Na ulicach, w sklepach, w oknach, widać coraz więcej smutnych damskich i męskich twarzy, które pierwszą i drugą młodość mają już za sobą. Instytucje widzą w nich problem, wymagający coraz więcej i coraz droższych usług socjalnych. Organizacje pozarządowe dostrzegły tu ogromny potencjał – wiedzy, doświadczenia, niewykorzystanej energii. Sęk w tym, żeby ludzie po pięćdziesiątce uwierzyli w swoje możliwości i dotarli tam, gdzie są potrzebni.
I chciałabym, i boję się…
W Elblągu i powiecie elbląskim żyje ok. 56 tys. osób w wieku 50+. Część z nich, to emeryci i renciści, część zbliża się do końca kariery zawodowej. W perspektywie wnuki, działka, od lat odkładane odwiedziny u krewnych i przyjaciół, dla bogatszych – wymarzone podróże. Niektórzy poprzestaną na kapciach i telewizorze. A w duszy ( czasem i w ciele) płonie niewyczerpana energia, żal, że tyle zebranej wiedzy i doświadczeń pójdzie na marne, i lęk przed samotnością.
Dla nich wszystkich Centrum Wolontariatu ma propozycję: chodźcie do nas! Znajdziemy Wam odpowiednie zajęcie, okazję do zaimponowania swoją wiedzą i zdolnościami, nowych przyjaciół, miłą i zarazem pożyteczną formę spędzenia wolnego czasu. Ta propozycja, to wolontariat 50+. Dotychczas niewiele osób z niej korzysta – z braku informacji, z nieśmiałości, z obawy przed przyjmowaniem dodatkowych obowiązków.
Często starsza pani „i chciałaby, i boi się”. A różne organizacje pozarządowe czekają z utęsknieniem na doświadczonych wolontariuszy – którzy nie tylko zaopiekują się kimś potrzebującym pomocy, ale i pomogą poprowadzić księgowość, zorganizować jakąś akcję czy imprezę, nawiązać kontakty z poszukiwanymi partnerami.
Z tej potrzeby narodził się program „Same plusy – wolontariat 50+”, w ramach którego powstało Partnerstwo na Rzecz Rozwoju Wolontariatu 50+. Opracowano Strategię Partnerstwa na Rzecz Rozwoju Wolontariatu 50+ do roku 2013.
Partnerstwo
Powołanie Partnerstwa na Rzecz Rozwoju Wolontariatu 50+ było jednym z pierwszych zadań wykonanych w ramach programu „Same plusy – wolontariat 50+”. W skład Partnerstwa weszło 14 organizacji i instytucji, pracujących na rzecz osób starszych oraz zainteresowanych współpracą z tymi osobami. Wybrana została Rada Partnerstwa i opracowany Regulamin.
Strategia Partnerstwa na Rzecz Rozwoju Wolontariatu 50+ do roku 2013
Strategia powstała w efekcie wielu spotkań i dyskusji członków Partnerstwa. Jej ostateczny tekst – przyjęty przez Partnerstwo, zredagowały Anna Garbarska –Werner i Gabriela Zimirowska (Centrum Wolontariatu), po konsultacjach z Beatą Tokarz (Akademia Rozwoju Filantropii).
Czemu ten dokument ma służyć, najlepiej obrazuje misja Partnerstwa, którą jego członkowie sformułowali następująco:
„Chcemy, aby osoby po pięćdziesiątym roku życia stanowiły silną i aktywną społecznie grupę mieszkańców naszego miasta i regionu. Uważamy, że osoby te dysponują ogromną wiedzą, umiejętnościami i doświadczeniem, które mogą wykorzystać w pracy woluntarystycznej. Tworzymy partnerstwo na rzecz rozwoju wolontariatu 50+, aby połączyć wysiłki wielu organizacji i instytucji zainteresowanych tą ideą”.
Strategia określa cele i działania, które pozwolą zrobić milowy krok w tym kierunku.
Za główny cel strategiczny Partnerstwo przyjęło „zwiększenie zaangażowania w pracę wolontarystyczną osób po 50 roku życia na rzecz społeczności Elbląga i regionu”.
Za potencjalnych wolontariuszy uznane zostały osoby po 50 roku życia pracujące zawodowo, bezrobotne i na emeryturze (rencie). Określone w Strategii zadania podzielone są pomiędzy wszystkich partnerów.
W pracy nad Strategią wykorzystano wykonane wcześniej Badania postaw wobec wolontariatu 50+.
