Gdynia od lat inicjuje i wspiera działania poprawiające komfort życia mieszkańców. Miejska polityka społeczna skupia się m.in. na dostosowaniu przestrzeni publicznych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Nie brakowało również wydarzeń skierowanych do dzieci, młodzieży i seniorów. Zobacz, co działo się w Gdyni w 2024 roku.
Gdynia – miasto dostępne dla każdego
Codzienne funkcjonowanie osób z niepełnosprawnościami bywa trudne, lecz odpowiednie dostosowanie przestrzeni publicznych, ułatwia poruszanie się po mieście. W Konsulacie Kultury przeprowadzono szereg konsultacji mających na celu wypracowanie spójnej strategii dostępności instytucji kultury dla osób z niepełnosprawnościami. W rozmowach wzięli udział dyrektorzy gdyńskich placówek m.in. bibliotek, muzeów, przystani sąsiedzkich, teatrów i kin.
Nie bez znaczenia jest również edukacja, dzięki której przełamujemy bariery i zmieniamy postrzeganie osób z niepełnosprawnościami. Pierwsze warsztaty odbyły się w lutym i marcu 2024 roku. Podczas ośmiu spotkań dyskutowano o literaturze, sile marzeń i roli psa asystującego w życiu osoby z niepełnosprawnościami. W filiach gdyńskich bibliotek pojawiły się również pisarka Marta Ostrowska, której towarzyszyła Marta Czachor wraz z Delicją – psem asystującym. W spotkaniu uczestniczyły dzieci, które miały okazję wysłuchać fragmentów książki „Jak Florek został piratem?”. Dowiedziały się, jaką funkcję pełni pies asystujący, jakie ma przywileje i jak należy się wobec niego zachować.
Ponadto w ramach Międzynarodowego Dnia Psa Asystującego zrealizowano spot pokazujący rolę psa w życiu osoby z niepełnosprawnościami. Materiał wykorzystywano m.in. podczas pięciu edukacyjnych spotkań w przedszkolach oraz dwóch wakacyjnych wydarzeniach „Chodźcie na plac Kaszubski”. Inicjatywy te koncentrowały się na przełamywaniu stereotypów dotyczących osób z niepełnosprawnościami i ich psów asystujących. Zajęcia prowadziły Marta Czachor z Wydziału Dostępności Urzędu Miasta Gdyni wraz z Delicją – psem asystującym, oraz Agnieszka Kwolek ze Stowarzyszenia Dogs for Life, której towarzyszył pies przewodnik. W ramach kampanii najmłodsi gdynianie otrzymali piłki plażowe z logotypem psa asystującego.
Ważnym wydarzeniem jest konkurs „Gdynia bez barier”. Kapituła wyróżnia wyjątkowe osoby, instytucje i firmy tworzące innowacyjne pomysły i projekty włączające osoby z niepełnosprawnościami.

W 2024 roku laureatami konkursu „Gdynia bez barier” zostali:
- Barbara Hurko – za stworzenie rodziny pełnej miłości dla każdego dziecka. Bo rodzina, to miejsce, gdzie zaczyna i nie kończy się miłość.
- Katarzyna Świeczkowska – za wyznaczanie nowych standardów wskazujących drogę do edukacji włączającej, inkluzji i niezależnego życia.
- My Story Gdynia Hotel – za stworzenie gościnnego miejsca na mapie Gdyni, gdzie każdy może poczuć się jak w domu i stworzyć swoją własną historię.
Kwiecień jest miesiącem świadomości autyzmu, to właśnie wtedy odbywa się szereg wydarzeń pokazujących, czym jest to schorzenie. W ramach akcji Joanna Ławicka wygłosiła wykład edukacyjny „W zgodzie ze sobą – rozmowy wokół spektrum”. Natomiast w czerwcu, w ramach III Ogólnopolskiej Konferencji „Samoświadomość i komunikaAACja a TZW. zachowania trudne”, odbywającej się w Wyższej Szkole Administracji i Biznesu w Gdyni.Joanna Ławicka zaprezentowała dwa wykłady: „Dobre praktyki w diagnozie spektrum autyzmu, perspektywa kliniczna” oraz „Zintegrowany Program Rozwoju Samoświadomości dla nastolatków w spektrum – nowe możliwości wsparcia”.
