ABC kupującego
Analogowy czy cyfrowy?
Tak brzmi pierwsze pytanie, jakie musimy sobie postawić, jeśli chcemy kupić odbiornik satelitarny.
Analogowe odbiorniki satelitarne są nadal produkowane, jednak w coraz mniejszych ilościach. Z tego względu, technika urządzeń w tym zakresie, nie jest już dalej rozwijana. Przy tym liczba analogowych programów radiowych i telewizyjnych nadawanych za pośrednictwem satelitów, również systematycznie maleje. W Niemczech np. transmisje programów telewizyjnych mają być całkowicie przestawione z systemu analogowego na cyfrowy do roku 2010, a w USA do 2007 r. Dlatego oferta analogowych programów TV zmniejsza się, podczas gdy cyfrowych – stale wzrasta. Tak więc trend jednoznacznie zmierza w kierunku urządzeń cyfrowych.
Odbiorniki podwójne
Obok prostych urządzeń z jednym podzespołem odbioru, są też odbiorniki podwójne tzw. Twin Receivers. Składają się one z dwóch niezależnych od siebie podzespołów odbioru montowanych w jednej obudowie. Podwójne odbiorniki występują w wersji analogowej i cyfrowej, jak również, jako urządzenia odbiorcze z twardym dyskiem. Za pomocą takiego urządzenia można jednocześnie oglądać jeden program i nagrywać inny, co w przypadku odbiornika z jednym tylko podzespołem odbioru, nie jest możliwe. Aby podłączyć podwójny odbiornik do przeznaczonej dla jednego użytkownika anteny satelitarnej, potrzebny jest uniwersalny podwójny konwerter, tzw. Uniwersal-Twin-LNB. Urządzenie to zawiera dwa konwertery w jednej obudowie. Do konwertera tego typu można podłączyć albo dwa pojedyncze odbiorniki, albo jeden podwójny.
Odbiorniki kombinowane
Kombinowane odbiorniki, tzw. Kombi-Receivers są to analogowe i cyfrowe urządzenia odbiorcze w jednym. Odbiorniki tego typu cieszyły się dużym zainteresowaniem, zwłaszcza w początkowym okresie cyfrowej TV, dzisiaj jednak są one rzadziej oferowane, bowiem prawie wszystkie stacje telewizyjne można odbierać w systemie cyfrowym. W Niemczech np. obecnie wszyscy nadawcy transmitują swoje programy za pośrednictwem satelitów ASTRA na pozycji orbitalnej 19,2° wschód, również w systemie cyfrowym. Oznacza to, iż kombinowany odbiornik nie jest już potrzebny do odbioru tamtejszych stacji. Ze względu na ten trend, występujący również w innych krajach, kupno kombinowanego odbiornika dzisiaj już się nie opłaca.
Odbiorniki satelitarne
Jeśli ktoś chce się zabezpieczyć na przyszłość, powinien zaopatrzyć się w cyfrowe urządzenia odbiorcze. Cyfrowe odbiorniki satelitarne charakteryzują się bogatymi właściwościami wyposażenia, co odróżnia je od urządzeń analogowych. W zależności od potrzeb można np. nabyć: prosty odbiornik, tzw. Zapping-Box, cyfrowy odbiornik włącznie z możliwością analogowego odbioru, odbiornik z EPG, z twardym dyskiem lub gniazdem dla modułu dekodującego.
Odbiorniki programów ogólnie dostępnych
Najbardziej przystępnym cenowo wariantem cyfrowego odbiornika satelitarnego jest odbiornik programów ogólnie dostępnych z najprostszym wyposażeniem, tzw. Free-to-Air-Receiver (FTA). Odbiornik FTA bez dodatkowego wyposażenia, jak np. EPG nazywany jest również Zapping-Box. Za pomocą tego rodzaju urządzenia można odbierać wszystkie niekodowane, cyfrowe programy radiowe i telewizyjne. Odbiór kodowanych przekazów nie jest możliwy; również nie jest możliwe późniejsze przystosowanie tego urządzenia do odbiorów programów kodowanych. Przy cyfrowej telewizji trzeba dokonać rozróżnienia między ogólnie dostępną (Free-TV) i płatną (Pay-TV). Dla tej drugiej niezbędne są odbiorniki, które mogą dekodować programy kodowane.
