12 kwietnia, podczas organizowanego w Pałacu Prezydenckim „Forum Deinstytucjonalizacji”, przedstawiono koncepcję projektu ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, która została przygotowana przez Radę ds. Społecznych Narodowej Rady Rozwoju.
W debacie wzięli udział: Zastępca Szefa Kancelarii Prezydenta Piotr Ćwik, Sekretarz Stanu w KPRP Bogna Janke, Doradcy Prezydenta RP: Paulina Malinowska–Kowalczyk, Barbara Fedyszak–Radziejowska, Marek Rymsza, a także m.in. Pełnomocnik rządu do spraw osób niepełnosprawnych Paweł Wdówik, Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek, senator Marek Plura (KO) oraz przedstawiciele środowisk osób z niepełnosprawnościami.
Piotr Ćwik podkreślił, że wtorkowe spotkanie wieńczy pierwszy etap prac nad projektem. Zadeklarował, że następne będą realizowane w ścisłej współpracy z rządem, ministerstwem rodziny oraz organizacjami reprezentującymi osoby z niepełnosprawnościami. Wyraził nadzieję, że wypracowane wspólnie rozwiązania przyczynią się do poprawy życia osób niesamodzielnych.
Główne założenia koncepcji przedstawili podczas konferencji członkowie Rady ds. Społecznych.
Asystent osobisty ma za zadanie pomóc osobie z niepełnosprawnością w wykonywaniu codziennych czynności, podejmowaniu aktywności zawodowej, czy społecznej np. w wyjściu, powrocie lub dojazdach na rehabilitację. To także m.in. pomoc w zakupach i w załatwieniu spraw urzędowych.
Obecnie asystencja osobista jest realizowana w ramach rocznych programów i projektów, które nie gwarantują kontynuacji świadczenia tej usługi ani nie trafiają do większości osób, które jej potrzebują.
W przygotowanej koncepcji asystencja osobista ma być usługą o charakterze systemowego spersonalizowanego wsparcia (w relacji jeden na jeden).
W koncepcji założono, że przyznawanie i realizowanie tej usługi będzie zadaniem finansowanym z budżetu państwa. Usługa ma być świadczona przez jednostki samorządu terytorialnego – gminę lub powiat. Realizator usługi może również zlecić to zadanie organizacjom pozarządowym, a także zakupić usługę od podmiotów prywatnych.
Według koncepcji do korzystania z usługi asystencji osobistej będą uprawnione osoby od ukończenia 16. roku życia do ukończenia 65. roku. Jak zaznaczyli autorzy projektu osoby, które nabędą uprawnienia do korzystania z usługi asystencji osobistej przed ukończeniem 65. roku życia, będą mogły zachować prawo do wsparcia po ukończeniu tego wieku, po uprzednim dokonaniu reewaluacji.
Jak uzasadnili autorzy koncepcji, przyjęcie kryterium wieku jest motywowane m.in. zwiększeniem aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnością. Są to bowiem osoby w wieku produkcyjnym. Eksperci zaznaczyli jednocześnie, że jest to pierwsza faza zmiany systemowej, w kolejnych grupa uprawnionych byłaby poszerzana.
Kolejnym warunkiem uzyskania prawa do usługi będzie posiadanie orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności. Usługa będzie przysługiwała osobom, które na podstawie oceny potrzeb wsparcia w samodzielnym funkcjonowaniu wymagają pomocy asystenta osobistego w wymiarze co najmniej 20 godzin tygodniowo w realizacji podstawowych czynności codziennych. Ustawa gwarantowałaby możliwość wsparcia do 30 godzin tygodniowo.
W przedstawionej przez prezydencką radę koncepcji prawo do asystencji osobistej będzie ustalane w trybie indywidualnym na wniosek osoby zainteresowanej przez powiatowe zespoły ds. asystencji osobistej przy powiatowych centrach pomocy rodzinie.
Według propozycji, asystentem osobistym zatrudnionym przez usługodawcę i pełniącym usługę odpłatnie nie może być członek rodziny ani osoba pozostająca w faktycznym pożyciu z osobą potrzebującą lub będąca członkiem gospodarstwa domowego.
(PAP)
