Tradycyjna wigilia Bożego Narodzenia

Tradycyjna wigilia Bożego Narodzenia
Fot. Adminstrator

Najpiękniejszym zwyczajem wigilijnym jest wspólna rodzinna wieczerza. W Wigilię Bożego Narodzenia, która zawsze przypada 24 grudnia, w dniu imienin Adama i Ewy obowiązuje post ścisły. Dla wielu pierwszym posiłkiem jest tego dnia Wieczerza Wigilijna. Zanim zasiądziemy przy stole składamy sobie życzenia świąteczne i dzielimy się opłatkiem. Życzymy naszym bliźnim błogosławieństwa Bożego, pokoju, zdrowia; niektórzy na ten dzień przygotowują życzenia wierszowane. Następnie gospodarz domu czyta fragment Pisma Świętego, mówiący o narodzinach Jezusa, potem odmawiamy modlitwę na przykład taką: „Pobłogosław Panie Boże nas i te dary, które z Twojej opatrzności będziemy spożywali. Amen.” Teraz możemy zasiąść do wigilijnego stołu.

Stół nakryty jest białym obrusem, oświetla go święcona  świeca wigilijna. Niegdyś, jak podają źródła, wieczerza chłopska składała się  z siedmiu potraw, natomiast szlachecka z dziewięciu a wielkopańska z jedenastu. W czasie wieczerzy, która rozpoczyna się w chwili, gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazdka, czyli około godziny 17.00, rodziny katolickie spożywają potrawy postne, przede wszystkim ryby, tradycyjnie – karpia w galarecie; na licznych stołach królują również szczupaki, sałatki śledziowe, dorsze lub inne lubiane w rodzinie ryby. Drugą potrawą, której nie może zabraknąć tego dnia na stole, jest barszcz z grzybami, potem pierogi z kapustą i grzybami, niektórzy przyrządzają też pożywną kapustę z grochem. Nie może zabraknąć także ulubionego makowca, kutii, która składa się z maku, orzechów siekanych, miodu i rodzynek, świątecznej babki i piernika w polewie.

W tym samym pokoju, gdzie spożywamy wieczerzę, zwykle stawiamy świąteczną choinkę, pięknie przybraną bombkami, aniołkami, łańcuchami ozdobnymi i rozświetloną lampkami. Na widocznym miejscu umieściliśmy już żłobek, w którym obok postaci Jezusa w żłobku i Najświętszej Marii Panny z Józefem są pastuszkowie, owieczki, nad żłobkiem świeci gwiazdka betlejemska a na drugim planie widać figurki spieszących do Betlejem królów.

W takiej scenerii po zakończeniu wieczerzy śpiewamy kolędy, przyjmujemy świętego Mikołaja lub Aniołka z prezentami dla dzieci i przygotowujemy się do pójścia na Pasterkę, mszę świętą odprawioną o północy, w czasie, kiedy miał się rodzić mały Jezus. Oddajemy Mu w ten sposób hołd tak, jak niegdyś pasterze w Betlejem.

Dzień świąteczny 25 grudnia zwiastuje koniec okresu postu, albowiem Mesjasz się narodził, jest wśród nas i prowadzi nas do Ojca w niebie. Teraz wystawiamy wszystkie przygotowane dania mięsne i pyszne ciasta, wśród których królują makowce, babki, torty i świętujemy narodziny Dzieciątka.

Boże Narodzenie jest obchodzone przez wszystkich chrześcijan, chociaż nie wszędzie 25 grudnia. W kościele wschodnim Boże Narodzenie obchodzi się 6 stycznia, wtedy, gdy katolicy już świętują Objawienie Pańskie, czyli święto Trzech Króli.

Oprócz choinki i żłobka, znakiem nadchodzących świąt są kolędy, czyli  pieśni o narodzeniu Pańskim. Obyczaj śpiewania kolęd narodził się na przełomie XV/XVI wieku,  powszechnie śpiewane były już w XVII/XVIII wieku. Autorem pierwszej kolędy związanej z Bożym Narodzeniem był prawdopodobnie święty Franciszek z Asyżu, który postanowił plastycznie odtworzyć narodziny Bożej Dzieciny.  W tym celu zbudował szopkę, urządził żłobek, przyprowadził nawet osiołka do szopki. My również oddajemy hołd małemu Jezusowi kolędą.

W Polsce do najbardziej znanych  kolęd należą Jana  Żabczyca „Przybieżeli do Betlejem pasterze” (1630 r.), Franciszka  Karpińskiego „Bóg się rodzi” (1792 r.),  której pierwotny  tytuł brzmi ”Pieśń o Narodzeniu Pańskim”; także  Teofila  Lenartowicza „Mizerna cicha stajenka licha;  Piotr Skarga jest przypuszczalnie autorem „W żłobie leży”, natomiast znana kolęda „Dzisiaj w Betlejem” jest anonimowa, tekst zapisany znany jest od 1878 roku. W XIX wieku komponowali kolędy Feliks Nowowiejski i Zygmunt Noskowski, znanym kompozytorem kolęd jest również Witold Lutosławski. Pieśni kolędowe powstają do dzisiaj. Nas, współcześnie, słowa kolęd tradycyjnych i nowych, również wprowadzają w szczególny, podniosły i radosny za razem nastrój. Wsłuchajmy się uważnie by przyniosły nam wewnętrzną harmonię i pokój.

„Przybieżeli do Betlejem pasterze”
Jan Żabczyc

Przybieżeli do Betlejem pasterze,
Grając skocznie dzieciąteczku na lirze,

Chwała na wysokości, chwała na wysokości,
a pokój na ziemi .(ref)

Oddawali swe pokłony w pokorze
Tobie z serca ochotnego o Boże!

Chwała na wysokości, chwała na wysokości
a pokój na ziemi.

Anioł Pański sam ogłosił te dziwy,
Których oni nie słyszeli jak żywi,

Chwała na wysokości, chwała na wysokości
a pokój na ziemi. Nie bierzemy kolędy do druku

W takiej scenerii wypada przyjąć kolędników z szopką, gwiazdą lub turoniem i obdarować ich upominkami, żeby darzyło się w chacie i żeby błogosławieństwo, które mieliśmy otrzymać, nie odeszło.

Radosnych i pogodnych, pełnych ciepła rodzinnego świąt Bożego Narodzenia, błogosławieństwa Bożego dla wszystkich zasiadających przy Wigilijnym Stole. Niech ten wyjątkowy czas opromieni swoim blaskiem cały nadchodzący rok 2010!
  HL Wersja archiwalna wpisu dostępna pod adresem: http://razemztoba.pl/beta/index.php?NS=srodek_new_&nrartyk= 4736

Print Friendly, PDF & Email