Odbiorniki CICAM
Odbiorniki CICAM ze względu na swoje wyposażenie różnią się od odbiorników programów ogólnie dostępnych (FTA) tylko tym, że mają one co najmniej jedno gniazdo przyłączeniowe CI. CI jest skrótem od Common Interface i w przypadku odbiornika oznacza gniazdo, do którego mogą być wkładane różne moduły dostępu warunkowego CA (Conditional Access). Gniazdo to z reguły znajduje się za frontową klapą odbiornika, może być ono jednak podłączane również w jego tylnej ściance. Moduły CA odpowiedzialne są za dekodowanie programów. Aby móc odbierać program kodowany, trzeba jedynie kupić odpowiedni moduł do żądanej normy kodowania i podpisać umowę abonamentową z danym oferentem programów, od którego otrzymujemy kartę abonamentową (SmartCard), którą następnie wkładamy do modułu CA. Ten typ odbiornika opracowany został z myślą o przyszłości i jest również otwarty na wszystkie przyszłe warianty płatnej TV. Jeśli obecnie płatna TV nie interesuje nas, ale chcemy tę opcję zostawić otwartą, to powinniśmy zdecydować się na odbiornik CICAM. Oznacza to, iż gdyby w przyszłości pojawiła się oferta płatnej TV, która nas zainteresuje, to wówczas można będzie własny odbiornik do niej przystosować. Przy tym wszystkie możliwości są dla nas otwarte. Alternatywą dla odbiorników CICAM są urządzenia odbiorcze ze zintegrowanym modułem dostępu warunkowego.
Odbiorniki z modułem CA
Odbiorniki z modułem CA, zwane również Embedded Receivers, mają już wbudowany, a więc zintegrowany moduł dekodujący. Cena odbiornika zależy też od zintegrowanej normy kodowania. Tak więc np. są odbiorniki, które mają zintegrowany moduł do odbioru płatnego radia XtraMusic. Programy XtraMusic kodowane są metodą CryptoWorks. Jeżeli chcemy je odbierać, potrzebna jest jeszcze karta abonamentowa oferenta. Ten rodzaj urządzenia odbiorczego występuje z różnymi modułami dekodującymi. Przed kupnem takiego odbiornika trzeba jasno sprecyzować, jaki moduł dekodujący powinien mieć on zintegrowany. Zależy od tego, jakie programy chcemy odbierać. Obok odbiorników CICAM oraz urządzeń z wbudowanym jednym modułem CA, są także dekodery, zarówno z jednym gniazdem CI, jak i z integrowanym już modułem.
Odbiorniki z twardym dyskiem
Odbiorniki z twardym dyskiem to urządzenie, które pełni zarazem funkcję odbiornika i magnetowidu. Jednak pod względem komfortu obsługi i jakości nagrań znacznie go przewyższa. Tego rodzaju odbiornik, jak wskazuje sama nazwa, ma wbudowany twardy dysk, podobnie jak komputer. W zależności od urządzenia może ono dysponować pamięcią o pojemności od 20 do 160 GB. Obecnie są już też odbiorniki, które mają jedynie możliwość wbudowania twardego dysku. Np. odbiornik PVR 8000 Twin firmy Humax dostarczany jest bez twardego dysku. Zasadniczą cechą charakterystyczną PVR 8000 jest funkcja kieszeni, za pomocą której, zgodnie z zasadą działania magnetowidu, twardy dysk po jego zamocowaniu po porostu wsuwa się do dekodera. Odbiorniki z twardym dyskiem umożliwiają przesunięte w czasie bądź okresowo przerwane oglądanie programów. Jeśli w czasie oglądania przerwiemy program, to możemy kontynuować jego nagrywanie i następnie powrócić do tego miejsca, w którym nastąpiła przerwa, podczas gdy program w tle nadal jest nagrywany. Tak więc niczego się nie traci. Również w przypadku odbiorników z twardym dyskiem, oferta rozciąga się od prostych Free-To-Air do przeznaczonych dla płatnej TV urządzeń bez przyłącza albo z dodatkowym przyłączem CI.
Odbiorniki MHP
Kto jest zainteresowany interaktywnymi usługami cyfrowymi, takimi np. jak uczestnictwo w teleturniejach czy zamawianie produktów za pomocą telewizora, ten powinien uważać na to, by odbiornik przystosowany był do MHP. MHP jest skrótem od Multimedia Home Platform i ma stać się przyszłym multimedialnym standardem dla interaktywnych usług w telewizji. Czy MHP w końcu się przyjmie, okaże się jeszcze.