Dodatkowo pracownicy Urzędu Miasta Gdyni odbyli szereg szkoleń, podczas których dowiedzieli się m.in. jak konstruować pisma, aby były bardziej przejrzyste dla mieszkańców. Natomiast w ramach warsztatów „Teatr dostępny dla wszystkich. Teatr bez barier” pracownicy Teatru Muzycznego dowiedzieli się, jakie rozwiązania warto wprowadzić, aby ułatwić osobom z niepełnosprawnościami wizytę w teatrze.

W ostatnim kwartale 2024 roku ruszył nowy projekt – „Gdynia dostępna dla wszystkich”, dzięki któremu mieszkańcy oraz radni dzielnic mogą zgłaszać miejsca z ograniczoną dostępnością w swoich dzielnicach. Powstał również informator „Dostępne cztery kąty” skierowany do osób z niepełnosprawnościami oraz spółdzielni mieszkaniowych. Z informatora dowiemy się m.in. jak skorzystać z dofinansowania ze środków Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych (PFRON) w celu likwidacji barier architektonicznych w mieszkaniu oraz w jakiej wysokości można uzyskać pożyczkę z funduszu dostępności.
Nowe przestrzenie poprawiły komfort życia mieszkaców
Modernizacja gdyńskich przestrzeni miejskich jest istotnym procesem poprawiającym komfort życia w mieście. Program Gdynia OdNowa: Rewitalizacja, koordynowany przez Laboratorium Innowacji Społecznych – został doceniony w międzynarodowym konkursie REGIOSTARS. Decyzją jury otrzymał pierwszą nagrodę w kategorii „Europa bliżej obywateli”.
Wygodny, bezpieczny i urokliwy – taki właśnie jest park leśny na Oksywiu. W ramach rewitalizacji powstały dwie malownicze ścieżki, wzdłuż których znalazły się miejsca do rekreacji i odpoczynku. Zróżnicowane ukształtowanie terenu sprawiło, że leśna ścieżka połączyła dwie części dzielnicy, dzięki czemu mieszkańcy mogą komfortowo i bezpiecznie przemieszczać się pomiędzy górną, a dolną częścią Oksywia. Park leśny został zrealizowany w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Gdynia. Park był wielokrotnie doceniany, zdobył nagrodę Lidera Dostępności 2024 w kategorii „Przestrzeń publiczna” (z wyróżnieniem w kategorii „Mały obiekt użyteczności publicznej”), a Laboratorium Innowacji Społecznych zdobyło GRAND PRIX, jako instytucja wyróżniająca się w sposób szczególny. Park został również wyróżniony w konkursie architektonicznym Pomorskiego Biura Planowania Regionalnego, w którym nagradzane są dobre wzorce i praktyki w zakresie kształtowania ładu przestrzennego w naszym regionie. Inwestycja została nagrodzona w ramach regionalnego etapu konkursu Lodołamacze 2024. Ponadto park otrzymał nagrodę w konkursie organizowanym przez Towarzystwo Urbanistów Polskich na „Najlepiej Zagospodarowaną Przestrzeń Publiczną w Polsce”.
Mieszkańcy Witomina również zyskali nową przestrzeń. Polana rekreacyjna stała się idealnym miejscem do integracji lokalnej społeczności. Powstały ścieżki, place zabaw, urządzenia do street workout’u oraz wybieg dla psów – wszystkie strefy zachęcają do aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu. Polana uzupełnia kompleks sportowo-rekreacyjny, na który składają się również boisko Arki i tereny przy SP 35, z których – po godzinach otwarcia szkoły – mogą korzystać wszyscy mieszkańcy.
