Dobre praktyki przed Konwentem

Dobre praktyki przed Konwentem
Fot. Adminstrator

We wrześniu 2019 roku w Bartoszycach odbył się Warmińsko-Mazurski Konwent Regionalny organizacji i środowisk osób z niepełnosprawnościami, który zorganizowany został przez Stowarzyszenie Integracji Osób Niepełnosprawnych SION. Konwenty Regionalne w całym kraju poprzedzały ten, który odbył się miesiąc później w Warszawie.

W okresie wrzesień-październik 2019 r. w wielu miastach w całej Polsce odbyły się Konwenty Regionalne. Konwenty są płaszczyzną do dyskusji na tematy ważne dla regionalnych środowisk osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin, organizacji oraz innych instytucji działających na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Postulaty wypracowane w trakcie Konwentów Regionalnych zostały przesłane i były omawiane również w trakcie Kongresu Osób z Niepełnosprawnościami w Warszawie.

Głównym tematem konwentu w Bartoszycach było przedstawienie dobrych praktyk w zakresie dostępności, aktywizacji społeczno-zawodowej osób z niepełnosprawnościami oraz likwidacji barier. Wzięli w nim udział m.in. Janusz Surmacz, pełniący obowiązki dyrektora Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w Olsztynie, przedstawiciele władz lokalnych, lokalni przedsiębiorcy zatrudniający osoby z niepełnosprawnościami, przedstawiciele Powiatowego Urzędu Pracy, przedstawiciele szkół i przedszkoli oraz organizacji, które na co dzień czynnie udzielają się w środowisku osób.

– Nasz powiatowy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności działa od 2000 roku. Wydaje orzeczenia dla osób z niepełnosprawnościami. Do 16. roku życia lub powyżej 16. roku życia wydaje legitymacje i karty parkingowe, uprawniające do niestosowania wybranych przepisów ruchu drogowego. Rocznie wydajemy ok. 1500 takich orzeczeń. W tym około 200 dla dzieci do 15. roku życia – mówiła Brygida Adamajtis, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie.

Przedstawicielka Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Bartoszycach przedstawiła zebranym szereg działań, jakie podejmuje jej placówka w zakresie wspierania osób z niepełnosprawnościami. Omówiono programy i projekty realizowane ze środków PFRON, ministerialnych oraz wojewódzkich. Jak podkreślono, bardzo ważne było przystąpienie powiatu do projektu realizowanego przez Warmińsko-Mazurski Sejmik Osób Niepełnosprawnych i Federację Osób Niepełnosprawnych FOSA, polegającego na monitoringu miejsc użyteczności publicznej w powiecie bartoszyckim. Jego celem było zwiększenie zdolności instytucji monitorowanych do wdrażania postanowień konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych poprzez analizy działań instytucji, sformułowanie rekomendacji dotyczących działań instytucji oraz weryfikację ich wykorzystania. W wyniku monitoringu tego projektu, badaniom zostały poddane budynki m.in. Starostwa Powiatowego w Bartoszycach, Młodzieżowego Domu Kultury w Bartoszycach, Liceum Ogólnokształcącego, Powiatowego Urzędu Pracy, Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego oraz Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Bartoszycach. Badano m.in. takie aspekty jak: dostępność budynków, dostosowanie formy informacji do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, działania na rzecz zatrudnienia osób niepełnosprawnych, działanie informacyjne ukierunkowane na zwalczanie stereotypów, dostępność do informacji o usługach i szkoleniach, dostępność usług i urządzeń dla osób niepełnosprawnych, działania na rzecz dostępności transportu publicznego, działania na rzecz usług wspierających osoby niepełnosprawne w ich samodzielności, działania na rzecz ochrony prawnej osoby niepełnosprawnej czy mobilność osoby niepełnosprawnej.

– Cały monitoring zakończył się raportem i powiat wypadł bardzo dobrze. My jako Powiatowe Centrum w swoim zakresie w wyniku rekomendacji udostępniliśmy informacje pisemne w gablotach, na tablicach w formie piktogramów, w taki sposób, żeby były czytelne – zaznaczono.

