Komu przysługuje nieodpłatna pomoc prawna? Jakie dziedziny prawa obejmuje? Gdzie szukać pomocy? Odpowiedzi na te i inne pytania udziela Eliza Krakowska – Mowińska, radca prawny.
Z początkiem 2016 roku funkcjonujące w całej Polsce Punkty Nieodpłatnych Porad Prawnych prowadzone przez radców prawnych, adwokatów i doświadczonych prawników oferują możliwość skorzystania z bezpłatnych porad prawnych osobom wymienionym w ustawie
o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej (tekst jednolity z dnia 13 października 2017 roku). Nieodpłatna pomoc prawna jest udzielana w wymiarze 5 dni w tygodniu przez
co najmniej 4 godziny dziennie. Punkty prowadzone są zarówno przez osoby wskazane przez Okręgową Radę Adwokacką, Okręgową Izbę Radców Prawnych, jak i przez organizacje pozarządowe, prowadzące działalność pożytku publicznego.
Komu przysługuje nieodpłatna pomoc prawna?
Nieodpłatna pomoc prawna przysługuje osobie fizycznej, której w okresie 12 miesięcy poprzedzających zwrócenie się o udzielenie nieodpłatnej pomocy prawnej zostało przyznane świadczenie z pomocy społecznej i wobec której w tym okresie nie wydano decyzji o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia. Uprawnione do skorzystania z bezpłatnego poradnictwa prawnego są osoby, które posiadają ważną Kartę Dużej Rodziny, kombatanci i niektóre osoby będące ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, weterani. Nieodpłatna pomoc prawna przeznaczona jest również dla osób, które nie ukończyły 26 lat lub dla osób po 65 roku życia, dla kobiet w ciąży, jak i poszkodowanych w wyniku wystąpienia klęski żywiołowej, katastrofy naturalnej lub awarii technicznej, którzy znaleźli się w sytuacji zagrożenia lub ponieśli straty. Z udzielanych porad jest prowadzona przez adwokatów lub radców prawnych szczegółowa dokumentacja w postaci kart nieodpłatnej pomocy prawnej, zawierająca informację o czasie trwania i formie oraz dziedzinie prawa, której dotyczyła
ta pomoc.
Jakie czynności realizowane są w ramach nieodpłatnych porad prawnych?
Nieodpłatna pomoc prawna obejmuje w przeważającej części ustne poradnictwo prawne, bowiem osobom uprawnionym do skorzystania z niej przysługuje poinformowanie
o obowiązującym stanie prawnym, o ich uprawnieniach i obowiązkach. Prawnik postara się również zaproponować najbardziej odpowiedni sposób rozwiązania problemu prawnego,
z którym zgłasza się dana osoba. Pomoc udzielana jest również w sporządzeniu projektu pisma, ale nie dotyczy to pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym
(tj. prowadzonym przez policję lub prokuraturę) lub postępowaniu sądowym i pism
w toczącym się postępowaniu sądowoadministracyjnym. Do czynności realizowanych
w ramach nieodpłatnych porad prawnych zalicza się również sporządzenie projektu pisma
o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Głównym zamierzeniem obowiązującej ustawy było umożliwienie dostępu do uzyskania porad prawnych osobom, które z uwagi na swój status materialny lub sytuację życiową nie mają możliwości skorzystania z nich w formie odpłatnej.
Jakie dziedziny prawa obejmuje nieodpłatna pomoc prawna?
Zakres dziedzin prawa, z których udzielane są porady prawne, jest bardzo szeroki i obejmuje dla przykładu prawo rodzinne, w tym sprawy dotyczące rozwodu lub separacji, alimentów, sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, prawa do opieki zdrowotnej, prawa cywilnego, rzeczowego i spadkowego, prawa administracyjnego czy karnego. Nie obejmuje jednak spraw: podatkowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej,
z zakresu prawa celnego, dewizowego i handlowego, porad dla przedsiębiorców, z wyjątkiem przygotowania do rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Prezydencki projekt zmian ustawy
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej skierował do Marszałka Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej. Zmiany mają m.in. na celu rozszerzenie dostępu do systemu nieodpłatnej pomocy prawnej dla osób, których dochód członka rodziny, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, osiągnięty w okresie ostatnich 3 miesięcy nie przekroczył kwoty 2000 zł,
a w przypadku osób prowadzących jednoosobowe gospodarstwo domowe kwoty 3000 zł. Ponadto bezpłatna pomoc prawna miałaby również obejmować: osoby, które uzyskały decyzję o przyznaniu świadczenia wychowawczego (tzw. 500 Plus) na pierwsze dziecko,
co ważne także osoby bezrobotne, niepełnosprawne, osoby objęte pomocą na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, objęte kuratelą, osoby zamieszkujące
w lokalu, wchodzącym w skład publicznego zasobu mieszkaniowego, osoby wobec których toczy się sprawa o eksmisję, osoby posiadające wizę repatriacyjną, obywateli polskich powracających do kraju z zamiarem stałego pobytu, osoby prowadzące rodzinę zastępczą lub rodzinny dom dziecka.
Gdzie w Elblągu udzielane są nieodpłatne porady prawne?
Punkty nieodpłatnej pomocy prawnej funkcjonują w:
– siedzibie Starostwa Powiatowego w Elblągu przy ul. Saperów 14A i jego Filii w Pasłęku przy ul. Wojska Polskiego 14,
– Urzędzie Miejskim w Elblągu przy ul. Łączności 1 (4 punkty porad),
– Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Elblągu przy ul. Winnej 9.
Eliza Krakowska – Mowińska, Radca Prawny Wersja archiwalna wpisu dostępna pod adresem: http://razemztoba.pl/beta/index.php?NS=srodek_new_&nrartyk= 17237
