Droga Redakcjo!
Za parę miesięcy mam wyjść za mąż, ale jak się okazuje, planowanie ślubu to nie tylko przyjemności. W związku z planowanymi wydatkami weselnymi, podróżą poślubną a także wyposażeniem nas – młodych na wspólną drogę życia, zaczęły się pewne zgrzyty. Nie myślałam dotąd, że w dzisiejszych czasach ważny jest „posag”.
Ja pochodzę z zamożnej rodziny a mój narzeczony – wykształcony i nieźle zarabiający, nie ma jednak wsparcia finansowego rodziny. Moi rodzice deklarują znaczną pomoc, ale chcą, aby to wszystko co nam podarują, było zapisane na mnie „w razie czego”. Przykro mi nawet słuchać o czymś takim, ale rodzice są nie przejednani, argumentują, że dzisiaj rozwodzi się 50 proc. małżeństw, więc albo na mnie, albo wcale.
Proszę zatem o poradę, jak w cywilizowany sposób załatwia się takie sprawy, i czy rzeczywiście w razie rozwodu, wszystkie nabyte podczas małżeństwa dobra podlegają podziałowi nawet, jeśli jedna strona zarabia znacznie więcej niż druga, i jak to jest z podarunkami od rodziców? Moi rodzice planują wybudowanie dla nas domu, tymczasem będziemy mieszkać w mieszkaniu, które mam po babci, a nowy, drogi samochód chcą nam dać w prezencie ślubnym.
Dziękuję z góry.
Narzeczona (nazwisko do wiadomości redakcji).
Odpowiada prawnik Tomasz Ficek
Szanowna Czytelniczko!
Rozpoczynanie przygotowań do wstąpienia w związek małżeński od przeglądania statystyk rozwodów nie jest chyba najlepszym pomysłem, doradzałbym w tym wypadku więcej optymizmu.
Nie zmienia to faktu, że istotne jest wyjaśnienie wszelkich wątpliwości w kwestiach majątkowych i zabezpieczenie swoich interesów przed „rozpoczęciem nowej drogi życiowej”.
W przedstawionej przez Panią sytuacji najlepszym rozwiązaniem byłoby skorzystanie z umowy darowizny. W umowie rodzice powinni wskazać wyłącznie Panią, jako osobę obdarowaną. Nie będzie stanowiło różnicy, czy pozostaje Pani w związku małżeńskim, czy też dopiero czynione są przygotowania do jego zawarcia. Również mieszkanie, odziedziczone po babci będzie stanowiło Pani wyłączną własność i nie zostanie podzielone w chwili ustania wspólności majątkowej. Zgodnie z art. 33 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego (ustawy z dnia 25 lutego 1964 r., Dz.U Nr 9, poz 59 z późn. zm.) do majątku osobistego każdego z małżonków należą m.in. przedmioty majątkowe nabyte: przed powstaniem wspólnoty majątkowej, przez dziedziczenie, zapis, lub darowiznę.
O tym co stanowi majątek wspólny małżonków (podlegający podziałowy w chwili ustania wspólności majątkowej), a co osobisty (nie podlegający podziałowi) traktują art. od 31 do 34 KRO. Dotyczą one ustawowego ustroju małżeńskiego. Wspólność ustawowa powstaje z mocy samego prawa z chwilą zawarcia małżeństwa. Ustrój ustawowy obowiązuje tylko w wypadku gdy małżonkowie, ani przed zawarciem małżeństwa, ani później nie zawarli umowy majątkowej. Zgodnie z art 31 § 1 KRO wspólność majątkowa obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Wyliczenie przedmiotów majątkowych w art 31 § 2 KRO jest tylko przykładowe i wskazuje najczęściej istniejące i doniosłe dla rodziny wartości majątkowe. Obejmuje m. in. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków. W związku z tym różnica w wysokości otrzymywanego wynagrodzenia w wypadku ustania wspólności nie będzie wpływała na udziały małżonków w majątku wspólnym, które są równe dla każdego z małżonków.
Kolejnym rozwiązaniem jakie ma Pani do dyspozycji jest zawarcie umowy majątkowej tzw. intercyzy. Małżonkowie mogą ją zawrzeć aby unormować swoje stosunki majątkowe odmiennie od ustroju ustawowego. W drodze takiej umowy można: rozszerzyć wspólność ustawową, ograniczyć tę wspólność, ustanowić ustrój rozdzielności majątkowej i ustanowić ustrój rozdzielności majątkowej z wyrównywaniem dorobku. W przypadku rozdzielności majątkowej nie istnieje majątek wspólny i mamy do czynienia jedynie z majątkiem osobistym każdego z małżonków. Rozszerzona lub ograniczona wspólność majątkowa ma zastosowanie wtedy, gdy chcemy, by w naszym małżeństwie istniał majątek wspólny, ale w jego skład wchodziły inne przedmioty niż przewidziane we wspólności ustawowej. Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków jest najlepszym rozwiązaniem dla wszystkich, którzy chcą cieszyć się swobodą nieskrępowanego dysponowania własnym majątkiem, a zarazem mają na względzie sytuację współmałżonka, który np. wychowuje dzieci.
Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków jest stosunkowo nowa na gruncie prawa rodzinnego. Zakłada ona rozliczenie pomiędzy małżonkami, polegające na zrównaniu ze sobą nie tyle majątków osobistych każdego z małżonków, ile tego, czego się w trakcie trwania małżeństwa dorobili, czyli tzw. dorobków. Umowa majątkowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego, każda inna forma skutkuje jej nieważnością (art. 47 § 1 KRO). Można ją zawrzeć przed i w czasie trwania małżeństwa. Umowa zawarta, zanim nupturienci wstąpią w związek małżeński jest skuteczna dopiero od chwili zawarcia małżeństwa.
Reasumując, prowdopodobnie najlepszym rozwiązaniem dla Pani, byłoby zawarcie przez Panią z rodzicami umowy darowizny odnośnie ruchomości i nieruchomości jakie mają zostać Pani sprezentowane. Jeśli Pani przyszyły mąż posiada wysokie zarobki wprowadzanie zwykłej rozdzielności majątkowej mogłoby dla Pani okazać się niekorzystne.
Wydaje się wystarczająco dużo miejsca poświęciliśmy już terminowi „ustanie małżeństwa”. Teraz lepiej skupić się na sprawach weselszych, jakimi są niewątpliwie ceremonia zaślubin i zbliżający się miesiąc miodowy. Życzę wszystkiego dobrego i trzymam kciuki za Wasze szczęście!
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59, z późn. zm.)
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.)
Ważniejsze informacje:
art. 31 KRO
§ 1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
§ 2. Do majątku wspólnego należą w szczególności:
1.pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
2.dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,
3.środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków
4.kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych
art. 33 KRO
Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
1.przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej (przedmioty nabyte przed ślubem),
2.przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,
3.prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,
4.przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków (np. ubrania, przedmioty związane z hobby małżonka itp.),
5.prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
6.przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość,
7.wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,
8.przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
9.prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,
10.przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Tomasz Ficek Wersja archiwalna wpisu dostępna pod adresem: http://razemztoba.pl/beta/index.php?NS=srodek_new_&nrartyk= 7312