Zanim kupimy odbiornik
Zanim kupimy odbiornik, przede wszystkim powinniśmy zapoznać się z programem jego obsługi. Sposoby poruszania się w menu częściowo znacznie różnią się od siebie i każdy z nich jest inaczej przejrzysty dla użytkownika. Dlatego też najpierw powinniśmy sprawdzić, czy dany program obsługi nam odpowiada. W końcu urządzenie, którego obsługa nie jest prosta, nie daje zadowolenia. Komfort obsługi zapewnia też odpowiedni elektroniczny przewodnik po programach EPG. Daje on przegląd aktualnych i przyszłych programów TV, podobnie jak zwykła gazeta z programem. EPG obsługiwany jest za pomocą pilota. Różni producenci oferują jednak różniące się od siebie systemy EPG. W zależności od tego, z ilu satelitów chcemy odbierać programy za pomocą instalacji satelitarnej, urządzenie odbiorcze powinno dysponować wystarczającą pojemnością pamięci do ich zapisu. Jedynie z dwóch pozycji orbitalnych EUTELSAT (13° wschód) i (ASTRA 19,2° wschód) które cieszą się największym zainteresowaniem w Europie, można odbierać kilkaset programów radiowych i telewizyjnych. Odbiornik obok funkcji automatycznego wyszukiwania stacji, którą w zasadzie dysponuje każde cyfrowe urządzenie odbiorcze, powinien mieć też inne możliwości wyszukiwania programów. Pozwoli to wybierać między różnymi możliwościami wyszukiwania, np.: ?wszystkie stacje?, ?tylko programy ogólnie dostępne?, albo też ?tylko stacje kodowane?. Ponieważ na satelitach stale dochodzi do włączeń i wyłączeń programów, toteż warto jest regularnie dokonywać automatycznego przeszukiwania stacji. Należy sprawdzić, czy możliwości wyszukiwania, jakimi dysponuje odbiornik, nam odpowiadają. Przy tak ogromnej liczbie stacji, znajdujących się na liście, powinny być też różne możliwości ich sortowania, które ułatwią znalezienie tego, czego szukamy. I tak np. oferowane jest alfabetyczne sortowanie. Ulubione stacje – jeśli nasz odbiornik na to pozwala – można umieścić na tzw. ?liście faworytów?. Zależnie od producenta można ją stale zmieniać i przystosowywać do potrzeb każdego członka rodziny. Odbiornik, jeśli jest to możliwe, powinien mieć dostęp do uaktualnienia oprogramowania. Uaktualniane oprogramowanie oferowane jest przez Internet, za pośrednictwem cyfrowego kabla, jak też drogą satelitarną. Umożliwia ono stałe polepszanie oprogramowania odbiornika. Nowe wersje oprogramowania nie są jednak oferowane przez wszystkich producentów, zwłaszcza jeśli chodzi o tanie produkty. Urządzenie odbiorcze powinno być wyposażone w co najmniej dwa gniazda przyłączeniowe SCART dla telewizora i magnetowidu lub nagrywarki DVD. Aby programów radiowych można było słuchać również za pomocą urządzenia Hi-Fi, odbiornik powinien mieć wyjście typu Cinch. W ten sposób można cieszyć się również dźwiękiem towarzyszącym obrazowi telewizyjnemu.
Jeśli chcemy korzystać z dźwięku cyfrowego, to odbiornik musi dysponować wyjściem cyfrowego dźwięku. Może być ono optyczne lub elektryczne. Za jego pośrednictwem można też sprowadzić do pokoju dźwięk Dolby Surround. Jeśli mamy anteną obrotową lub chcemy ją nabyć, musimy uważać na to, czy nasz odbiornik jest w stanie sterować taką anteną. Odbiornik taki można poznać po tym, że jest on wyposażony w system sterowania DiSEqC-Level 1.2. Przy tym może chodzić tu o całkiem proste urządzenia FTA lub też o każdy inny rodzaj odbiornika. Większość cyfrowych odbiorników obecnie dysponuje już systemem DiSEqC-Level 1.0. Ten wariant sterowania wymagany jest np. do równoczesnego odbioru programów z więcej niż jednego satelity. Obok protokołów sterowania DiSEqC dla anten obrotowych, tymczasem jest już następny standard: USALS (Universal Satellites Automatic Location System). System ten jest pomyślany dla wszystkich silników DiSEqC 1.2.
W każdym razie przed zakupem zawsze jest warto zwrócić się o poradę do fachowego sprzedawcy. Paleta ofert jest bowiem bardzo szeroka i dla każdego powinno znaleźć się odpowiednie urządzenie, które zapewni odbiór wielu interesujących programów radiowych i telewizyjnych za pośrednictwem satelitów.
MIECZYSŁAW STANIAK
Mieczysław Staniak, współpracuje z TV SAT, a od niedawna udostępnia swoje artykuły również naszej gazecie. Ten łódzki dziennikarz specjalizujący się w tematyce nowoczesnych technologii w dziedzinie przekazu informacji, jest osobą niepełnosprawną, obdarzoną dużym poczuciem humoru.
Opowiadając mi o swojej trwającej dobry miesięc pracy nad zbieraniem informacji do artykułu, w pewnym momencie zapytał: Czy nie uważa pani, że to chcichot losu, żeby niewidomy doradzał widzącym w sprawie telewizji?
Nietuzinkową postać niewidomego dziennikarza przybliżymy Państwu niebawem w dziale SYLWETKI. (red) Wersja archiwalna wpisu dostępna pod adresem: http://razemztoba.pl/beta/index.php?NS=srodek_new_&nrartyk= 43
