Wysoka wrażliwość nie jest klasyfikowana jako zaburzenie psychiczne czy emocjonalne. Jest to naturalna wrodzona cecha osobowości człowieka. Jednak, mimo że nie jest ona żadną nieprawidłowością, to może powodować pewne trudności w codziennym funkcjonowaniu zarówno dla osób wysoko wrażliwych, jak i dla ludzi przebywających w ich otoczeniu. Ważne jest więc, by wiedzieć jak mądrze i prawidłowo wspierać takie osoby.
Nie oceniaj
Wielu z nas kojarzy WWO jako nadwrażliwców, osoby słabe, nieradzące sobie w życiu, wiecznie płaczące. Są to określenia bardzo pejoratywne. Takie podejście jest bardzo krzywdzące dla osób wysoko wrażliwych i nie ma nic wspólnego z ich prawdziwym obrazem. Z pewnością nie są to osoby słabego charakteru czy płaczliwi histerycy, którzy nie dają sobie z niczym same rady.
Nie obchodź się jak z jajkiem
Mimo iż są to osoby o delikatnej konstrukcji psychicznej, które należy wspierać, to należy pamiętać o tym, aby nie wyręczać ich we wszystkim i nie traktować jak duże dzieci. WWO z powodzeniem mogą same podejmować różne decyzje i być aktywne jak wszyscy inni. Pytajmy zatem, czy nasza pomoc jest w danej chwili konieczna. Nasze wsparcie powinno być w miarę dyskretne, dostosowane do sytuacji i potrzeb danej osoby.
Dawaj poczucie bezpieczeństwa
Poczucie bezpieczeństwa i akceptacji jest niezwykle ważne dla każdego człowieka, a zwłaszcza dla WWO. Stanowi ono jedną z najważniejszych potrzeb emocjonalnych. Dlatego bardzo cenne będzie towarzyszenie WWO w sytuacjach dla nich trudnych i stresujących, podtrzymywanie ich na duchu, wzmacnianie ich samooceny i wiary we własne siły. Komunikaty, które mogą się przydać to: „Jestem z tobą”, „Możesz na mnie liczyć”, „Poradzisz sobie”. Takie osoby wolniej niż inni przyzwyczajają się do nowych sytuacji, miejsc i ludzi. Należy okazywać cierpliwość i dać im czas na oswojenie się. Potrzebują oni więcej czasu, żeby przyzwyczaić się do zmian.
Zapewnij spokój
Dla osób wysoko wrażliwych szczególnie ważny jest spokój i możliwość wyciszenia się. Niektóre sytuacje społeczne i towarzyskie mogą ich bardziej przytłaczać i wykańczać niż pozostałych, np. ciężki dzień w pracy, nadmiar obowiązków, spotkania z wieloma osobami. Po ciężkim dniu lub tygodniu potrzebują spokoju i wyciszenia. Najlepiej relaksują się pozostając w domu, gdzie mają czas tylko dla siebie i nie ma wokół innych ludzi. Starajmy się wtedy nie przeszkadzać im zbytnio telefonami, rozmowami i nie zachęcajmy na siłę do spotkań czy aktywnego wypoczynku.
Czytaj także: Kim są osoby wysoko wrażliwe?
WWO często prowadzą wolniejsze tempo życia. Po trudnych i stresujących sytuacjach lubią na pewien czas wycofać się do swojej odosobnionej strefy komfortu, gdzie mogą schować się przed ludźmi, dojść do siebie i zregenerować psychicznie.
Unikaj zbyt wielu bodźców
Ludzie wysoko wrażliwi o wiele mocniej niż inni doświadczają dźwięków, obrazów, smaków, zapachów i dotyku. Mogą być też bardziej wrażliwi na ból, zimno lub gorąco. Na tzw. przebodźcowanie mogą reagować napięciem, zmęczeniem, podenerwowaniem, złością. Odczuwają wówczas fizyczne lub emocjonalne poczucie wycieńczenia. Dlatego w codziennych kontaktach z WWO starajmy się zadbać o ograniczenie liczby bodźców oddziałujących na ich układ nerwowy.
W miarę możliwości unikajmy hałasu, ciasnych zatłoczonych miejsc i intensywnych zapachów. Jeśli nie da się wyeliminować całkowicie wszystkich niekorzystnych czynników, pozwólmy osobie wysoko wrażliwej na zaplanowanie w ciągu dnia przerw i chwil wyciszenia. Pomocne może być np. obcowanie z naturą, wyjście na krótki spacer do lasu i kontakt z bodźcami, które osoba wysoko wrażliwa lubi.
Ludzie wysoko wrażliwi potrafią delektować się doznaniami zmysłowymi niedostępnymi i niezauważalnymi dla innych, np. niektórymi aromatami, dźwiękami, kolorami. Potrafią także bardzo uważnie je przeżywać. Dzięki temu mogą dostarczać sobie przyjemności i równoważyć wpływ przykrych dla nich bodźców.