Gdyńska oaza dla młodzieży – Wymiennikowania działa od 10 lat

Wymiennikownia jest miejscem współtworzonym przez Laboratorium Innowacji Społecznych i młodzież. To właśnie tam młodzi mieszkańcy Gdyni mogą rozwijać swoje pasje, zdobywać nowe kompetencje i kreatywnie spędzać czas w gronie rówieśników. Na wszystkie zajęcia można dołączyć w dowolnym momencie, co ważne uczestnictwo jest bezpłatne. Różnorodna oferta sprawia, że każdy znajdzie coś dla siebie, począwszy od zajęć językowych, plastycznych aż po karate, breakdance i dancehall. Wymiennikowania to także miejsce, gdzie młodzież może odpocząć, odrobić lekcje, poczytać książkę lub miło spędzić czas ze znajomymi. Obecna siedziba Wymiennikowni w Chyloni została otwarta 24 października 2014 roku i działa tam do dziś.
Innowacyjne projekty społeczne powstają w Gdyni
Laboratorium Innowacji Społecznych razem z Fundacją Stocznia, w ramach Inkubatora Innowacji Społecznych, szukali sposobów na rozwiązanie problemów, zastępując znane metody nowymi, bardziej efektownymi. Podczas projektu udało się przeprowadzić dziesiątki warsztatów, zrealizować setki godzin spotkań, konsultacji z ekspertami i specjalistami z zespołu inkubatora wspierającymi proces rozwoju od pomysłu przez projekt, prototyp, testy do modeli mikroinnowacji. Przeanalizowano 111 pomysłów, z czego 51 z nich zostało przetestowanych. Ostatecznie 13 projektów wspiera realną zmianę. Szczegółowe informacje o projektach powstałych w ramach Inkubatora Innowacji Społecznych znajdziemy na stronie internetowej.
Aktywni seniorzy
Przejście na emeryturę to ważny moment w życiu każdego człowieka, to właśnie wtedy zmienia się nasza codzienność. Jednak gdyńscy seniorzy są najlepszym dowodem na to, że na emeryturze wciąż można być aktywnym. W Gdyni od lat prężnie działa Centrum Aktywności Seniora oferując rozmaite zajęcia i warsztaty. W ramach cotygodniowych spotkań seniorzy uczestniczyli w wykładach z psychologii, ziołolecznictwo i odkrywania tajemnic bezpiecznego leczenia. Pojawiły się również zajęcia z autoterapii masażu, pilates, tai chi, stretching oraz treningi pamięci. W miejskich klubach seniora uczestniczyło 705 osób. Centrum Aktywności Seniora wspierało merytorycznie 23 kluby seniora działające przy: parafiach, spółdzielniach i pod patronatem organizacji pozarządowych. W 2024 roku skupiły 1243 seniorów.
Seniorzy angażowali się również w akcje na rzecz schroniska „Ciapkowo” i hospicjum. W ramach zajęć „Dzierganie z potrzeby serca” przygotowali koce dla chorych w hospicjum, a w Miejskim Klubie Seniora Wielki Kack szyto kojce, zabawki dla Ciapkowa.

Mieszkańcy brali również udział w wydarzeniach promujących zdrowie, konsultacjach i badaniach profilaktycznych. Dużym zainteresowaniem cieszył się „Program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki i wczesnego wykrywania osteoporozy wśród mieszkańców Gminy Miasta Gdyni”, z którego w minionym roku skorzystało 2247 osób.
Miłośnicy teatru również znaleźli dla siebie ciekawe aktywności, bowiem w Centrum Aktywności Seniora wystawiane były sztuki, w których występowali gdyńscy seniorzy. Grupa teatralna swoimi występami umilała czas dzieciom w przedszkolach, podoopiecznym w Domu Pomocy Społecznej oraz mieszkańcom w przystaniach. Cyklicznie w klubach seniora organizowane były spotkania muzyczne i taneczne, które aktywizowały i poprawiały kondycję osób starszych, częściowo prowadzone były przez seniorów – wolontariuszy, którzy swoją pasję przekazywali innym.