Kolejnym programem, do którego Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie przystępuje od 2004 roku, jest program finansowany przez PFRON i jest skierowany do niepełnosprawnych. Ma na celu wyrównywanie różnic między regionami i likwidację barier architektonicznych. W ramach tego programu zrealizowano wiele zakupów na rzecz osób niepełnosprawnych, m.in. zakup schodołazów na rzecz Zespołu Szkół Nr 1 w Bartoszycach czy zakup busa 9-osobowego dostosowanego do przewozu osób niepełnosprawnych dla Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Bartoszycach.

Następnie głos zabrał prezes warmińsko-mazurskiego oddziału PFRON. – Cieszę się, że mogę uczestniczyć w tym spotkaniu. Jako Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych współpracujemy z samorządami i organizacjami pozarządowymi i to są dwaj najpoważniejsi partnerzy, którzy są blisko osób niepełnosprawnych, znają ich potrzeby i którzy umieją ich potrzeby zaspokajać – zaznaczył Janusz Surmacz, pełniący obowiązki dyrektora Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w Olsztynie.

W tej części Konwentu przedstawione zostały wszystkie programy realizowane przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych mające na celu wsparcie osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin.

Niezwykle ciekawe było również wystąpienie Arkadiusza Ziemackiego ze Spółdzielni Socjalnej „Dobra Ekonomia”, który mówił o dobrych praktykach w zakresie aktywizacji społeczno-zawodowej osób z niepełnosprawnościami.

– Siedem lat temu założyliśmy spółdzielnię, odpowiadając też trochę na samopomoc własną. Część z nas była ludźmi młodymi, bez pomysłu na to, co w życiu robić. I po tych siedmiu latach przyszedł czas, byśmy pokazali co udało się zrobić. Jesteśmy właścicielami kawiarni w Bartoszycach. Gdy w ubiegłym roku dowiedzieliśmy się, że kawiarnia upada, to zapytaliśmy zespół czy jeśli znajdziemy środki finansowe, to czy zespół zgodzi się wejść w strukturę spółdzielni socjalnej. Zgodzili się. Otwieramy się też na osoby z niepełnosprawnościami, w tej chwili pracuje u nas pani, która ma niepełnosprawność związaną z plecami. Mamy też mobilny piec chlebowy, jeździmy po Polsce i wyjeżdżamy z nim 40 razy w roku. Jesteśmy jedyną mobilną piekarnią w Polsce.

Jak zaznaczył, długo myślano też i pracowano nad uruchomieniem piekarni. Dziś miejsce to jest już wyposażone, są piece, nowa kuchnia i organizacja rusza z piekarnią. Udało się także pozyskać środki na wynagrodzenie osób z niepełnosprawnościami, które mają tam pracować. CIS, który powstał, ma za zadanie przygotowywanie do pracy w piekarni i w kawiarni.

– Z piekarnią było tak, że zadzwonił do mnie starosta, powiedział, że zna człowieka, który podobnie jak ja bardzo dużo mówi o chlebie. Okazało się, że ten człowiek ma syna niepełnosprawnego. Początkowo mój pomysł był taki, by to w tej kawiarni wypiekać chleb, ale pan Józef jest byłym pracownikiem piekarni, więc jak już coś robi, to na dużą skalę. I tak ten pomysł się narodził. Nie było lepszego nauczyciela dla syna pana Józefa niż pan Józef. Okazało się też, że pan Józef zna drugą osobę z niepełnosprawnością, która mogłaby w naszej piekarni pracować – opowiadał Arkadiusz Ziernacki. Jak zaznaczył, zdecydowano się na piekarnię rzemieślniczą, czyli taką, w której zakwas chlebowy dojrzewa dłużej: nie w ciągu 10 minut, a w ciągu 2 dni, dzięki czemu osoba z niepełnosprawnością jest w stanie wykonywać wszystkie czynności w sposób spokojny.

