Na placach zabaw i innych obiektach małej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej łatwo o wypadek – nadzór nad ich stanem technicznym i sanitarnym jest niewystarczający. Podobnie kuleje nadzór nad dopiero planowanymi i urządzanymi obiektami tego typu.
NIK w najnowszym raporcie stwierdza, że funkcjonujący system nadzoru nad budową oraz utrzymaniem obiektów małej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej nie zapewnia w pełni bezpiecznego ich użytkowania. Ustalenia kontroli wskazują na potrzebę wprowadzenia zmian zarówno w sferze legislacyjnej, jak i organizacyjnej. Niezbędna jest również popularyzacja wiedzy o zasadach urządzania i utrzymywania bezpiecznych obiektów małej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej.
Kontrola NIK miała charakter prewencyjny, zwraca bowiem uwagę na zagrożenia. Tym bardziej, że obiektów małej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej (dalej: mis-r) w Polsce przybywa. Są to nie tylko place zabaw dla dzieci, ale także siłownie plenerowe, skateparki, workout parki czy parki linowe.
Jak czytamy w raporcie, wypadki i urazy powstałe na tychże obiektach nie są kompleksowo opisywane i wprowadzane do statystyk. Z badań wynika, że na bezpieczeństwo takich obiektów ma wpływ wiele elementów: projekt, wyposażenie, przeprowadzenie rzetelnego odbioru obiektu przed oddaniem do użytkowania i utrzymanie w należytym stanie technicznym i higieniczno-sanitarnym.
Z powodu nieprawidłowości lub niezgodności z wymogami Polskich Norm obniżony był poziom bezpieczeństwa niemal połowy skontrolowanych obiektów mis-r, co stwarzało ryzyko wypadków i urazów u użytkowników. W sześciu przypadkach występowało bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia. Nieprawidłowości powstawały zarówno na etapie budowy, jak i podczas eksploatacji (brak niezbędnych napraw i konserwacji).
Nadal użytkowane są przestarzałe urządzenia, które nie spełniają obecnych standardów bezpieczeństwa. Ponadto nie ma obowiązku zakupu urządzeń posiadających odpowiednie atesty i certyfikaty na obiekty mis-r zlokalizowane poza żłobkami i placówkami oświatowymi.
NIK stwierdza, że nadzór nad bezpieczeństwem jest nierzetelny i nieskuteczny a Inspekcja Handlowa, UOKiK oraz Wojewodowie nie sprawują należytej kontroli i pieczy nad bezpieczeństwem urządzeń zamontowanych na placach zabaw oraz miejscach rozrywki.
Izba ma też zastrzeżenia do starostów, którzy jej zdaniem w ograniczonym stopniu nadzorują planowaną budowę tych obiektów, co wynika z uprawnień przypisanych administracji architektoniczno-budowlanej, a także nierzetelnej weryfikacji dokumentów. Nadzór ten w ogóle nie jest wykonywany wobec planowanej budowy obiektów małej architektury poza miejscami publicznymi, ponieważ Prawo budowlane nie wymaga uzyskania pozwolenia na ich budowę, ani zgłoszenia budowy.
Powiatowi inspektorzy nadzoru budowlanego i państwowi powiatowi inspektorzy sanitarni przy planowaniu kontroli użytkowanych obiektów mis-r, pomijają ponad połowę z nich, ponieważ nie wiedzą nawet o ich istnieniu. Główne przyczyny to brak obowiązku gromadzenia danych na ten temat w powiatowych inspektoratach nadzoru budowlanego oraz nierzetelne ewidencje prowadzone w powiatowych stacjach sanitarno-epidemiologicznych.
Przy kontrolach nieprawidłowości stwierdzane bywają niezwykle rzadko (dotyczyły 2% obiektów sprawdzonych w latach 2017-2018). Nadzór budowlany polega głównie na doraźnych działaniach związanych z oceną stanu technicznego urządzeń na wybranych obiektach gminnych, prowadzonych przez pracowników PINB podczas akcji związanych z zapewnieniem bezpiecznego wypoczynku dzieci i młodzieży. PINB rzadko kontrolują, czy właściciele obiektów dopełniają obowiązków dotyczących okresowych kontroli stanu technicznego oraz gromadzenia i przechowywania dokumentacji.
Powiatowe stacje sanitarno-epidemiologiczne (PSSE) sprawują także wybiórczy nadzór nad obiektami mis-r. Kontrolują głównie place zabaw przy żłobkach, przedszkolach i szkołach, pomijając obiekty należące do wspólnot mieszkaniowych lub niektóre rodzaje obiektów takie jak skateparki, czy street workout parki. Sporadycznie kontrolują obiekty zarządzane przez spółdzielnie mieszkaniowe. Tu także przyczyną są m.in. niedobory kadrowe, brak określonych procedur i przepisów oraz niedostateczna informacja o obiektach. Parki linowe w zasadzie pozostawały poza kontrolą IH, PINB i PSSE. Kontrola NIK wykazała wiele niezgodności z Polskimi Normami w zakresie ich konstrukcji oraz nieprawidłowości dotyczących konserwacji i eksploatacji.
Właściciele i zarządcy mis-r często dopuszczają do nieprawidłowości w zakresie zapewniania ich należytego stanu technicznego, higieniczno-sanitarnego i estetycznego oraz bezpieczeństwa użytkowania. Stwierdzono je na ponad 60% skontrolowanych przez NIK obiektów. Bywa, że wymagane przepisami kontrole okresowe stanu technicznego obiektów budowlanych w ogóle nie są przeprowadzane. Organy stanowiące gmin często nie uchwalają nawet regulaminów korzystania z takich obiektów.
Pełny raport znaleźć można TUTAJ