Gdzie ci mężczyźni!?
Analiza mocnych i słabych stron Partnerstwa oraz szans i zagrożeń realizacji projektu wypadła bardzo optymistycznie. Mocne strony i szanse zdecydowanie przeważają. Dużą szansą na sukces jest m.in. istnienie dużej grupy adresatów projektu, a także możliwość pozyskiwania pomocy z wielu stron (organizacji, samorządu, różnych instytucji, Kościołów, mediów) oraz funduszy z programów europejskich.
Do zagrożeń partnerzy zaliczyli m. in. brak wiary we własne siły i kłopoty zdrowotne potencjalnych wolontariuszy, powszechne negatywne stereotypy odnoszące się do starości, słabe przygotowanie organizacji i instytucji do pracy ze starszymi wolontariuszami, a także – zbyt małą liczbę mężczyzn udzielających się wolontarystycznie.
Droga do celu
Droga do osiągnięcia celu strategicznego prowadzić ma przez trzy cele szczegółowe.
1. Rozwój i wzmacnianie partnerstwa. Tu planuje się seminaria i warsztaty, wizyty studyjne za granicą, gdzie ta idea się sprawdziła, spotkania integracyjne.
2. Zwiększenie aktywności organizacji pozarządowych, instytucji oraz osób 50+ na rzecz wolontariatu 50+. Dla tego celu przewidzianych jest wiele działań, m. in.: organizacja spotkań i szkoleń, kampania medialna, utworzenie bazy ofert dla wolontariuszy 50+, utworzenie systemu informacyjnego, tworzenie klubów wolontariuszy.
3. Zmiana postaw społecznych wobec osób 50+. W przełamywaniu złych stereotypów dużą rolę mają odegrać media, opracowane zostaną odpowiednie materiały informacyjne i promocyjne (w tym filmy o wolontariuszach 50+), organizowane będą spotkania z dziećmi i młodzieżą, konkursy. Ważnym zadaniem będzie też rzecznictwo interesów seniorów poprzez udział w spotkaniach z władzami, w tworzeniu programów społecznych, przystępowanie do międzynarodowych działań na rzecz seniorów.
„Kasa” z UE i samorządów
Osoby starsze są uwzględnione w funduszach unijnych na lata 2007 – 2013 (Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Fundusze Norweskie, Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności). Odpowiednie zapisy są też w programach grantowych rządowych i samorządowych (Ministerstwa Polityki Społecznej, Urząd Marszałkowski, Urząd Miejski). Pozyskanie tych środków będzie wymagało napisania odpowiednich wniosków. Partnerstwo, jako wnioskodawca, ma duże szanse na pozyskanie dotacji, ponieważ wszelkiego rodzaju koalicje lokalne są w obecnej edycji funduszy unijnych traktowane priorytetowo.
Siedem lat pracy
Strategia obejmuje okres 7 lat. Trudno jest wszystko przewidzieć w takim okresie czasu, toteż Partnerstwo ustaliło, że wszyscy partnerzy będą się spotykać co najmniej raz w roku i ustalać harmonogram działań na najbliższy rok – po przeanalizowaniu efektów roku poprzedniego. Taki sposób postępowania pozwala na ciągłe uaktualnianie programu, a jednocześnie zapewnia bieżący monitoring realizacji Strategii.
Dwa razy w ciągu tego okresu – w roku 2010 oraz w roku 2013 dokonana zostanie ewaluacja Strategii przez ewaluatora zewnętrznego. Wyniki i wnioski z tej kontroli przedkładane będą Radzie Partnerstwa i staną się podstawą do wprowadzania koniecznych zmian.
Strategia nie określa liczbowych efektów planowanych działań. Jej autorzy mają nadzieję, że za siedem lat na ulicach, w klubach, wszędzie, gdzie będzie się działo coś ciekawego – widać będzie dużo wesołych twarzy, którym trzecia młodość dodaje uroku.
Projekt „Same plusy – wolontariat 50+” opracowany jest przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce i wdrożony we współpracy z Regionalnym Centrum Wolontariatu w Elblągu. Dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich.
Fot. z filmu Rififi po sześćdziesiątce (1989): Marian Kociniak, aktor filmowy i teatralny
[url]http://film.wp.pl/id,12160,title,Rififi-po-szescdziesiatce,film.html[/url]
Teresa Bocheńska Wersja archiwalna wpisu dostępna pod adresem: http://razemztoba.pl/beta/index.php?NS=srodek_new_&nrartyk= 2048