W drugiej części prelegenci także rzucili ciekawe światło na działalność organizacji pozarządowych. Jako pierwszy głos zabrał Andrzej Jurkian, reprezentujący Warmińsko-Mazurski Sejmik Osób Niepełnosprawnych w Olsztynie, który wspomniał o zadaniach i projektach realizowanych przez sejmik. Jak zaznaczył w swoim wystąpieniu, niezwykle istotne jest to, by podejmowane były działania na rzecz eliminowania barier w związku z różnymi niepełnosprawnościami.

– Realizujemy zadania, które są dofinansowywane z różnych źródeł, m.in. z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Dziś jednak chciałbym powiedzieć o takiej inicjatywie, która nie ma żadnego dofinansowania. Zrodziła się ona już na początku istnienia sejmiku. W 2018 roku kilkoro młodych ludzi z różnymi niepełnosprawnościami zaczynało się do nas zgłaszać. Byli oni już wcześniej uczestnikami naszych projektów, czy to aktywizacji zawodowej czy asystentury. Będąc w sejmiku, zauważyli tę misję, to, że staramy się walczyć o dobre rozwiązania dla osób z niepełnosprawnościami i zaprosiliśmy ich do współpracy. Początkowo pięć osób zaczęło się spotykać. Opowiadali oni o sobie i mówili, z jakimi problemami oni się borykają w Olsztynie, jeśli chodzi o dostępność. Później dołączyło kilka innych osób z różnych organizacji. Kilka takich spotkań i wymiany doświadczeń pokazało, że te problemy ze zbyt wysokimi krawężnikami, z brakiem tłumacza języka migowego itd. są i trzeba je rozwiązywać. Doszliśmy do wniosku, że bardzo ważne jest stworzenie tzw. standardów dostępności dla miasta Olsztyna, tak by na bazie obowiązujących przepisów ustalane były wytyczne dostosowane do specyfiki naszego miasta. Często jest tak, że instytucje tłumaczą się, że zrobiły coś zgodnie z przepisami, ale jest to niewygodne i niepraktyczne – zwrócił uwagę Andrzej Jurkian.

W ramach inicjatywy „Olsztyn bez barier” wspomniana grupa przedstawiła swoje propozycje zmian prezydentowi Olsztyna, apelując jednocześnie o rozszerzenie zakresu konsultacji społecznych. Prezydent miasta przystał na te propozycje i podobnie jak to ma miejsce w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu czy Gdyni, także i w Olsztynie ustalono tzw. standardy dostępności. Podczas spotkań z władzami miasta zwracano również uwagę na brak programów tzw. asystentury (takowy prowadzi jedynie SON) czy indywidualnego transportu osób niepełnosprawnych. Andrzej Jurkian zwrócił także uwagę na niewielką ilość dostępnych materiałów Urzędu Miasta z tłumaczeniem na język migowy. – Zaproponowaliśmy również, wzorem innych miast, by powstał przewodnik turystyczny z informacją dostępności poszczególnych miejsc w wersjach uwzględniających różne niepełnosprawności. Będziemy też zabiegać o wydanie informatora dla osób z niepełnosprawnościami – zaznaczył.

Nie zapomniano o seniorach

W imieniu Stowarzyszenia „Jesteśmy Razem” z Górowa Iławieckiego głos zabrał Piotr Baczewski, prezes wspomnianej organizacji. Prowadzi ona warsztat terapii zajęciowej, środowiskowy dom samopomocy, uniwersytet trzeciego wieku, Radio Górowo i Telewizję Górowo.

– Podjęliśmy ostatnio wyzwanie remontu 222-letniego budynku w okolicach Górowa Iławieckiego, który od października będzie już gotowy, tak więc zapraszam, by odwiedzić to miejsce. Myślę, że warto zobaczyć, bo nie zawsze prezentacje czy filmy oddają rzeczywisty obraz. Działania, od projektu, po samo podęcie remontu, trwały niemal trzy lata – zaznaczył prezes stowarzyszenia.

Na koniec przedstawiono ofertę Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bartoszycach w obszarze wsparcia i aktywizacji osób niesamodzielnych.

