizacji i podmiotów zajmujących się aktywizacją społeczno-zawodową osób z niepełnosprawnością;
  • więcej projektów z dofinansowaniem UE – wdrożenie rozwiązań, które zwiększają aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnością;
  • doradztwo zawodowe – wdrożenie w samorządach narzędzi badających predyspozycje zawodowe osób z niepełnosprawnością; 
  • kompetencje cyfrowe – samorządy sfinansują programy edukacyjne, które zapobiegać będą wykluczeniu cyfrowemu;
  • praca – przeszkolenie pracowników powiatowych urzędów pracy w zakresie innowacyjnych form zatrudnienia – współdzielenie stanowiska, współdzielenie etatu, praca zdalna.

Według danych GUS, w woj. pomorskim w co czwartej rodzinie żyje osoba z niepełnosprawnością. Oznacza to, że co czwarta rodzina doświadcza różnej formy wykluczenia społecznego. Często jest to podwójne wykluczenie – zarówno samej osoby z niepełnosprawnością, jak i jej opiekunów, rodzeństwa; wykluczenia z życia zawodowego, społecznego, towarzyskiego, finansowego i zdrowotnego.

Print Friendly, PDF & Email