Międzynarodowa grupa badaczy, w tym z Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie, opublikowała wyniki badań nad immunoterapią przedoperacyjną w leczeniu czerniaka trzeciego stopnia. Terapia skojarzona dwoma lekami wykazała wyraźną skuteczność i – zdaniem badaczy – może zmienić standardy leczenia.
Badanie, opublikowane we wtorek w „New England Journal of Medicine”, wybrano jednym z dwunastu najważniejszych badań klinicznych w onkologii w tym roku na świecie – poinformował w czwartek Narodowy Instytut Onkologii – Państwowy Instytut Badawczy (NIO-PIB) w przesłanym komunikacie.
W badaniach wzięli udział prof. Piotr Rutkowski i dr Joanna Placzke z NIO-PIB oraz naukowcy z pięciu krajów. Prowadzono je w Narodowym Instytucie Onkologii w Warszawie i blisko 20 ośrodkach na całym świecie.
Badacze sprawdzali leczenie przedoperacyjnego czerniaka trzeciego stopnia za pomocą immunoterapii skojarzonej niwolumabem i ipilimumabem. Głównym celem badania było porównanie skuteczności leczenia, w którym operację poprzedza podanie dwóch cykli immunoterapii skojarzonej, z tradycyjnym leczeniem pooperacyjnym, czyli takim, w którym immunoterapia podawana jest po operacji przez rok.
Badania, zapoczątkowane przez grupy badawcze z Holandii i Australii, miały charakter akademicki i były niezależne finansowo. – Otrzymaliśmy jedynie lek na leczenie przedoperacyjne – podkreślił prof. Piotr Rutkowski, cytowany w komunikacie NIO-PIB.
Jak zaznaczono, Polska, dzięki międzynarodowej reputacji w dziedzinie badań klinicznych, była jednym z kluczowych krajów rekrutujących do tego projektu. – W ciągu dwóch lat badaniu poddano 400 chorych. Już po bardzo krótkim okresie obserwacji, bo po niespełna roku, zauważono, że przeżycia pacjentów wolne od zdarzeń (tzw. event-free survival) były o 26 proc. lepsze w grupie, która otrzymała tylko te dwa cykle przedoperacyjnie, w stosunku do chorych, którzy otrzymywali standardowe leczenie pooperacyjne – wyjaśnił prof. Rutkowski.
Ponadto, badanie wykazało prawie całkowitą odpowiedź patomorfologiczną u blisko 60 proc. pacjentów, co w praktyce oznacza, że czerniak prawie całkowicie zniknął z węzłów chłonnych.
– To badanie może zrewolucjonizować podejście do terapii nie tylko czerniaka, ale i innych nowotworów, bo zamiast leczyć pacjentów, w tym przypadku, przez rok, leczymy ich przez 6 tygodni! Uważam także, że to badanie może stać się podstawą do zmiany programu lekowego w Polsce. To pozwoliłoby na szybsze wdrożenie nowej metody leczenia, bo leczenie to jest nie tylko skuteczniejsze, ale również bardziej ekonomiczne, czyli korzystne zarówno dla pacjentów, jak i systemu opieki zdrowotnej – podkreślił prof. Rutkowski.
Zwrócił przy tym uwagę na rosnący trend w onkologii, polegający na stosowaniu leczenia przedoperacyjnego. – Takie podejście pozwala nam na ocenę odpowiedzi pacjenta na leczenie na bardzo wczesnym etapie, i w konsekwencji ewentualną modyfikację terapii po operacji, co jest istotnym osiągnięciem w medycynie – wskazał.
W Polsce liczba zachorowań na czerniaka systematycznie rośnie. – Obecnie diagnozujemy około 4000 przypadków czerniaka rocznie, ale liczba zachorowań co 10 lat podwaja się. Korelacja między kontaktem skóry ze słońcem bez zabezpieczenia filtrem lub odzieżą, a czerniakiem, jest dokładnie taka jak między paleniem a rakiem płuc – ostrzegł prof. Rutkowski.
NIO-PIB wskazał w komunikacie, że mimo ogromnych nakładów na badania kliniczne finansowane komercyjnie, badania niekomercyjne są rzadkością. W Polsce dopiero od czterech lat są one finansowane przez Agencję Badań Medycznych.
– Przykład powyższego badania pokazuje, że niekomercyjne badania kliniczne inicjowane przez lekarzy-naukowców mogą skutkować znaczącymi zmianami w standardach leczenia. Dlatego zachęcam naukowców NIO do aplikowania w bieżącym konkursie na niekomercyjne badania kliniczne i eksperymenty badawcze w obszarze onkologii, ogłoszonym przez Agencję Badań Medycznych – podsumował dyr. ds. naukowych NIO-PIB, prof. Michał Mikula.(PAP)
agt/ jjj/