Zdobywać wiedzę można w każdym wieku. Gdyńscy seniorzy w ramach Uniwersytetu Trzeciego Wieku uczestniczyli w rozmaitych zajęciach. Mieszkańcy mieli okazję nauczyć się języka angielskiego i włoskiego. Ponadto w ramach wykładów poznali podstawy psychologii, prawa i wzięli udział w zajęciach kreatywnych.
W trosce o zdrowie i dobre samopoczucie osób starszych w ramach cyklu „Spotkania z ciekawymi ludźmi” dwa razy w miesiącu odbywały się wykłady i warsztaty prowadzone przez ekspertów. W roku akademickim 2023/24 na zajęcia uczęszczało 1775 osób.
Zwieńczeniem całego roku aktywności był radosny marsz seniora, który przeszedł ulicami Gdyni. Z okazji Miedzynarodowego Dnia Osób Starszych, uśmiechnięci i zadowoleni z życia seniorzy spotkali się, aby cieszyć się wspólnymi chwilami. Była to idealna okazja do integracji gdyńskiego środowiska seniorów. W marszu wzięli udział m.in.: Tomasz Augustyniak, dyrektor zarządzający ds. społecznych i Tadeusz Szemiot, przewodniczący Rady Miasta.

Niestety nie wszyscy seniorzy mogą cieszyć pełnią sił witalnych, dlatego w Gdyni funkcjonuje szereg instytucji, które wspomagają osoby starsze w codziennym funkcjonowaniu. W Dziennym Domu Senior+ mieszkańcy Gdyni mogą skorzystać ze wsparcia. Z pomocy korzystało średnio 35 osób.
Miasto wspiera wszystkich mieszkańców
Polityka społeczna Gdyni skupia się również na wsparciu osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej lub zmagających się z różnego rodzaju przeciwnościami losu. Znaczącą rolę odgrywają Środowiskowe Domy Samopomocy. To właśnie tam wsparcie otrzymują m.in. osoby zmagające się z kryzysami psychicznymi, niepełnosprawnością intelektualną, a także seniorzy ze zdiagnozowanymi dolegliwościami otępiennymi i depresją. W 2024 roku z pomocy Środowiskowych Domów Samopomocy skorzystały 253 osoby, a jedna z tych placówek – ŚDS przy ul Wąsowicza 3 świętowała 15-lecie swojej działalności.
Nie wszystkie osoby wymagające codzinnego wsparcia znajdują się w specjalistycznych ośrodkach, część z nich mieszka w swoich rodzinnych domach. Osoby niesamodzielne mogą uzyskać wsparcie w ramach usług koordynowanych przez Gdyńskie Centrum Usług Opiekuńczych. Podstawowa forma wsparcia obejmuje pomoc w przygotowaniu posiłków, zrobieniu zakupów czy wykonaniu czynności pielęgnacyjnych. Specjalistyczna pomoc skierowana jest do osób, które mają szczególne potrzeby w związku ze swoją niepełnosprawnością. W 2024 roku ze wsparcia w podstawowym wymiarze skorzystało 1 126 osób, natomiast 275 osób w wymiarze specjalistycznym.
Jedną z ważnych usług jest opieka wytchnieniowa. Z dziennej opieki w miejscu zamieszkania korzystały 63 osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz 35 dzieci z niepełnosprawnościami. Z całodobowej opieki wytchnieniowej w miejscu zamieszkania skorzystało 17 osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz 30 dzieci z niepełnosprawnościami. W Gdyni funkcjonują również ośrodki oferujące całodobową opiekę wytchnieniową. W Gdyńskim Ośrodku Wsparcia przy ul. Bosmańskiej skorzystało z niej 10 osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności, natomiast w GOW przy ul. Chwarznieńskiej – 12 osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności.
