Czym zajmuje się Państwowa Inspekcja Sanitarna?

Czym zajmuje się Państwowa Inspekcja Sanitarna?
Fot. Pixabay

Istnieje od 100 lat. Jej zakres obowiązków i wykonywanych zadań na przestrzeni lat się zmieniał. Jakie zadania realizuje dziś?

Zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2019 r. poz. 59), ta jest powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru. Ustawowy przepis jest bardzo ogólny. Jak to zatem wygląda w szczegółach?

Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje nadzór nad warunkami higieny środowiska, poprzez monitoring jakości wody do picia oraz wody w kąpieliskach i basenach nadzór nad stanem higienicznym nieruchomości, zakładów pracy, instytucji, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, a więc wszystkiego tego, z czym styczność mamy niemal każdego dnia. W zadania wpisuje się także nadzór na środkami transportu publicznego oraz dworcami i przystankami PKP, autobusowymi, portami i lotniskami.

W zakresie obowiązków jest także nadzór nad usługami, podczas wykonywania których może dochodzić do narażenia zdrowia ludzi (tj. zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, piercingu, solariam).

Do zadań PIS należy również nadzór nad:

  • cmentarzami, domami pogrzebowymi, ekshumacjami i przewozem zwłok i szczątków ludzkich,
  • imprezami masowymi,
  • odpadami (zwłaszcza zakaźnymi) w miejscu ich powstawania,
  • czynnikami szkodliwymi w środowisku zamieszkania ludzi.

Do tego dochodzi też udział w działaniach związanych z zagrożeniami nadzwyczajnymi (np. powodzie) i nadzór nad jakością powietrza w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, gleby, wód i innych elementów środowiska w zakresie ustalonym w odrębnych przepisach.

Inspekcja prowadzi także nadzór nad przestrzeganiem prawa pracy w zakresie czynników stwarzających zagrożenie dla zdrowia oraz czynników uciążliwych w miejscu pracy, prowadzi postępowania dotyczące chorób zawodowych, nadzór nad czynnikami rakotwórczymi, nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami. Jest także tą instytucją, która reaguje w miejscach, w których mamy do czynienia z substancjami zagrażającymi zdrowiu i życiu lub mogącymi stanowić zagrożenie zdrowia lub życia. Nadzoruje także wprowadzanie do obrotu produktów biobójczych i substancji czynnych oraz ich stosowania w działalności zawodowej.

Ustawodawca nakłada także na Inspekcję nadzór nad higieną radiacyjną – tj. nad miejscami w których stosuje się źródła promieniowania jonizującego (aparaty rentgenowskie, przyrządy badania jakości wyrobów metalowych itp.).

Ponadto PIS działa także w zakresie sprawdzania higieny procesów nauczania i wychowania tj.:

  • nadzór nad warunkami technicznymi pobytu dzieci i młodzieży w żłobkach, przedszkolach i szkołach,
  • nadzór nad wyposażeniem ww. placówek i organizacją czasu nauczania (meble szkolne oraz plany lekcji itp.).

Bardzo ważna jest także higiena wypoczynku i rekreacji – Inspekcja prowadzi nadzór nad placówkami wypoczynku dzieci i młodzieży.

Do obowiązków należy także nadzór nad żywnością i miejscami, w których jest ona spożywana (stołówki szkolne, bufety, bary itp.) i przedmiotami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz przedmiotami użytku.

Inspektorzy sprawdzają także czy dana placówka spełnia szereg wymagań dotyczących warunków higieniczno-sanitarnymch, które są nałożone na personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne. PIS sprawuje także nadzór nad chorobami zakaźnymi i szczepieniami ochronnymi.

Wykonuje ona także zadania ustawowe w ramach tzw. zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, który polega na:

  • opiniowaniu projektów planów zagospodarowania przestrzennego województwa, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy;
  • uzgadnianiu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych;
  • uzgadnianiu dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych, statków morskich, żeglugi śródlądowej i powietrznych czy nowych materiałów i procesów technologicznych przed ich zastosowaniem w produkcji lub budownictwie.

W działaniach Państwowej Inspekcji Sanitarnej istotna jest także promocja zdrowia i oświata zdrowotna, a więc działania promujące zdrowie, prowadzone w ramach Narodowego Programu Zdrowia, programów i działań o zasięgu wojewódzkim, planowych i doraźnych, a w szczególności:

  • inicjowanie i wytyczanie kierunków przedsięwzięć zmierzających do zaznajamiania społeczeństwa z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, popularyzowania zasad higieny i racjonalnego żywienia, metod zapobiegania chorobom oraz umiejętności udzielania pierwszej pomocy;
  • pobudzanie aktywności społecznej do działań na rzecz własnego zdrowia;
  • udzielanie porad i informacji w zakresie zapobiegania i eliminowania negatywnego wpływu czynników i zjawisk fizycznych, chemicznych i biologicznych na zdrowie ludzi;
  • ocena działalności oświatowo-zdrowotną prowadzonej przez szkoły i inne placówki oświatowo-wychowawcze, szkoły wyższe oraz środki masowego przekazywania, podmioty lecznicze oraz inne podmioty, instytucje i organizacje, a także udzielanie im pomocy w prowadzeniu tej działalności.
Print Friendly, PDF & Email