Stwórz odpowiednie warunki nauki i pracy
Aby szkoła i praca były miejscami przyjaznymi dla ucznia i pracownika wysoko wrażliwego, nauczyciele oraz osoby pracujące z nim powinni pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Przede wszystkim o wyeliminowaniu wszelkich czynników rozpraszających i utrudniających naukę i pracę. Osoby wysoko wrażliwe najlepiej uczą się i pracują w małych grupach lub samodzielnie.
Często mają problem z jednoczesnym myśleniem o wielu sprawach i wykonywaniem kilku rzeczy w tym samym czasie. Dlatego najlepiej dawać im pojedyncze zadania do wykonania i nie obciążać wieloma obowiązkami na raz. Dłuższe i trudniejsze zadania należy rozkładać na mniejsze etapy. Pomocne bywają plany i listy zadań do wykonania w ciągu dnia.
Osoby z wysoką wrażliwością źle radzą sobie w sytuacjach, kiedy mają zbyt dużo do zrobienia. Nie umieją pracować pod napięciem i presją czasu. Często mają poczucie przytłoczenia i odczuwają panikę w sytuacji wielu zadań do wykonania. Korzystna dla nich jest praca w spokojnej atmosferze i we własnym indywidualnym tempie. Polecenia i zadania powinny być jasno i spokojnie sformułowane.
Bardzo negatywnie na osoby wysoko wrażliwe działa nadmierna krytyka i obserwowanie przez innych ludzi. Powoduje to u nich wysoki poziomu stresu, frustrację i niepokój. Natomiast bardzo korzystnie i motywująco wpływają na nich takie wzmocnienia pozytywne jak pochwały, podkreślanie ich mocnych stron, docenianie ich wysiłku, starań i wkładu pracy. Ideałem byłoby, gdyby każdy nauczyciel i pracodawca wziął sobie te wskazówki do serca. Wówczas WWO mogłyby w pełni wykorzystać swój potencjał.
Pomagaj w radzeniu sobie ze stresem
WWO są bardzo podatni na stres i o wiele silniej go przeżywają. Należy więc uczyć ich technik i sposobów radzenia sobie z nim. Bardzo pomocne mogą być dla nich różnego rodzaju techniki relaksacyjne, oddechowe, mindfulness, medytacja, a także zajmowanie się własnym hobby i różnymi drobnymi przyjemnościami. W przypadku osób uzdolnionych artystycznie ważną rolę odgrywa wyrażanie emocji poprzez sztukę, np. rysowanie, malowanie, muzykę.
Zachęć WWO do rozmowy z psychologiem
Jeśli uważasz, że nie posiadasz wystarczającej wiedzy na temat radzenia sobie ze stresem i różnymi innymi problemami natury emocjonalnej, zachęć osobę wysoko wrażliwą do skorzystania z porady psychologa. Może on pomóc w przygotowaniu schematów radzenia sobie w sytuacjach stresujących. Zwróci także uwagę na to, jak unikać szkodliwych strategii w radzeniu sobie z emocjami.
Psycholog może również pomóc osobie wysoko wrażliwej zrozumieć, że nie jest ona odpowiedzialna za uczucia, myśli i zachowania innych osób. Jest to niezwykle ważne, ponieważ WWO często silnie doświadczają takich emocji jak poczucie winy czy odrzucenia. Często są również podatni na krytykę, poczucie zranienia i źle znoszą konflikty.
Wysoka empatyczność sprawia, że WWO intensywnie doświadczają cudzych emocji. Miewają skłonność do nadmiernego rozpamiętywania przeszłości lub zamartwiania się, które pogarsza ich nastrój. W związku z tym różne formy pomocy psychologicznej są dla nich szczególnie przydatne.
W przypadku odczuwania bardzo silnego stresu, lęku lub depresji niezbędna może okazać się psychoterapia, która pomoże osobie wysoko wrażliwej radzić sobie z atakami paniki, poczuciem przytłoczenia lub bezradności. Nauczy ona także rozwijania empatii i współczucia wobec samego siebie.
Rozmawiaj na temat wysokiej wrażliwości
O wysokiej wrażliwości trzeba rozmawiać i edukować społeczeństwo na ten temat. Warto też zachęcać WWO do tego, by dzieliły się swoimi przeżyciami, uczyły się rozmawiać o własnej wrażliwości i nie wstydziły się jej. Dzięki temu będą mogły ją zaakceptować jako naturalną część siebie, żyć z nią i poczuć się lepiej same ze sobą.
Wysoka wrażliwość nie jest rzeczą, której można się pozbyć lub ją „wyleczyć”, gdyż nie jest chorobą. Mimo pewnych trudności może stanowić potencjał. WWO mogą się wspaniale rozwijać niczym orchidee, gdy tylko odpowiednio i mądrze się je wspiera i stworzy się im odpowiednie
warunki.
