Kampanię informacyjną ”Sprawni w pracy”, której celem jest rozpropagowanie korzyści z zatrudniania osób niepełnosprawnych, prowadzi Ministerstwo Polityki Społecznej i Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji. W jej ramach w telewizji pojawiły się spoty reklamowe, wydano także pozycje książkowe: ”Sprawni w pracy” Janusza Gałęziaka oraz ”Niepełnosprawny pracownik. Co pracodawca wiedzieć powinien” Edyty Parzuchowskiej.
Kampanię reklamuje nieco szokujący plakat przedstawiający żeglarza-pirata z metalowym hakiem zamiast dłoni, z napisem „Kapitan Hook szuka pracy”.
Na łamach „Razem z Tobą” systematycznie ukazują się informacje ważne dla niepełnosprawnych pracowników oraz pracodawców.
Na 5,5 mln niepełnosprawnych Polaków, prawie połowa (2,4 mln) jest w wieku produkcyjnym. Z tej liczby pracuje tylko 546 tys. Pozostali są na rencie, zwykle ok. 800 zł, czyli na granicy ubóstwa. Tymczasem w ”starej” Unii pracuje co drugi niepełnosprawny. W Polsce, chociaż wielu chciałoby pracować, to firmy nie chcą ich zatrudniać.
Dlaczego warto?
Zatrudniając osobę niepełnosprawną można się ubiegać o dofinansowanie wynagrodzeń. Wysokość dofinansowania, zależy od wymiaru czasu pracy pracownika niepełnosprawnego, stopnia niepełnosprawności zatrudnionego, szczególnych schorzeń zatrudnionego oraz typu pracodawcy, który zatrudnia niepełnosprawnego. Pracodawcy prowadzący zakłady pracy chronionej otrzymują dofinansowanie w wysokości 130% najniższego wynagrodzenia w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności, 110% najniższego wynagrodzenia – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, 50% najniższego wynagrodzenia – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.
Pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającemu wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6% oraz pracodawcy zatrudniającemu w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy do 25 pracowników przysługiwać będzie dofinansowanie w wysokości 70% powyższych kwot oraz 90% powyższych kwot w przypadku, gdy dotyczyć ono będzie osób niepełnosprawnych, u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub epilepsję oraz pracowników niewidomych.
Od 1 maja 2004 r. rozliczenia dofinansowania do wynagrodzeń można dokonywać według rzeczywistych kosztów lub w formie ryczałtu.
Zwrot kosztów na przystosowanie stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej wynosi do 20-krotności przeciętnego wynagrodzenia . W ub. r. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych sfinansował 477 miejsc pracy. Najczęściej było to ok. 20 tys. zł na stanowisko.
W regionach o szczególnie wysokim bezrobociu i niskim PKB, pracodawca zarówno chronionego jak i otwartego rynku pracy, może skorzystać z Programu Wyrównywania Szans Między Regionami. Program daje mozliwość nie tylko przystosowania, ale również wyposażenia nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, odpowiednio do ich potrzeb i możliwości.
Lepiej zatrudnić niż płacić
W każdej firmie zatrudniającej ponad 25 osób, co najmniej 6 proc. etatów powinna być obsadzona przez niepełnosprawnych. W innym razie pracodawca musi wpłacić do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, 900 zł od każdej brakującej osoby.
Te pieniądze PFRON przeznacza na dopłaty do zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Korzysta z nich zaledwie 6,5 tys. firm.
Obecnie opłaty „karne” wnosi do kasy PFRON 93 tys. pracodawców (w ub.r. było to aż 1,6 mld zł). Wielu nie rejestruje się w PFRON tłumacząc, że o takim przepisie nigdy nie słyszeli. Jeżeli jednak policja skarbowa to odkryje, będą musieli zapłacić należne składki wraz z karnymi odsetkami. Inni radzą sobie w ten sposób, że podpisują umowy, np. na sprzątanie z firmami o statusie zakładów pracy chronionej, dzięki temu prawo pozwala im obniżyć kwoty wpłacane do PFRON.
Czego się boją pracodawcy?
Choć wielu niepełnosprawnych szuka pracy, to niewiele firm chce ich zatrudniać. Winny temu jest m.in. chaos w przepisach. Ustawa o rehabilitacji zawodowej niepełnosprawnych zmieniła się blisko czterdzieści razy. Pracodawcy nie nadążają, gubią się w biurokracji. Boją się korzystać z przywilejów za zatrudnienie osoby niepełnosprawnej, bo nie dokońca ufają niejasnym i skomplikowanym przepisom. Wielu obawia się częstych kontroli.
Barierą są też przywileje niepełnosprawnych pracowników – dodatkowe przerwy w pracy, urlopy rehabilitacyjne i częstsze niż w przypadku zdrowych pracowników nieobecności w pracy. Tymczasem, te zwiększone koszty są refundowane przez PFRON.
Dezorientują również – i to zarówno pracodawców, jak i samych niepelnosprawnych – wpisy ”niezdolny do pracy” w orzeczeniu ZUS. Wiele osób myśli, że nie wolno pracować z takim orzeczeniem. A jednak taka osoba – nawet z I grupą – może pracować, na odpowiednio dobranym i wyposażonym stanowisku, jeśli zgodzi się na to lekarz medycyny pracy.
Systemu Obsługi Dofinansowań SOD)
Na stronie internetowej PFRON www.pfron.org.pl , pracodawca ubiegający się o dofinansowanie do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników, znajdzie dokładnę informację o dofinansowaniach, rejestracji i rozliczeniach, a także dostęp do programu informatycznego obsługującego dofinansowania.
W tym celu pracodawca musi przesłać Funduszowi formularz zgłoszeniowy zawierający podstawowe dane firmy oraz aktualne zaświadczenie lub inne dokumenty potwierdzające powyższe dane, a także upoważnienie osoby przesyłającej dane, ( zaświadczenia lub inne dokumenty ) do występowania w imieniu pracodawcy.
Dokumenty mogą zostać przesłane przez pracodawcę do właściwego terenowo Oddziału PFRON lub złożone bezpośrednio w Oddziale. Rejestracji należy dokonać nie później niż na 30 dni przed dniem złożenia pierwszej informacji.
Po zakończeniu formalności rejestracyjnych, pracodawca składa Zarządowi Funduszu comiesięczne informacje o wynagrodzeniach, zatrudnieniu i stopniach niepełnosprawności pracowników oraz wniosek o wypłatę miesięcznego dofinansowania.
Wzory tych dokumentów, formularze z objaśnieniami oraz dane teleadresowe Funduszu znajdują się na stronie PFRON pod zakładką SOD. Warto wiedzieć, że uruchomiono infolinię pod numerem (0) 800 699 900, a także Help-Desk: (022) 584 95 00, stronę internetową www.sod.pfron.org.pl oraz adres elektroniczny sod@pfron.org.pl .
Gdzie można się dowiedzieć?
Więcej szczegółowych informacji na terenie województwa warmińsko-mazurskiego można zdobyć w siedzibie PFRON w Olsztynie:
PFRON Olsztyn, ul. Kopernika 46a, tel. (0-89) 534-91-51, fax. (0-89) 527-76-39 oraz na stronie internetowej Funduszu www.pfron.org.pl ,
a także w Elblągu w biurze ERKON:
Elbląska Rada Konsultacyjna Osób Niepełnosprawnych, ul. 12 Lutego 5a, tel. (0-55) 232-69-35, fax. (0-55) 237-41-50. TF Wersja archiwalna wpisu dostępna pod adresem: http://razemztoba.pl/beta/index.php?NS=srodek_new_&nrartyk= 507