– MOPS ma w swoich strukturach kilka elementów wsparcia. Jest to Dzienny Dom Pobytu „Senior Wigor” i Środowiskowy Dom Samopomocy, który również jest placówką pobytu dziennego. Celem naszych działań jest włączenie uczestników zajęć do nurtu naturalnego środowiska społecznego. Jest tam osiem sal terapeutycznych, nasz budynek jest pozbawiony barier architektonicznych, więc jest pełna dostępność dla osób niepełnosprawnych. Aktualnie w domu jest 55 miejsc – mówi Anna Żukowska z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bartoszycach. – Dzienny dom Senior-Wigor uruchomiony został ze środków Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w ramach wieloletniego programu „Senior-WIGOR” i łączna wartość tego projektu wynosiła 322 tysiące.

Placówka zajmuje się usługami obiadowymi, odbywają się tam zajęcia rękodzielnicze, malarstwa i komputerowe dla osób starszych. Są tam też organizowane zajęcia Klubu Seniora, który liczy 160 członków. Kolejną formą pomocy jest tzw. mieszkanie chronione, mające zapewnić osobom niesamodzielnym przygotowanie do samodzielnego życia społecznego i zawodowego.

Wśród działań podejmowanych przez MOPS na rzecz osób z niepełnosprawnościami są także Bartoszyckie Spotkania Artystyczne, na które zapraszane są placówki z województwa warmińsko-mazurskiego i podlaskiego, a także z zagranicy: Obwodu Kaliningradzkiego, Litwy, Ukrainy i Niemiec.

Zobacz postulaty, jakie wypracowano podczas bartoszyckiego Konwentu:

1. Poprawa świadomości pracodawców w zakresie zatrudniania osób z niepełnosprawnościami.

2. Zmiana systemu orzecznictwa – jedna instytucja orzekająca.

3. Wydawanie na stałe orzeczeń o niepełnosprawności w sytuacjach, kiedy stan zdrowia nie ma szans na polepszenie.

4. Osoby posiadające orzeczenia o stopniu niepełnosprawności umiarkowanym lub znacznym, ze wskazaniem do ZAZ, mogą ubiegać się o rehabilitację zarówno w ramach WTZ i ZAZ.

Osoby posiadające orzeczenia o stopniu niepełnosprawności umiarkowanym lub znacznym, ze wskazaniem do terapii zajęciowej, mogą ubiegać się o rehabilitację w ramach WTZ i ZAZ w celu zdobycia samodzielności, umiejętności i kwalifikacji umożliwiających w efekcie podjęcie pracy, a osoba posiadająca wskazania do ZAZ nie może ubiegać się o rehabilitację w WTZ, co w niektórych przypadkach jest krzywdzące.

5. Zwiększenie dostępności instytucji publicznych, kulturalnych oraz w budynkach użyteczności publicznej (np. sklepy, restauracje, itp.) dla osób z niepełnosprawnościami.

6. Uzyskanie stabilnego, płynnie rosnącego i w wysokości adekwatnej do ponoszonych kosztów funkcjonowania poziomu finansowania działalności WTZ w Polsce zapewniającego realizację na odpowiednim poziomie zadań z zakresu prowadzonej rehabilitacji.

Podniesienie kwoty algorytmu w 2019 r. i w latach następnych do wysokości 2500,00 zł miesięcznie na uczestnika.

8. Wprowadzenie zapisu o stałej corocznej waloryzacji kwoty dofinansowania działalności WTZ w Polsce.

9. Zwiększenie poziomu dofinansowania o 20 proc. dla uczestników WTZ w Polsce ze spektrum autyzmu oraz z niepełnosprawnością sprzężoną.

10. Włączenie sposobu finansowania „ Zajęć klubowych” do zasad finansowania działalności WTZ w Polsce.

11. Powstawanie i stałe finansowanie domów opieki społecznej/domów środowiskowych dla osób z znacznym, głębokim stopniem niepełnosprawności, w których uczestnikami będą osoby z autyzmem i z niepełnosprawnościami sprzężonymi.

Print Friendly, PDF & Email