Są bardzo małe, żywią się ludzką i zwierzęcą krwią i mogą przenosić groźne choroby – mowa o kleszczach. Wzmożona aktywność tych pajęczaków przypada latem, a najłatwiej spotkać je w lasach oraz w pobliżu krzewów i traw. Podpowiadamy co zrobić, aby uchronić się przed ich ukąszeniem, a także jak zareagować, gdy znajdziemy na sobie kleszcza.
Wraz z nastaniem ciepłych dni zwiększa się nasza aktywność na świeżym powietrzu. Udajemy się na spacery do lasów i parków, a także nad jezioro czy odpocząć w ogródku działkowym. Niestety w każdym z tych miejsc możemy natrafić na kleszcze.
– Kleszcze najczęściej spotkamy w trawie, chwastach, krzewach, na spodniej stronie liści. Najbardziej są aktywne w godzinach porannych i wieczornych. Wolą przebywać w zacienionych miejscach. Doskonale adaptują się do warunków otoczenia, niegroźne są im ani niskie, ani wysokie temperatury, w związku z powyższym każda wycieczka na łono natury niesie ryzyko kontaktu z kleszczami. Wbrew powszechnej opinii na swoje ofiary nie spadają z drzew, ponieważ nie wspinają się powyżej 1-1,5m – tłumaczy Elżbieta Dziubich, rzecznik prasowy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdyni.
Kleszcze, mogą przenosić groźne dla naszego zdrowia wirusy, bakterie i pierwotniaki. Należy więc odpowiednio o sobie zadbać. Wychodząc do lasu lub w gęste zarośla warto ubrać się odpowiednią odzież – długie spodnie z nogawkami wpuszczonymi w skarpetki, obuwie zakrywające stopę, długi rękaw. Jasna odzież pomaga zauważyć pasożyta, zanim nas ukąsi – warto rozważyć więc dobranie odpowiedniej kolorystyki ubrań. W przypadku gdy pogoda lub sytuacja nie pozwala na tego typu ubiór, warto użyć środków odstraszających kleszcze.
Pajęczaki, jakimi są kleszcze, możemy spotkać w jednym z trzech stadiów rozwoju: larwy, nimfy bądź dorosłego osobnika. Do rozwoju potrzebują pożywić się krwią ludzką lub zwierzęcą. Ukąszenie może być nawet bezbolesne. Dlatego po powrocie ze spaceru czy łona natury należy dokładnie obejrzeć całe swoje ciało.
– Podczas oglądania ciała należy szczególną uwagę zwrócić na okolice przy linii włosów, za uszami, pod pachami, blisko pępka, łokci, pachwin, pod kolanami, w okolicach ścięgna Achillesa. Gdy zobaczymy kleszcza, należy go niezwłocznie usunąć w prawidłowy sposób – podpowiada Elżbieta Dziubich.
Co w przypadku gdy jednak znajdziemy pasożyta na naszej skórze? Przede wszystkim należy go usunąć. Im szybciej to zrobimy, tym mniejsze będzie ryzyko zakażenia np. boreliozą. Jak informuje Główny Inspektorat Sanitarny: ocenia się, że nawet jeśli kleszcz był zakażony to w przypadku usunięcia go ze skóry do 12 godzin od momentu ukąszenia liczba krętków boreliozy, która przedostanie się do organizmu człowieka, będzie zbyt mała, aby spowodować zakażenie.
– Kleszcza usuwamy za pomocą pęsety lub specjalnego przyrządu dostępnego w aptece. Chwytamy go tuż przy skórze, za przednią część ciała i zdecydowanym ruchem pociągamy ku górze. Następnie dezynfekujemy miejsce wkłucia oraz dokładnie myjemy ręce. Musimy również obserwować miejsce ukłucia, w przypadku wystąpienia niepokojących objawów musimy skontaktować się z lekarzem – doradza Elżbieta Dziubich.
Miejsce po wkłuciu należy obserwować nawet przez kilkanaście tygodni. Wśród powikłań po ukąszeniu kleszcze najczęściej wymienia się boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu. Obie choroby dają inne objawy – warto wiedzieć na co zwracać uwagę, by móc jak najszybciej reagować na niepokojące reakcje organizmu.
Borelioza to wieloukładowa choroba zapalna. Początkowo atakuje ona skórę, a następnie stawy, ośrodkowy układ nerwowy i inne narządy. W pierwszej fazie przebiega bezobjawowo. Naszą uwagę powinien zwrócić okrągłylub owalny rumień o czerwonym zabarwieniu. Może on pojawić się w ciągu kilku tygodni od ugryzienia. Ponadto u zakażonego może wystąpić wysoka gorączka, osłabienie, zawroty i bóle głowy, a także bóle mięśni i stawów, osłabienie i problemy neurologiczne.
Bardzo groźną chorobą jest też kleszczowe zapalenie mózgu. Może ono przybrać zarówno postać bezobjawową, jak i ciężką. Objawy kleszczowego zapalenia mózgu występują dwuetapowo. W fazie pierwszej, która trwa od 4 do 14 dni, występują:
- temperatura do 38 stopni C,
- złe samopoczucie, narastające osłabienie,
- bóle głowy i karku,
- bóle mięśni, kończyn, bóle gałek ocznych.
Następnie, po kilku dniach od ustąpienia pierwszych symptomów, dolegliwości wracają. Charakterystyczne objawy to:
- wysoka gorączka, nawet do 40C
- silne bóle głowy,
- nudności, wymioty,
- objawy oponowe,
- bóle mięśni i stawów.
Przed zakażeniem się kleszczowym zapaleniem mózgu ustrzec nas może odpowiednie szczepienie. Najlepiej wykonać je zimą lub wczesną wiosną, jeszcze przed pierwszym wzrostem aktywności kleszczy.