W Domu Pomocy Społecznej na co dzień mieszkają gdynianie, którzy potrzebują stałej opieki. Opiekunowie starają się urozmaicić swoim podopiecznym czas, organizując liczne wydarzenia. We wrześniu w Domu Pomocy Społecznej przy ul. Pawiej zorganizowano festyn rodzinny. Ta długoletnia tradycja domu, pełni istotną rolę w budowaniu i umacnianiu relacji między jego mieszkańcami a ich rodzinami. Jak zawsze podopieczni mieli okazję uczestniczyć w warsztatach kreatywnych i terapeutycznych. Ogromnym powodzeniem cieszyła się także przygotowana dla wszystkich uczestników loteria fantowa. Dzięki współpracy z fundacją Alpaki na Kaszubach można było spędzić czas z tymi cudownymi zwierzętami. Z opieki w Domu Pomocy Społecznej korzystało w zeszłym roku 89 osób.
Doceniona została również działalność Gdyńskiego Ośrodka Wsparcia przy ul. Bosmańskiej 32A. Mirosława Cuper, kierowniczka ośrodka została laureatką Srebrnego Drzewka – nagrody przyznawanej przez Marszałka Województwa Pomorskiego. Laureatka została wyróżniona za wdrażanie innowacji społecznych w obszarze pomocy społecznej. Była zaangażowana w realizację dwóch innowacyjnych projektów o nazwach „MEMO – multimedialne narzędzie usprawniające procesy pamięciowe osób starszych” oraz „Siłownia pamięci – trening umysłu dla seniorów”.
Walka z uzależnieniami nie jest prosta, natomiast gdynianie nie są osamotnieni i mogą liczyć na pomoc instytucji miejskich. W ubiegłym roku Gdyńskie Centrum Terapii i Diagnozy FASD przeprowadziło 30 diagnoz nowych pacjentów. Z konsultacji lekarskich skorzystało 57 osób, a po wsparcie psychologiczne zgłosiły się 64 osoby. Dodatkowo z porad fizjoterapeutycznych skorzystało 36 osób. Istotna jest psychoedukacja i wsparcie opiekunów dzieci z FASD, z której skorzystały 23 osoby. Istotne jest również wspieranie mieszkańców w walce z uzależnieniami – w jednym z funkcjonujących w mieście klubie odbywały się regularne spotkania grup samopomocowych oraz prowadzone było różnorodne wsparcie psychologiczne oraz psychoterapeutyczne. Tygodniowo z zajęć Klubu Abstynenta Krokus korzystało ok. 120 osób.
Niezwykle trudnym czasem dla osób zmagających się z kryzysem bezdomności jest zima. Wtedy warunki pogodowe stają się niebezpieczne dla osób nieposiadających ciepłego schronienia. W grudniu już po raz 12. przeprowadzono badanie socjodemograficzne osób bezdomnych w Gdyni. Od 2021 roku notowane są spadki osób zmagających się z kryzysem bezdomności. Ponadto regularnie prowadzone są patrole, których celem jest docieranie do osób w kryzysie bezdomności przebywających w miejscach niemieszkalnych. W akcje zaangażowani są pracownicy Centrum Reintegracji i Interwencji Mieszkaniowej MOPS w Gdyni, a także Poszukiwawcze Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, straż miejska, policja, straż graniczna i członkowie organizacji pozarządowych.
W Gdyni mówimy „NIE” przemocy wobec kobiet
Kampania „Białej wstążki” jest prowadzona w ponad 60 krajach. Jej celem jest uświadamianie, a tkże dyskusja na temat różnych form przemocy wobec kobiet oraz wspieranie inicjatyw na rzecz jej przeciwdziałania. Gdyńska akcja trwała od 25 listopada do 10 grudnia. W Muzeum Emigracji odbył się wernisaż wystawy „Przekreśl przemoc, podkreśl moc”. Stowarzyszenie OVUM zorganizowało konsultacje prawne ze specjalistą ds. przemocy dla wszystkich, w tym osób z Ukrainy i cudzoziemców konsultacje również w języku angielskim. Dodatkowo przeprowadzono bezpłatne zajęcia sportowe – kobiety mogły wziąć udział m.in. w zajęciach bokserskich.